CHP ve DSP’den referanduma itiraz
21 Ekim’de kabul edilen Anayasa paketindeki düzenlemelerin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvuruldu

CHP ve DSP, 21 Ekim’de kabul edilen Anayasa paketinden, 11. Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin düzenlemeleri içeren geçici 18 ve 19. maddeleri çıkaran değişikliğe ilişkin kanunun iptali için Anayasa Mahkemesine başvurdu.
CHP ve DSP’li 110 milletvekilinin imzasını taşıyan başvuru dilekçesinde, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, genel seçimlerin 4 yılda bir yapılmasını içeren Anayasa paketiyle ilgili halk oylaması sürecinin, 31 Temmuz’da Resmi Gazetede yayımlanmasıyla başladığı belirtildi. Dilekçede, Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) halk oylaması sürecini başlatmasından sonra 5697 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla, Anayasa paketindeki 11. cumhurbaşkanı seçimine ilişkin düzenleme içeren çerçeve 6. maddenin içindeki geçici 18 ve 19. maddelerin metinden çıkarıldığı anımsatıldı. Söz konusu değişikliğin cumhurbaşkanı tarafından onaylandığı ve 17 Ekim 2007’de Resmi Gazetede yayımlandığı ifade edilen dilekçede, halk oylaması süreci içinde gümrük kapılarında oy kullanmaya başladıktan sonra ve yurt içindeki oylama gününden 4 gün önce halk oylamasına sunulan kanun metninin değişikliğe uğradığı belirtildi. Dilekçede, “Halk oylaması sürecine müdahale niteliği taşıyan böyle bir yasama işleminin, pek çok açıdan Anayasaya aykırı olduğu, yapılan halk oylamasını ve bu oylamada kabul edilen yasa metnini şekil açısından sakatladığı ve hukuki geçerliliği kuşkulu hale getirdiği ortadadır” görüşüne yer verildi.

Hukuken sakat
Dilekçede son yapılan düzenlemenin, hem Anayasanın 175. maddesinin vermediği bir yetkinin kullanılması yoluyla gerçekleştirilmesi hem de bu yetkinin Anayasanın 2 ve 6. maddelerindeki ilkelere aykırı biçimde kullanılması bakımından yok sayılması gerektiği belirtildi. Dilekçede, düzenlemenin aynı zamanda “yetki gasbı veya yetki tecavüzü” niteliği taşıdığı ifade edildi. Dilekçede, Cumhurbaşkanına anayasa değişikliği yapan kanunları halk oyuna sunma konusunda tanınan yetkiyi gasp veya ihlal etmesi anlamına geldiği kaydedildi ve Kanunun “şekil” yönünden de sakat olduğuna işaret edildi.

Mahkeme süreci ne getirecek?
1- Anayasa Mahkemesi, CHP’nin başvurusunu haklı bulursa ne olacak?
* Bu durumda referanduma sunulan paketin iptaline karar verilecek. YSK’nın da bu doğrultuda, referandumu bütün sonuçlarıyla birlikte iptal ettiğini açıklaması gerekecek. Ancak, bazı kaynaklar, YSK’nın yeni bir referandum süreci başlatabileceğini belirtiyor.

2- Anayasa Mahkemesi, CHP’nin başvurusunu reddederse ne olacak?
* Referandumda kabul edilen tüm düzenlemeler yürürlüğe girmiş olacak. Ancak, Gül’ün görev süresi, genel seçimlerin ne zaman yaşanacağı tartışması başlayacak.

3- Bu konudaki kararı kim verecek?
* TBMM ya da bir yargı organına başvuru olmadığı sürece, bu konuda bir karar verilemez. Başvuru olursa TBMM, paketteki düzenlemelerin nasıl uygulanacağını açıklayabilir. TBMM’nin bu açıklamasına karşılık Anayasa Mahkemesi ya da Danıştay’a başvurulabilir. Böylece, paketteki düzenlemelerin nasıl uygulanacağı netleşebilir.

4- Başvuru olmazsa ne olacak?
* Bu konular, ileride tartışılmak üzere rafa kalkacak. Bir parti 4 yıl sonra Anayasa’ya göre genel seçimin yenilenmesi gerektiğini belirterek TBMM’ye başvurabilecek. Yine 5 yıl sonra Gül’ün görev süresinin dolduğu belirtilerek, TBMM’ye başvuru yapılabilecek. TBMM’nin bu aşamada vereceği karar, Anayasa Mahkemesi’ne ya da Danıştay’a taşınabilecek. Tartışma, o zaman net bir karara bağlanacak.

5- Söz konusu tarihlere kadar TBMM yeni düzenleme yaparak paketin nasıl uygulanacağını düzenleyebilir mi?
* Evet. Ancak, bunu kanunla değil, Anayasaya eklenecek geçici maddeyle yapabilir. Bu nedenle, geçici maddelerin anayasa değişiklikleri gibi kabul edilmesi gerekir. Ancak, bu tip bir yola başvurulması da muhalefet partilerinin itirazlarına yol açabilir.