Habertürk yazarı Muharrem Sarıkaya, konferansta dikkat çeken detayları köşesine taşıdı... Konferans terörizme karşı parlamentoların da sinerji oluşturması amacıyla bölgedeki 6 ülkenin katılımıyla geçen yıl oluşturuldu.
İlk toplantısını da fikri ortaya atan Pakistan’da geçen yıl gerçekleştirdi.
İkincisi ise dün Tahran’da düzenlendi.
Tahran’daki Persian Azadi Otelinin Zarrin Salonunda karşımda dert yandığı ülke aynı olan 6 ülkenin parlamento başkanı duruyordu:
Türkiye, Rusya, İran, Afganistan, Pakistan ve Çin…
Tam ortada da İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani…
Yakındıkları ülke de hepsinin bir şekilde ciddi sorun yaşadığı ABD’den başkası değildi…
Bölgede terörle mücadeleyi ABD’nin olumsuz etkilediği konusunda görüşleri aynı oldu; bunu da açıktan dile getirmekten kaçınmadı...
Bunun bir öneminin olmadığı, geçmişte de benzer sözleri söyledikleri savlanabilir…
TALİBAN ANLAŞMAZLIĞI
Hatta yayınlayacakları konferans ortak deklarasyonunda Afganistan’ın terör örgütü olarak kayda geçmesini istediği Taliban konusunda Pakistan ve Rusya’nın direnişiyle karşılaşılan Konferans’tan çıkacak sonucun da bir şey ifade etmeyeceği ileri sürülebilir…
“Terörizmle Mücadele ve Bölgesel Bağlantılılığın Güçlendirilmesi II. Parlamento Başkanları Konferansı” diye sıralanan adına da söz edilebilir.
Terör konusunda birbirleriyle uzlaşamayanların terörle mücadelesinin sağlıklı olamayacağı da vurgulanabilir.
Ancak, ABD’nin İran ambargosunu başlattığı, Çin’e ambargo i çin 90 gün süre tanıdığı, Rusya ile ambargodan kaynaklı sorunların devam ettiği bir zamanda, 6 ülkenin parlamento başkanlarının bir araya gelerek Tahran’dan ABD’ye karşı ortak mesaj vermelerinin anlamı daha farklıdır.
Bir sonuç doğurur mu bunu zaman gösterir ama unutulmamalı ki Suriye sorununun çözümüne küresel güçlerin işbirliği değil, bölgesel güçlerin güç birliği katkı verdi…
RUHANİ’DEN BATIYA ENDİŞE VEREN UYARI
Konferanstaki mesajlara gelince…
TBMM Başkanı Yıldırım’a ayrımcılık yaptığım sanılmasın konuşması etkileyiciydi.
Bir başka açıdan etkileyici ikinci konuşma ise İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’den geldi...
İran Cumhurbaşkanı’nın sözlerini ister tehdit ister uyarı olarak okuyun, “Batılılardan ambargo nedeniyle bedel ödemesini istemiyoruz ama” diyerek tavrını açıktan koydu:
“Ambargo uyuşturucu ve törerle mücadelemize zarar veriyor. Bizim ambargo nedeniyle uyuşturucu ticaretini ve terörü engellemedeki zaafiyetimizden sizler de zararlı çıkacaksınız…”
HEPİMİZE BİRDEN YAPIYOR
Ruhani bu noktada da durmadı, ABD’nin Afganistan’ı küçümsediğini, Pakistan’ı aşağıladığını, Rusya’yı tehdit edip, Tükiye’yi cezalandırmakla korkuttuğunu ileri sürüp özetle şunları söyledi:
“ ABD bölgede ekonomik terör uyguluyor. Eğer korkutuyor, küçümsüyor, tehdit ediyor, aşağılıyor, ambargo uyguluyorsa bunu hepimize karşı yapıyor. Buna karşı hepimiz bir araya gelmeliyiz.”
