Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, partili cumhurbaşkanlığı ya da başkanlık sistemini getirmesi halinde her yıl sorgusuz sualsiz milyarlarca liranın harcandığı örtülü ödeneği tek başına kullanma hakkını da elde edecek.
Erdoğan'ın 1.5 yıllık Ahmet Davutoğlu tecrübesinden sonra ‘sistemi dönüştürme' kararı aldığı, hazırlattığı mini paketle hem partiye hem de devletin tüm kurumlarına ‘başkanlık' etmek istediği ifade ediliyor.
Erdoğan'ın seçimi 4 yıla indirmekten dolayı ‘pişmanlık' duyduğu, sürenin yeniden 5 yıla çıkarılması talimatını verdiği ifade ediliyor. Başkomutan sıfatına rağmen TSK’nın doğrudan Başbakana bağlı olmasına karşı çıktığı belirtilen Erdoğan'ın yapılacak değişiklikle Genelkurmay Başkanlığı ile MİT'in doğrudan kendisine bağlanmasını istediği belirtiliyor.
TEK KİŞİNİN YETKİSİ
Bütçeden ‘gizli hizmet giderleri' adı altında yapılan örtülü ödenek harcamalarının büyük bölümünü asker ve MİT (Milli İstihbarat Teşkilatı) kullanıyor. Bu iki kurum halen Başbakanlık'a bağlı olduğu için örtülü ödenekten yaptıkları harcamalarda Başbakanlık'ın onayı gerekiyor. Genelkurmay ve MİT'in Başbakanlık yerine Cumhurbaşkanlığı'na bağlanması halinde güvenlik amaçlı yapılacak örtülü ödenek harcamalarında tek söz sahibi Cumhurbaşkanlığı makamı olacak. Partili Cumhurbaşkanlığı ya da başkanlık sisteminde başbakanlık devre dışı kalacağı için harcamalara ilişkin yetkiler tümden Cumhurbaşkanlığına geçmiş olacak.
ÖRTÜLÜDE BAŞBAKANLIK ÖNEMLİ
Erdoğan Cumhurbaşkanı oluncaya kadar örtülü ödenek harcamaları Başbakanlık makamının yetkisi altında bulunuyordu. Ancak Erdoğan Cumhurbaşkanı olunca çıkarılan bir yasayla örtülü ödenek kullanım yetkisine Cumhurbaşkanlığı da eklendi. İkili harcama yetkisinin uygulandığı geçen yıl örtülü ödenek bütçesinden toplam 1 milyar 773 milyon lira para harcandı. Başbakanlık faaliyet raporu, bu tutarın 1 milyar 280 milyon lirasının Başbakanlık ve bağlı kurumlar tarafından harcandığını ortaya koydu.
Bu veri, Cumhurbaşkanlığı'nın örtülü ödenek harcamalarında Başbakanlık kadar etkili olamadığını gösteriyor. Rapor, Başbakanlık'ın yıl boyunca yaptığı harcamaların yarıdan fazlası olan yüzde 53'ünün örtülü ödenekle ilgili olduğu gerçeğini de ortaya çıkardı. Veriler, başkanlık ya da partili cumhurbaşkanlığı sistemi olmasa bile başbakanlık makamına oturacak kişinin niçin ‘düşük profilli' olması gerektiği konusunda önemli ipuçları veriyor.
7.4 MİLYARLIK GÜÇ
Örtülü ödenek harcamaları özellikle çifte harcama yetkisinin alındığı 2015 yılında adeta coştu. 2010 yılından bu yılın mart sonuna kadar geçen sürede örtülü ödenekten toplam 7.4 milyar liralık harcama yapıldı. 2014 yılında 1 milyar 78 milyon lira düzeyinde olan örtülüden harcama 2015 yılında 1 milyar 778 milyon lirayla rekor seviyeye yükseldi.
