Türk Silahlı Kuvvetleri içerisindeki cuntacı bir grup 27 Mayıs darbesi yaptı, Anayasa feshedildi. Yassıada Yargılamaları 14 Ekim 1960'ta başladı
Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Başbakan Adnan Menderes, Bakanlar Kurulu üyeleri, TBMM Başkanı, Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun, 395 milletvekilinin aralarında bulunduğu 592 sanık, anayasayı ihlal ve öteki suçlardan yargılandılar.
Bugüne örnek olacak bazı yargılamaları özetleyelim…
- Köpek Davası sanığı cumhurbaşkanı Celal Bayar.
Suç: Afganistan Kralı, Celâl Bayar'a "Afgan Tazısı" cinsi köpek hediye etti. Bayar köpeği hayvanat bahçesine sattırıp, bu parayla Ödemiş’in Mursallı köyünde çeşme yaptırttı.
1924 Anayasası'nda şu hüküm vardı: "Cumhurbaşkanı ancak vatana ihanetten yargılanabilir"
Cuntacılar umursamadı ve TCK’nın 146. maddesindeki “vatana ihanet” suçundan mahkum oldu.
Adnan Menderes ve Başbakanlık Müsteşarı Ahmet Salih Korur, örtülü ödeneğini yasa dışı kullanmaktan mahkûm oldular.
Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu, Mükerrem Sarol, Emin Kalafat, Celal Yardımcı, Sıtkı Yırcalı, Abdullah Aker, Haluk Şaman hakkında;
"Devlet radyosunu, siyasal amaçlarına alet ederek partizanca kullanmak, muhalefete radyoyu kullanma hakkını tanımamak ve bu suretle anayasayı ihlal etmek" suçlamasıyla yargılanıp mahkûm oldular.
İsmet İnönü, Yeşilköy Havalimanı'ndan şehir merkezine giderken valinin emri ile Topkapı'da trafik müdürü tarafından durduruldu ve halkın saldırısına uğradı.
Polisler müdahale etmediler. O sırada Binbaşı Kenan Bayraktar'ın emriyle askerler müdahale etti ve İnönü linçten kurtarıldı.
Celâl Bayar, Adnan Menderes, vali, trafik müdürü bakanlar ve milletvekillerinden oluşan toplam 60 sanık, "4 Mayıs 1959 tarihinde Topkapı'da İsmet İnönü'ye karşı bir suikast düzenlemek amacıyla halkı kışkırttıkları" mahkûm oldular.
- Çanakkale ve Geyikli Olayları Davası
Adnan Menderes ve üç eski bakan, Geyikli Olaylarınız izlemeye giderken engellenen "CHP'li 2 milletvekilinin seyahat özgürlüğünü engellemek" suçlamasıyla mahkûm oldular.
2 Nisan 1960’ta CHP Kayseri mitingine giden İsmet İnönü'nün treni, vali Ahmet Kınık'ın emriyle Himmet Dede İstasyonu'nda durduruldu.
İstasyona görevlendirilen Binbaşı Selahattin Çetiner, "Sizin yolunuzu kesmek ve sizin Kayseri'ye gitmenize engel olmaktansa intiharı tercih ederim" dedi.
İsmet İnönü'yü Kayseri'de 50 bin kişilik miting yaptı.
Celâl Bayar, Adnan Menderes ve vali “seyahat özgürlüğünü engellemek” suçundan mahkûm oldu.
Selahattin Çetiner generalliğe terfi edip 12 Eylül’de de İçişleri bakanı oldu.
- Demokrat İzmir gazetesi davası
Demokrat İzmir gazetesinin matbaasını tahrip etmeye teşvik suçundan Adnan Menderes mahkûm oldu.
- Üniversite Olayları Davası
28 Nisan'da İstanbul'da 29 Nisan'da Ankara'da öğrencilerin iktidarı protesto gösterileri yaptılar.
İstanbul'da polisin müdahalesi ile 40 öğrenci yaralandı ve İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğrencisi Turan Emeksiz polis kurşunuyla öldü.
Başbakan, bakanlar, valiler ve polisler; Kanunlara aykırı olarak üniversite basmak, halka ateş açmak, sıkıyönetim ilan etmek suçundan 84 kişi mahkûm oldu.
"Vatan Cephesi'ni kurarak, bir sınıfın başka bir sınıf üzerinde tahakkümü için araç olarak kullanmak" suçlamasıyla Celâl Bayar, Adnan Menderes ve 19 sanık mahkûm oldu.
Celal Bayar ve Adnan Menderes’in TCK’nın 146. maddesinde göre “anayasayı ihlal” suçu davasında 8 suç delil gösterildi:
- 1951 ve 1953 yıllarında Cumhuriyet Halk Partisi'nin mallarına el konulması,
- Kırşehir'in Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'ne oy verdiği için 1954 yılında ilçe yapılması,
- 1953 yılında, hükûmete 25 yıllık hizmet süresini dolduran yargıçları emekliye ayırma hakkı tanıyan kanunu çıkartarak yargı bağımsızlığının ihlal edilmesi,
- 1954 ve 1957 yıllarında Seçim Kanunu'nun demokrasiye aykırı olarak değiştirilmesi,
- 1956 yılında, toplantı ve gösterileri kısıtlayıcı kanunların çıkartılması,
- 1960 yılında art niyetle Tahkikat Komisyonu'nun kurulması,
- Tahkikat Komisyonu'na olağanüstü yetkiler verilmesi,
- Tahkikat Komisyonu'na verilen olağanüstü yetkilerle anayasanın fesih ve ilgasına kalkışılması,
Mahkeme “anayasayı ihlal” suçundan, Cumhurbaşkanı, Başbakan, Meclis Başkanı ve Bakanlar ile 395 milletvekiline şu cezaları verdi:
İdam: 14, Müebbet: 29, 47 beraat ile diğer sanıklara 4 ile 20 yıl arasında çeşitli cezalar.
Değerli okurlarım.
Elbette askeri darbelere de idam cezalarına da şiddetle karşıyım.
Demokrat Parti’nin 1950- 1960 tarihi uygulamalarını;
Tayyip’in Parti’sinin 2002- 2025 uygulamalarıyla karşılaştırın
Yorumu vicdanınıza bırakıyorum.
