Avrupa, soğuk kış aylarında doğal gaz arzında ciddi sorunlarla karşılaşıyor. Borsada doğal gaz fiyatları son iki yılın en yüksek seviyesine ulaşarak, ABD'deki fiyatların neredeyse dört katına çıktı. Düşük sıcaklıklar ve rüzgarsız günler nedeniyle gaz tüketimi artarken, depolardaki gaz hızla tükeniyor. Avrupa Birliği (AB) ve Almanya'daki depolama tesisleri, son yılların en hızlı boşalma sürecini yaşıyor.
Ukrayna üzerinden yapılan gaz transitinin durması ve Rusya'dan gelen gaz sevkiyatlarının eksikliği, AB'yi sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatına daha fazla bağımlı hale getirdi. Düşünce kuruluşu Bruegel'in verilerine göre, Ocak 2025'te ABD'den AB'ye yapılan LNG ithalatı, 4,23 milyon metreküpten 6,64 milyon metreküpe çıkarak yüzde 50'den fazla artış gösterdi.
Rusya'dan Avusturya'yı donduracak karar. Vanaları kapattılar
Ancak bu artış, depoların yeterince doldurulması için yeterli değil. Equinor'un gaz ve elektrik ticaretinden sorumlu başkan yardımcısı Helge Haugane, Avrupa'nın rezervlerini yeniden doldurmak için "250 ila 350 ek LNG sevkiyatına" ihtiyaç duyduğunu belirtti. Haugane, en kötü senaryoda, kış sonunda Avrupa'nın gaz rezervlerinin sadece yüzde 30 doluluk oranına düşebileceği konusunda uyardı. Bu nedenle, yaz aylarında depoların yeniden doldurulması kritik önem taşıyor ve bu süreç maliyetli olabilir, hatta düzenleyici müdahaleler gerektirebilir.
Avrupa'daki doğal gaz depolarının doluluk oranı, 12 Şubat 2025 itibarıyla yaklaşık yüzde 46'ya düşerek, bir önceki yılın aynı dönemindeki yüzde 66'lık oranın oldukça altına indi. Normalde, tüccarlar yaz aylarında daha ucuz olan gazı depolayarak, kışın kâr amacıyla satarlar. Ancak mevcut durumda, yaz kontratları kış kontratlarından daha pahalı hale geldi. Finansal hizmet sağlayıcısı Intercontinental Exchange (ICE) verilerine göre, 2024 başında yaz kontratları kış kontratlarından ortalama üç euro daha ucuzken, şu anda yaz kontratları kış kontratlarından iki euro daha pahalı. Bu yüksek yaz fiyatları, tüccarların 2026 kışı öncesinde gaz depolama teşvikini azaltıyor, çünkü bu durumda zarar etme riski bulunuyor.
Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck'in, gaz depolarının doldurulması için Trading Hub Europe (THE) şirketiyle planladığı sübvansiyon, yaz-kış fiyat farkını daha da derinleştirdi. Bu sübvansiyonla, yaz aylarında depolama yapmanın kârlı olmadığı durumlarda tüccarlara tazminat ödenmesi hedefleniyor. Ancak Energy Aspects Ltd.'nin Avrupa gaz ve global LNG birimi başkanı James Waddell, bu tür bir sübvansiyonun yaz fiyatlarını kış fiyatlarına kıyasla daha da artıracağını belirtti.
AB'nin yasal olarak belirlediği depolama hedefleri , gaz fiyatlarının daha da yükselmesine neden oluyor. Tüccarlar, bu hedeflere ulaşmak için Avrupa'nın gaz ithal etmek zorunda olduğunu bildiklerinden, fiyatlar üzerinde baskı oluşuyor. Helge Haugane, depoların yaz aylarında yeniden doldurulabilmesi için LNG ithalatının artırılmasının "hayati önem taşıdığını" vurguladı.
Eski adıyla Gazprom Germania olan Alman gaz ithalatçısı Sefe, Almanya'da güvenli ve uygun fiyatlı enerji tedarikini sağlamanın şirketin görevi olduğunu belirtti. Şirketin portföyü, ABD, Avrupa, Orta Doğu ve Doğu Afrika gibi çeşitli kaynaklardan ve farklı tedarikçilerden hem boru hattı doğal gazını hem de LNG'yi içeriyor. Sefe, Rusya'dan LNG ithalatı yapmaya devam ediyor ve mevcut durumda bu ithalatlara karşı herhangi bir AB yaptırımı bulunmadığından, eski sözleşmeler kapsamında bu alımları sürdürüyor. Ancak şirket, Rus LNG'sini Almanya'ya tedarik etmediğini vurguluyor.
Federal Ağ Ajansı'nın güncel verilerine göre, LNG sevkiyatları Almanya'nın toplam gaz ithalatının yaklaşık yüzde 8'ini oluşturuyor. Gas Infrastructure Europe verilerine göre, ABD'den gelen LNG, Almanya'nın toplam doğal gaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 13,5'ini karşılıyor. Sefe, mevcut gaz depolama durumuna rağmen, portföyünün çeşitliliğini kullanarak tedarik güvenliğini sağlamayı hedeflediğini belirtiyor. Ancak şirket, hacimler, fiyatlar veya ödemeler konusunda detaylı bilgi vermekten kaçınıyor.
