Çağın hastalığı: Obezite / Dr. Leyla Onay

Çağın hastalığı: Obezite / Dr. Leyla Onay
Obezite ve sigara içimi Türkiye'deki ölüm sebeplerinin ön sıralarında yer alıyor. Obezite vücutta gereğinden fazla yağ birikmesidir.

Bu tam doğru olmamakla beraber kilonun boyun karesine bölünerek bulunan oran dünyaca obezite ölçümü olarak kabul edilmektedir. Yüzde 27 üstü oran obezite göstergesi sayılmaktadır. Ancak bu her zaman doğru değildir. Örneğin Sumo güreşçisinin ölçümü yüzde 40-50 arasında değişmektedir. Bu oran yüzde 27''nin üstüdür ama Sumo güreşçisinin vücudunda çok fazlaca kas vardır. Dolayısıyla bu sporcu obez olarak tanımlanamaz.

***

Obezitenin yaptığı pek çok hastalık vardır. Bunların başında şeker hastalığı, kalp damar hastalıkları, cinsel bozukluklar, eklem ağrıları, solunum sistemi hastalıkları, psikolojik bozukluklar gelir. Obez kişiler depresyona yatkındırlar. İnsanlar arasına karışmaktan çekinirler. Meme kanseri ve kalın bağırsak kanseri görülme oranı daha sıktır. Obezite tedavisi zor bir hastalıktır ve pek çok nedeni vardır. Hormonal, genetik, yanlış beslenme ve hareketsizlik bunlar arasında sayılabilir. Tedavide önemli olan yaşam tarzı değişikliğidir. Kişiler özellikle beslenme eğitimi almalıdırlar. Günde kırk dakikalık yürüme şarttır. Vücut kitle indeksi 40''ın üstünde ise cerrahi gereklilik vardır. Ancak obez kişilerin ameliyatına karar verirken çok iyi incelemek gerekir. Ameliyatlar obezlerde sıklıkla tehlikeli olabilir. Obez kişilerde yüksek tansiyon sık görülür, dolayısıyla kalp krizi, beyin kanaması geçirirler.Bunun için en sağlıklı beslenme tarzı damarların sağlığı yönünden dolayısıyla kalp krizi, beyin kanaması gibi hastalıklardan koruyan Akdeniz tipi beslenmedir. Burada bol balık, salata, meyve ve zeytinyağı vardır. Dünyada 15 bin çeşit diyet önerilir. Bunların arasında bence en tehlikeli olan dünyaca meşhur Dukan diyetidir. Bu diyette bol miktarda protein vardır. Et, peynir, yumurta önerilir, ancak bu tarz beslenmede böbreklerin bozulması kaçınılmazdır.

***

10 yıl kadar evvel İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü''ne müracaat ederek okul kantinlerinde satılacak yiyeceklerin listesini vermiştim. Bu liste ileri görüşlü Milli Eğitim Müdürü tarafından İstanbul''un bütün ilçelerine önerildi. Bu arada Amerika ve Fransa''da okul kantinlerinde satılacak yiyecekler hakkında kanun kabul edildi. Ancak okullarımızda bunları uygulayacak kantin kiracılarını bulmak zor olduğu için okullar da gelirini kaybetmemek için bu önlemlerin yerleşmesi bir türlü sağlanamadı.

***

Japonya''nın Oklahama Adası''nda dünyanın en uzun ömürlü kişileri yaşamaktadır. Bunlar, 90 yaşına kadar tarlada çalışabilmektedir. Sebze, meyve, balık yiyerek bol yürüyerek uzun yaşamayı elde etmişlerdir.

Yıllardır obezite ve uzun yaşam konuşunda çalışan bir uzman doktorum, gözlemim şudur ki; genetik faktörler uzun ve sağlıklı yaşamın başta gelen öğesidir. Örneğin; Nazille''de uzun yaşayan kişilerin olduğu biliniyor, bunların aralarında kan bağı olması ihtimali çok fazladır. Geçen yıl vefat eden ünlü tarihçimiz Halil İnalcık''ın 100 yaşına kadar yaşaması genetiğe bağlamaktadır. Yine gözlemlerim arasında hareketsiz bir kişinin uzun yaşadığına pek şahit olmadım. Uzun yaşayan kişiler çok az yemek yemektedirler. Mutsuz kişiler ise çok fazla yiyerek tatmin olmaktadırlar.

Obezite ve uzun yaşama konusunda dünyadaki literatürü günbe gün izliyorum. Son zamanlarda zayıflamak İçin: "Koç tutma" modası var. Doktor olmayan kişiler sükse yapabilmek için insan hayatını hiçe saymaktadırlar. Örneğin; Turgut Özal kondisyon bisikletinde vefat etmiştir. Mustafa Koç yine aynı şekilde hayatını yitirmiştir. Ayrıca benim bir hastam da önermediğim halde maalesef kondisyon bisikleti üzerinde son nefesini vermiştir. Bu arada çevremiz; mesleği olmayan, branşı olmayan zayıflatma uzmanları ile doludur. Zayıflamak için günde yarım saat yürümek gereklidir. Kişi kalp krizi riski olduğunda bunu hisseder ve durur, ölümden kurtulur. Oysa ki kondisyon bisikletinde bunu hissetmesi zordur.. Koçların bilgisi doktor olmadıkları için azdır. Bu kalbi hızlandırma oranının yüzde 35''i geçmemesi idealdir. Obezite konusunda halka yanlış bilgiler verilmektedir. Bir doktor her hafta bir tablet vitamin önermektedir. İyi ve karışık beslenen bir erişkinin vitamine ihtiyacı yoktur. Bu ilaçlar için Türkiye''ye çok para kaybetmektedir. Bir başka doktor da tavuk eti yemeyin demekte ve insanların ara sıra yediği tavuk etini bile yasaklamaya kalkmaktadır. İnsanlık tarihinden beri yenilen ekmek nerde ise yasaklanmaktadır. B vitamini deposu olan, açlık yapan asitti emen ekmektir. Doğal olması idealdir. Şu zamana kadar hiçbir doktor mide asidinden bahsetmemektedir. 1200-1300 cc olan mide asitti saat aksam 20:00, gece 03:00 ve 06:00 ''da salgılanmaktadır. Eğer akşam yemeği çok erken yenilirse açlığı bastırmak zor olur. İdeal akşam yemeği 19:30 - 20:00 saatleri arasıdır. Saat gece 03:00 -06:00 arasını derin uykuda geçirmek en güzel önlemdir.