Dünya genelinde tereyağı fiyatları tarihi rekorlara yakın seviyelerde seyrediyor ve artışın yakın zamanda durması beklenmiyor. Avrupa Birliği ve Yeni Zelanda gibi büyük tereyağı üreticilerinin stoklarının tarihin en düşük seviyelerine inmesi, bu krizinin temel nedeni olarak gösteriliyor. Artan talep ve üretimde yaşanan sıkıntılar, özellikle pastane sektörünü olumsuz etkiliyor.
AVRUPA VE YENİ ZELANDA’DA STOKLAR TARIHİ DÜŞÜŞTE
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, küresel tereyağı ihracatının yaklaşık %70’i Avrupa ve Yeni Zelanda’dan sağlanıyor. Ancak 2025 yılına bu bölgeler tarihi düşük stoklarla girerken, arz sıkışıklığı fiyatların neredeyse iki katına çıkmasına yol açtı. Avrupa’da 2021’de 100 kilogram tereyağı fiyatı 400 euro civarındayken, bugün yaklaşık 800 euroya yükseldi.
SÜT ÜRETİMİNDE YAŞANAN SIKINTILAR KRİZİ DERİNLEŞTİRİYOR
Avrupa’daki süt üreticileri, artan maliyetler ve enflasyonun etkisiyle üretimlerini kısıtlamak zorunda kalıyor. Ayrıca sürü hastalıkları ve finansal baskılar nedeniyle süt hayvanlarının sayısında azalma yaşanıyor. Bu durum, tereyağı üretiminin azalmasına ve stokların erimesine yol açıyor.
PASTANE SEKTÖRÜ TEDARİK ZORLUĞU İLE KARŞI KARŞIYA
Paris’in ünlü fırınlarından Mamiche, artık vazgeçemedikleri ‘beurre de tourage’ tereyağını düzenli tedarik edemiyor. Tedarikçi değişikliği, fiyatlarda %25-30’a varan artışlar getirse de Mamiche, müşterilerini memnun etmek adına maliyeti üstlenmek zorunda kalıyor. Benzer sorunlar, Hong Kong’daki Fransız fırın zinciri Bakehouse’ta da yaşanıyor.
ASYA’DA TALEP ARTIYOR, ÜRETİM YETİŞEMİYOR
Küresel tereyağı tüketimi 2025’te %2,7 artış gösterecek ve üretimi aşacak. Özellikle Çin’de talep bir yılda %6 yükseldi. Tayvan ve Hindistan gibi ülkelerde de tüketim hızla artıyor. Bu durum, üretimdeki kısıtlamalarla birleşince fiyatlar üzerindeki baskıyı artırıyor.
TEDARİKÇİLER ARASINDA KAYMA VE MALİYETLERİN ARTMASI
Yeni Zelanda, pandemi öncesi seviyelerine dönemeyen tereyağı üretimiyle küresel arzda sıkıntıya yol açarken, tedarikçiler arasında hızlı değişiklikler yaşanıyor. Hong Kong’daki Bakehouse üç farklı tedarikçiden sonra şimdi dördüncüye yönelme arayışında.
