Prof. Dr. Emine Gürsoy Naskali, Türk dili sahasının seçkin isimlerindendir. Hocam sayılır. Eski İttihatçı, M. Kemal Atatürk'ün yakın arkadaşı, 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın torunudur.

"İttihatçılar-Masonluk" başlıklı yazımda (11 Kasım 2019) sözü M. Kemal'e getirmek için, İttihatçıların Masonluk ilişkisi üzerinde durmuştum:

"Orhan Koloğlu, 'İttihatçılar ve Masonlar' kitabında İttihatçı-Mason ilişkisine dair ayrıntılı bilgi verirken, M. Kemal'den de bahseder:

'Eski bir İttihatçı ve mason olarak Celal Bayar'ın bu konu­daki düşüncesi, Mithat Gürata'nın 'Atatürk ve Masonlar' kitabı­na göre şöyle: 'Atatürk'ün masonluğu hakkında bir bilgim yok­tur. Yüzbaşılığı sırasında, Selanik'te bir locaya girmiş olduğu söylenirse de, bu rivayetten ileri değildir.'"

Prof. Dr. Emine Gürsoy Naskali'den bir meyil aldım:

"Arslan bey, merhaba, / Görüşmeyeli epey uzun zaman oldu.

İttihatçılar-Masonluk yazınızda size ait bir iddia olmasa da Celal Bayar'ın Mason olduğu yazılı. Büyükbabam hiç bir zaman Mason olmamıştır. Kim Mason, kim değil, bunu belirlemek çok kolay, kayıtlarda olup olmadığına bakılarak kolayca anlaşılabilir. Buna rağmen ısrarla Mason olduğu iddiasını yaygınlaştırmanın kötü maksatlarla yapıldığını düşünüyorum. / Bir daha bu konuya değinecek olursanız lütfen bu hususu düzeltir misiniz?

Selamlarımla, / Emine Gürsoy Naskali."

Emine Gürsoy Naskali Hocamız önemli bir şey söylüyor: "Kim Mason, kim değil, bunu belirlemek çok kolay, kayıtlarda olup olmadığına bakılarak kolayca anlaşılabilir."

Celal Bayar uzun yaşamış (1883-1986), Hocamız, büyükbabasıyla bir arada bulunmuştur. Bir araştırıcı olarak çok hatıra dinlemiştir. "Celal Bayar Arşivinden Serbest Fırka Anıları" kitabı onundur. Celal Bayar Mason olsaydı, böyle bir açıklama göndermezdi.

İttihatçıların ortaya çıkışıyla birlikte Masonluk çok tartışılır olmuştur.

Mehmet Barlas, 1982'de, Celal Bayar'la mülâkatında, Bayar, "Benim üniversitem İttihat ve Terakki Cemiyeti oldu... Ben önce ittihatçıyım!.. Hâlâ da, ittihatçıyım. Her şey ondan sonra gelir." der.

Celal Bayar, şunu da söylüyor: "27 Mayıs'a dayanan ve bizim devrilmemize yol açan olaylarda, komünistlerin etkisi fazladır..."("Celâl Bayar Olayı-1", Milliyet, 16 Mayıs 1982).

İttihatçılar gizliliği esas aldıkları ve katı kuralları olduğu için de Masonlarla bağlantı kurulmak istenmiştir. Yahya Kemal'in İttihatçıları tarif ettiği şu satırlar üzerinde düşünmemiz gerekir:

"İttihat ve Terakkî kadar bin türlü zihniyeti, bin türlü yaratılışı, bin türlü emeli bir araya toplamış ve dağılmamış, bilâkis, zaman geçtikçe daha ziyâde top­lanmış ve kuvvetlenmiş siyasî bir cemiyeti Avrupa'­nın ve Asya'nın tarihinde göstermek imkânsızdır. İttihatçı ittifakının içinde en dinsiz masonlar yanında en şedîd İslâm İttihatçıları; en geniş insaniyetçi ve medeniyetçiler yanında en dar kafalı milliyetçiler bu­lunduğu gibi, en seciyeli tanınmış adamlarla seciye­sizlikleri herkesçe malûm adamlar, maddî menfaatlerden uzak, temiz vatanperverlerle vurguncular ve harb zenginleri yanyana ve biribirini çok sever olarak görülüyordu. Böyleyken İttihat ve Terakkî dağılmadı. Bu terkibi Talât vücuda getirmiştir." (Yahya Kemal, Çocukluğum, Geançliğim, Siyasî ve Edebî Hâtıralarım, 3. bs., 1986, s. 171-176).