YILDIRIM’DAN ABD YAKINMASI
TBMM Başkanı Yıldırım konuşmasına terör nedeniyle yaşanan gelişmelerin rakamsal boyutunu ardı ardına sıralayarak etkili başladı.
Terörün bir yılda 11 bin 900 bombalı saldırı ile 27 bin insanın ölümüne neden olduğunu, DAEŞ’ın 7 bin 120, Taliban’ın da 4 bin 925 kişiyi katlettiğini bildirdi.
Yıldırım’ın konuşmasında Pakistan ve Rusya’nın aksine Taliban’ı da terör faaliyeti içinde saymış olması dikkat çekiciydi.
Terörün ekonomik boyutunun 50 milyar doları aştığını da belirttip ekledi:
“Terör bazı emparyal hedefler için araç haline getirildi. Ülkeler terörle örtük işgal ve istila girişimine hazır hale getiriliyor. Afrika, Orta Doğu ve Orta Asya’da terör ile düzenleme yapılmak isteniyor” dedi.
Bu noktada da durmadı, “Güvenliği sağlamaktan sorumlu olması gereken insanlar güvenliği tehdit ediyor” deyip isim vermeden ABD’ye yüklenmeye devam etti:
“Bir terör örgütü bir başka terör örgütü ile mücadele etmek için kullanılıyor. PKK’nın devamı olan PYD/YPG ile DAEŞ kaldırılmak isteniyor. Diyelim ki yaptınız, başarılı oldunuz; kullandığınız terör örgütünü ortadan kaldırmak için hangi terör örgütünü kullanacaksınız?.. Terörden kazanan sadece savaş baronlarıdır.”
İran Cumhurbaşkanı’nın sözlerine atıf yapıp, “Sayın Ruhani’nin de dediği gibi bazı batılı dostlarımız teröre kol kanat olmakta, bu da sıkıntıya yol açmaktadır” diyerek destek vermesi de dikkat çekiciydi.
Yıldırım bu cümleyi söylediğinde İran Meclis Başkanı Larijani’nin Ruhani’nin kulağına eğilerek memnun bir yüz ifadesiyle bir şeyler söylemesi de gözlerden kaçmadı.
KUZEY AFRİKA’YA DİKKAT
Pakistan Meclis Başkanı Asad Qaiser, İpek Yolu’nun canlandırılmasının önemine vurgu yaptı, üstü örtülü Afganistan’ı eleştirdi.
İran Meclis Başkanı Larijani ABD Başkanı Trump’ın BM’yi etkisiz hale getirdiğini söyledi, buna karşı küresel ve bölgesel işbirliği çağrısı yaptı.
Afganistan Meclis Başkanı Abdul Rauf İbrahimi, terörün bir ülkede bitirilmesinin bir önemi olmadığını, bölgesel etkilerinin terörü bitirdiğini varsayan ülkeyi de etkilediğini anımsattı.
Rusya Meclis Başkanı Vyacheslav V. Volodin ise Afrika’nın kuzeyinde gelişen teröre dikkat çekti.
Suriye sahasında Türkiye ve İran ile yapılan işbirliğine işaret edip bölgesel ortaklıkların terörle mücadeledeki başarıda faktör olacağını belirtti, “Terörü ekonomik olarak da kaynağından tüketmeliyiz” dedi.
Terör tanımı ve terörist örgütler konusunda ortak liste hazırlamayı önerdi.
EKONOMİK İŞBİRLİĞİ
Çin Meclis Başkan Vekili Chen Zhu da ekonomik işbirliğinin artırılmasının terörün önlenmesindeki önemine işaret ederek bölgesel işbirliğinin güçlendirilmesini istedi.
Taliban’ın terör örügütü olarak tanınıp tanınmaması, uyuşturucu ticaretinin de mücadele kapsamı içine alınıp alınmamasının tartışıldığı bir konferans daha bu konuşmalar arasında tamamlandı.
Ama konferanstan daha önemli olan, bu mesajların Tahran’dan veriliyor olmasıydı…
