Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Evren Devrim ZELYUT

Evren Devrim ZELYUT

Bu enflasyonla kurda 18 kâbusu geri döner!

Bu enflasyonla kurda 18 kâbusu geri döner!

Yeni yılda gelen zamları, İTO ve TÜİK tarafından açıklanan enflasyon rakamlarını gördüğümüzde söylenecek tek söz var: Artık enflasyonu tutmak imkansız.

Bunun nedenlerini yıllardır yazdık: Tarım ve sanayide dış girdiye bağlı çalışma, çiftçi ve ekili arazi sayısındaki düşüş, artan göçmenler, kurla girdi maliyetlerinin artması…

AKP şimdi enflasyona neden olarak salgınla yurt dışında artan emtia fiyatlarını gösteriyor. Ama sıkıntı şu: Türkiye neden bu kadar dış girdiye bağlı? Neden zamanında bağımsız bir sanayi kurmak için gerekeni yapmadınız? Şimdi bu gerçekleri söyleyenleri suçlu ilan ederek bu berbat durumdan sıyırabilir misiniz?

Durum daha da kötüye gidecek; çünkü tarımda ana girdi olarak kullandığınız gübre için fabrikalar yapacağınıza, bol bol AVM, konut yaptınız. Şimdi gübreyi dışarıdan alarak üretim yapıyorsunuz. Sanayi ise zaten dediğimiz gibi tam bir facia, iğneden ipliğe ne üretseniz bütün yarı mamuller dışarıdan geliyor.

Gıdada arzın az olması, göçmenler ve artan nüfusla talebin artması fiyatları yukarı çekiyor dedik. Bakın gübre fiyatları dışarıda amonyak ve fosforik asit üretiminin azalmasına bağlı olarak yukarı gidiyor. Türk çiftçisinin maliyetleri roket gibi artacak. Bu işin sonunda ne olacak? Elbette ki enflasyon 2022 bahar aylarında %40 seviyesine dayanacak.

Gübre maliyetleri için aşağıdaki grafiğe baktığımızda maliyetlerin nasıl çıldırdığını görebiliriz.

Renkler ne kadar seçilebilir ama kırmızı ile görülen üre, yeşil susuz gübre, kavuniçi ve mavi de sıvı gübre maliyetlerini ifade ediyor.

Bu tabloyu Türkiye''de yaşama uygularsak geçen yıl 1 TL olan gübre maliyeti 2022 yılında 2,5-3 TL olacak. Mazota, elektriğe gelen zamları daha saymadım bile…

Tarım ürünlerindeki artış baş döndürecek. Bu da, dönüp defalarca söyledik ama bir kez daha söyleyelim bizim enflasyonu vuracak.

Kur 11 iken Kasım ayında üretici fiyatlarındaki (ÜFE) artış %54 seviyesinde gerçekleşmişti. Unutmayın kur arttıkça Türk sanayisi pahalı mal üretir. Şimdi 13 üzerinde ne olacak? Bu rakam yani ÜFE 60''lara vuracak. Sanayi, tarımla el ele vererek enflasyonu baharda %40''a çekecek. Bu da resmî rakam olacak. Ancak hayatta hissedilen enflasyon %60-70 olacak…

İleri tarihli kur hesabı yaparsak, 13 TL olan kur 12 aylık süreçte %40 enflasyon kadar değer kaybederse, 13x0,40 = 5,2 TL değer kaybı görülecektir. 13+5,2 = 18,2 kurda hedef olarak karşımıza çıkar. Bu hesabın teorik bir yön taşıdığını, yatırım tavsiyesi içermediğini de ekleyelim…

Gidişat ortada, AKP kendini kurtarmak için faizi düşürdü, kuru patlattı. Sonra kur çıkınca enflasyon koptu, bu sefer vatandaş isyan edince dönüp Hazine garantisi ile yani garibandan alıp fakire vererek doları aniden düşürdü, o sırada mecburen dolar almış halkı dilim dilim doğradı, ama değişen ya da iyiye giden bir tablo yok önümüzde. Sistem ithalatçı ve dışa bağlı kaldığı sürece çökmeye mahkûm…

 

Yazarın Diğer Yazıları