Zapsu'yu "zaplama" (H)

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın has adamı - Şimdi hâlâ “danışmanı” mı bilemiyorum- Cüneyt (veya Cüneyd) Zapsu, iki ay kadar önce, 21 Nisan 2008’de yazdığım “Muz demokrasisi, demokrasi tramvayı?” başlıklı yazıya, “cevap ve düzeltme” gönderdi ve bu da yasa gereği, köşemde yayınlandı!
Önce; bu iki aylık gecikmenin sebebini pek anlamadım... Sonra da neye cevap verdiğini ve neyi “düzeltmek” istediğini!
Cevabında, “şahsıyla ilgili gerçek dışı yanlış ve yanıltıcı bir iddiadan” söz ediyor! O yazımda “Başbakanın eski danışmanı Zapsu da Erdoğan’ı atık su kanalından süpürmeyin, kullanın” cümlesine yer vermiştim!
Cüneyd Zapsu’nun Amerika’da, “American Enterprise Institute” un 7 Nisan 2006’da Amerika-Türkiye İlişkileri ve Türk Ekonomisi konulu toplantıda, Türkçeye tercümesi “Bu adamı (yani Erdoğan’ı) su kanalına süpürmeyin, kullanın” olan sözler söylediği, o sırada bütün gazetelerde bu şekilde yayınlanmış ve ağır tepkilere yol açmıştı!
 Sayın Zapsu, başka gazetelerde yayınlanan bu sözlerini, bundan iki ay önce nakletmeme neden tepki gösterdi, cevap, düzeltme gönderdi? O zaman hakkında bu sözlerinden ötürü suç duyurusu yapılmıştı. Zapsu diyor ki: “18 Temmuz 2006 tarihinde tüm belgeler araştırıldıktan sonra hakkımda takipsizlik kararı verildi!”
 “Anlatılana göre fetva” diye bir şey vardır; bunun için de mahkemenin kararını tartışmak benim ne haddime! Fakat Zapsu’nun bu karara dayanarak - semantik oyunları- sözlerine tevil etmesi başka şey! Tahminime göre Zapsu, “iki ay sonra” benim yazıma dayanarak sicilindeki lekeyi temizlemek istiyor! Çünkü bu sözleri söylemiş olması, siyasi hayatına son verdirdi ve bundan sonra da onu rahat bırakmayacak! Mademki açtı kutuyu, ben de söylemeye mecburum!
Zapsu bu konuşmayı Türk gazetecilere değil, Amerikalı AEI üyelerine yaptığını söylüyor... Yani Amerikan “tüketimi” için yapmış... Özrü kabahatinden büyük!
Semantik meselesi
Zapsu diyor ki; “Çarpıtılarak tercüme edilen “down the Drain” ifadesi bir tabirdir. Mecazdır-İngilizcesi ” idiomdur.”
Ben, naçizane, İngilizceyi -Amerikan tabirlerini- argosunu en az Sayın Zapsu kadar bilirim! Konuşmasındaki “drain” kelimesinin karşılığı lugatlerde “lağım, kanalizasyon, atık su kanalı” dır! “Bunlardan ‘birinden’ “aşağı süpürmek” - ( Sweep down the drain “), Zapsu’nun tefsir veya tevil ettiği gibi Türkçede ” heba etmek, kaybetmek “ gibi mecazi anlamda da olsa bunu, hem de Amerikalılara yaptığı konuşmada ifade etmesi, “caiz” olsa bile başka türlü anlaşılmaya müsait bir densizliktir Ve sadece benim tarafımdan değil büyük bir çoğunluk tarafından öyle algılandı, değerlendirildi. Ben de yazımda bunu ifade ettim! Amerika’da yaşayan bir okuyucum yazdı:” ABD’de “‘sweeping him down the drain’ (lağım deliğinden aşağı süpürülmesi, hele bir politikacı ve insan -hele bir ülkenin başbakanı veya herhangi bir bakanı, büyükelçisi için denmesi ayıptır!”

Zapsu’nun sözleri
Zapsu’nun Amerikalılara teyplerde kayıtlı konuşması aynen şöyle: “Bu adam dürüst bir adamdır... Ve kendi inançları vardır. Ve bunlara bağlıdır... Lütfen ondan istifadeye (exploit) diyeceğim ama bu kötü bir kelime !” Ve bu noktada Zapsu’nun gene teyp kayıtlarına göre ve de toplantıda bulunan bir Türk kendisini uyarınca, dinleyicilere bakıyor ve daha başka bir kelime bulmaya çalışıyor, sonra da konuşmasına şöyle devam ediyor; “Bu adamdan yararlanın, çünkü bu kişide, İslam Dünyasındaki inançlarından dolayı o kadar çok inandırıcılık var ve Batı stili demokrasiye inanıyor... Onu “drain”e (lugat anlamları ’lağım” kanalizasyon ’vb ) koymak yerine, burada ve Avrupa’da bundan yararlanın. Teklifim budur!
Velhasıl “Drain”ın lugat manası ne olursa olsun, asıl anahtar kelimeler “süpürülmesi” ve de “kullanılması.”
Zapsu’nun bu teyplerde kayıtlı sözlerine ve Türkçeye tercümesine bir itirazı var mı?
Kısacası “Drain” “lağım kanalizasyondur” ! Ve “bunlardan aşağıya süpürmek” de değişmeceli olabilir, ama bunlar teferruat: Zapsu TC Başbakanının Amerikalılar tarafından “kullanılmasını” istemiştir Takipsizlik kararı olsa da kamuoyunda oluşan kanaat budur!
 (H) “Zap Zapping” vurmak ve TV’de kanal aramak anlamına gelir... Zapsu’nun hangi kanalı Zap edeceğine karışmam!

Yazarın Diğer Yazıları