Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Hulki CEVİZOĞLU

Hulki CEVİZOĞLU

Biz hiç modern olmadık

Görüyoruz -ama itiraf edemiyoruz- ki, toplumların "şiddet"e bakışı tümüyle iyi niyete ve dileklere dayalı.

Ancak konuya daha dikkatli bakınca şiddetin insanın yapısında olduğunu görüyoruz. İnsanda "mortido" denen, yok etme eğilimi, yok etme enerjisi var.

Şiddetsiz insan düşünülebilir ama mümkün olmaz. Yeryüzündeki ilk insan Âdem ile Havva'nın oğullarından Kabil, Habil'i öldürerek dünyadaki "ilk katil" unvanını almıştır.

Zaten cennet ve cehennem sisteminin kurulmuş olması da, yeryüzünde şiddetsizliğin olmayacağının çok önceden determine edildiğini/belirlendiğini ve yazgı olarak yazıldığını göstermektedir.

KURUMSALLAŞAN ŞİDDET

Bu nedenle şiddetin kurumsallaşmış olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Dinde, devletlerde, sporda, okulda, sokakta şiddet kurumsallaşmıştır. Devletler birer politika olarak uluslararası terörü desteklemektedir. Şiddet yalnızca fiziksel değil, sembolik şiddet, ekonomik şiddet, mobing,  taciz/tecavüz olarak da karşımızdadır.

Şiddet toplumsal bir olgu olmuştur. Şiddet "anlayışı" ve kabulü bölgelere ve kültüre göre değişmektedir.

En son İstanbul'da bir "devlet şiddetine" tanık oldu tüm dünya. Gazeteci Kaşıkçı, Suudi Prens (İnsanın "Ulan İslamiyet'te prenslik mi var" diyesi geliyor!) Selman'ın emriyle parçalanarak öldürüldü. (Prens, ortaçağdaki gibi "Bana kellesini getirin" demiş olmalıydı).

Bugün bizler öncekilerden daha akıllı ve daha iyi değiliz. Biz hiç modern olmadık! Bu adla bir kitap yazan filozof Latour, modernliğin, önceki dönemlerden tarih olarak farklı olduğumuzu göstermek için kullanıldığını ama önceki insanlardan daha ilerde olmadığımızı ileri sürer. Bunu biz de kabul edersek, 3-4 bin yıl önceki medeniyetleri, piramitlerin yapılışını daha iyi anlayabiliriz.

MEDENİYET KURUCUSU OLARAK AT VE KÖPEK

Konuya bir başka açıdan da yaklaşalım.

Bugün hayvan olmak aşağılayıcı bir kavram ve küfür olarak kullanılıyor. Oysa, biz hep insan-merkezci bir açıdan bu konuya baktığımız için bu böyle. Hayvanlar insanın gözünde genelde birer av. Keşke hayvanların dili olsaydı ya da mevcut dillerini bizler anlayabilseydik de, onların bizim hakkımızdaki düşüncelerini anlayabilseydik.

Hayvanları kendimize birer tebâ, birer köle yaptık. .

Büyük bir kısmını ehlileştirerek, evcilleştirerek, doğalarından ayırarak onlara şiddet uygulamış olmuyor muyuz? 

Biz insanlar kendimizi modern sayar, bu modernliği de tek başımıza kurduğumuzu kabul ederiz. Oysa bu kalıpyargıdan başka şey değildir.

Köpek ve at olmasaydı  insan medeniyeti olamazdı.

Atlar ve köpekler medeniyet kurucusu canlılardır. Ama biz, tek başımıza medeniyet kurmuş gibi büyükleniriz. Hayvanlarda olmayan ego biz de bol miktarda mevcuttur.

***

İnsanlar şiddeti seviyor

Sevgiyi ise, kendimizi sevdiğimiz için seviyoruz. Yani, bir şeyi sevmemiz onun bizi sevmesini sağlamak içindir!

"Düşünen topluma gelince, bu hâlâ bir idealdir" diyor Henri Bergson.

Yazarın Diğer Yazıları