Vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl ‘Vergiye Dair’ sitesinde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) bütçesinden nerelere harcama yapıldığını yazdı.
Bingöl''ün yazısından ilgili bölüm şöyle:
“AFAD’ın bütçe uygulama sonuçlarına göre üç yıllık dönem zarfında yaptığı harcama toplamının 32,7 milyar TL olduğu aşağıdaki tablodan görülmektedir."
BÜTÇENİN YÜZDE 76’SI SERMAYE TRANSFERİNE GİDİYOR
"AFAD’ın bütçe uygulama sonuçlarına göre, harcama kalemleri içinde en önemli harcamayı transfer harcamalarının oluşturduğu görülmektedir.
Bütçe uygulama sistemimizde ‘cari transferler’ sermaye birikimi hedeflemeyen ve cari nitelikli mal ve hizmet alımını finanse etmek amacıyla yapılan karşılıksız ödemelerdir. Genel olarak ayni işlemler analitik bütçe sınıflandırmasının kapsamı dışında olduğundan ayni transferler de bu kapsamda yer almayacaktır. Transferler nihai olarak kimin yararlandığına göre değil kime ödendiğine göre sınıflandırılmalıdır. AFAD, cari transfer ödemelerini; Kar amacı gütmeyen kuruluşlara, hane halkına yurt dışına yapmaktadır. En büyük cari transfer ödemesi hane halkına yapılmaktadır. Son üç yılda cari transfer ödemelerinin 1,5 milyar seviyesinde sabit kaldığı görülmektedir.
AYDINLATILMASI GEREKEN YERLER VAR
Bütçe uygulama sistemimizde ‘sermaye transferleri’; Sermaye birikimi amaçlayan ve sermaye nitelikli mal ve hizmetlerin finansmanı amacıyla bütçe dışına yapılan karşılıksız ödemelerdir.
AFAD bütçesinin en büyük harcama kalemini oluşturan sermaye transferinin 07.01 Bütçe kodu ile; ‘Kurum, işletme ve hane halkına yazılan sermaye transferleri’ adı ile gerçekleştirildiği AFAD’ın bütçe verilerinden anlaşılmaktadır. Ancak ulaştığımız verilerde örneğin 2022 yılında AFAD tarafından yapılan 12,4 milyar liralık sermaye transferinin kamu kurumlarına mı, hane halkına mı, yurt dışına mı yapıldığı ayrıntısını bilmiyoruz. Daha önceki afetlerden zarar görenlere konut mu yapıldı? Yoksa, yurt dışındaki afetzedelere yönelik hastane, konut için sermaye transferi ödemesi mi söz konusu oldu? Bilmiyoruz. Ama bilmek istiyoruz. Bu konuda AFAD’ın kamuoyunu aydınlatmasından fayda bulunmaktadır.
2022’DE MAL VE HİZMET ALIMI 250 MİLYON LİRA
AFAD gibi, afet anında çadır, gıda ve diğer ihtiyaçları karşılayacak olan kurumun yıllık mal ve hizmet alımlarının düşük seviyede kalması dikkat çekmektedir. Örneğin 2022 yılında mal ve hizmet alımı 250 milyon liradır. Bu rakam, kurumun toplam bütçesi içinde yüzde 1,55 gibi bir orana tekabül etmektedir. Mal ve hizmet alımlarının bir kısmının kurumun ve kurum personelinin mutat ihtiyaçlarına yönelik olabileceği de dikkate alındığında bir afette kullanılacak mal alımlarının düşük miktarda kalması gibi bir sonuç ortaya çıkmaktadır ki; AFAD’ın bu konuda da kamuoyunu aydınlatmasında fayda vardır.
Sermaye giderleri kalemleri de AFAD’ın bina ve ekipman gücü açısından ayrıca ele alınması gereken diğer bir kalemdir. Bu kalemdeki harcamaların yıllar itibariyle artış trendinde olduğu gözükmektedir. Bu kalem, AFAD’ın afet müdahale araçları ve diğer uzun vadeli yatırımlarını göstermesi açısından en öne çıkması gereken harcama türüdür. Artış trendi olumlu seyretse de bütçe içindeki oranı düşük kalmaktadır.”
