Düşman çatlattılar
Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan ve Rusya, İran’da buluştu
Hazar Denizi’ne kıyısı olan ülkelerin devlet başkanları, Tahran’da bir araya geldi. Zirve, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın ev sahipliğinde gerçekleşti.
İmzalanan sonuç bildirisinde, “Hazar Denizi’nin hakimiyeti sadece 5 ülkeye aittir ve buradaki
kaynaklardan sadece bu ülkeler yararlanabilir” denildi.
“Hİçbİr ülke, başka bir ülkenin Hazar Denizi’ne kıyısı bulunan ülkeye saldırması için topraklarını kullandırtmayacak” kararı ise ABD’ye mesajdı.
Dünyaya karşı güçbirliği mesajı verildi
Vladimir Putin, İlham Aliyev, Nursultan Nazarbayev, Gurbanguli Berdimuhammedov ve Ahmedinecad’ın buluşması, ABD’yi endişelendirdi...
Hazar cephesi kuruldu
Tahran’da bir araya gelen, İran, Rusya, Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan liderleri, Hazar ülkelerinden birine, bir başka ülkenin saldırısı için topraklarını kullandırtmama kararı aldı
Hazar Denizi’ne kıyısı olan ülkelerin devlet başkanları, İran’ın başkenti Tahran’da bir araya geldi. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın ev sahipliğinde gerçekleşen zirveye Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev ve Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov katıldı. Zirvede Hazar Denizi’ne ilişkin sorunlar ve uluslararası konular ele alındı. 5 ülke devlet başkanınca imzalanan sonuç bildirisinde ise şunlar yer aldı: .* Hazar Denizi’nin hakimiyeti sadece 5 ülkeye aittir ve buradaki kaynaklardan sadece bu 5 ülke yararlanabilir. * Hazar Denizi’ne kıyısı bulunan 5 ülke, hiçbir zaman, karşı tarafa saldırmak için bu denizi kullanmayacak * Hiçbir ülke, başka bir ülkenin Hazar Denizi’ne kıyısı bulunan bir ülkeye saldırması için topraklarını kullanmasına izin vermeyecek. * Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na bağlı kalınacak ve nükleer enerji sadece barışçıl amaçlar için kullanılacak.
Putin: Tek kutuplu dünyaya karşıyım
Rusya Devlet Başkanı Putin zirve sonrası yaptığı açıklamada, “NATO’nun genişlemesini bir sorun olarak görüyor ve terörizmin NATO ile çözülemeyeceğine inanıyoruz” dedi. “ABD’nin tek taraflı siyasetlerine karşı olduklarını” ifade eden Putin, “bir kaç kutuplu dünyadan yana olduklarını” belirtti ve “Kendim de bu düşünceden yanayım, tek kutuplu bir dünyaya karşıyım” ifadesini kullandı. Vladimir Putin, ayrıca yabancı güçlerin Afganistan’dan çıkmasını istedi. Putin “başka ülkelerin topraklarının Hazar Denizi ülkelerine saldırı için kullanılmasına izin vermeyeceklerini” söyleyerek, “Bölge ülkelerine saldırtmayız” dedi.
Ahmedinecad: Güvenlik teşkilatı kurulsun
Zirvede ev sahibi sıfatıyla ilk konuşmayı yapan Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, Hazar Denizi’nde istikrar ve güvenliğin korunması için bölgesel bir teşkilat kurulmasını teklif etti. Ahmedinecad, 5 ülke arasındaki ticaret ve ekonomik ilişkileri daha da geliştirmek için özel bir birim kurulmasını da istedi. İran Cumhurbaşkanı, “Hazar Denizi ile ilgili meseleler sadece 5 ülke tarafından çözülmeli ve Hazar’da yalnızca bu ülkelerin güvenlik güçleri bulunmalı. Hazar’a kıyı ülkeler arasında işbirliğinin gelişmesi halklarımızın ve bölgenin yararınadır” dedi. Hazar Denizi’nin ekolojik yapısının korunmasının önemine değinen Ahmedinecad, Hazar’a kıyı ülkeler arasında turizm, sanat, edebiyat ve diğer kültürel alanlarda işbirliği istediklerini kaydetti.
Berdimuhammedov: Haklarımız korunmalı
Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov da, Türkmenistan olarak Hazar’ın hukuki statüsünün uluslararası kriterlere göre belirlenmesinden yana olduklarını ifade etti. Berdimuhammedov, “Hazar’ın nihai hukuki statüsünün belirlenmesinde Türkmenistan’ın haklarına riayet edilmeli” diye konuştu. Hazar’da özellikle petrol aramada diğer ülkelerin aleyhine tek taraflı faaliyetleri kabul etmelerinin söz konusu olmadığını belirten Berdimuhammedov, bu konuda uluslararası statüye uyulmasını istedi. Berdimuhammedov da 5 ülkenin katılımıyla yeni bir birim oluşturularak sorunlara çözüm aranması teklifinde bulundu.
Aliyev: İhtilaf istemiyoruz
Zirvede konuşan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Hazar Denizi çevresinin “asırlardan beri barış ve huzur içinde olduğunu” ifade ederek, “Bütün anlaşmazlıkların çözüldüğü bir Hazar Denizi istiyoruz” dedi. Aliyev, Hazar’ın statüsünün kesin olarak belirlenmesinin kendileri için önemli olduğunu kaydetti. İlham Aliyev, Hazar’ın nihai hukuki statüsü konusunda anlaşmanın taraflar için önemli olduğunu belirtti. Aliyev, “Hazar’da barış, istikrar, emniyet için ve sorunların çözümünde, sınırları belirlenmiş ve tanınmış ülkelerin BM çerçevesinde, milli hakimiyetlerinin dokunulmazlığı önemlidir” dedi.
Nazarbayev: İşbirliğine hazırız
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, liderler başkanlığında taraflar arası müzakerelerin bir takvim çizelgesine göre yapılmasına ilişkin İran’ın teklifini olumlu karşıladıklarını söyledi. Nazarbayev, Hazar’ın istikrar ve emniyetinin muhafazası için Kazakistan olarak her türlü işbirliğine hazır olduklarını vurguladı. Kazakistan Cumhurbaşkanı, “Hazar’a kıyı ülkelerin askeri faaliyetleri, her ülkenin kendi karasuları ile sınırlı olmalıdır” şeklinde konuştu. Nazarbayev, Hazar ile ilgili sorunların taraf ülkelerin işbirliği ile çözülmesini istedi.
