Eğitimde başka tartışmalar sürerken işte unutulan korkunç gerçek... Öğrencileri bekleyen görünmez tehlike…

Eğitimde başka tartışmalar sürerken işte unutulan korkunç gerçek... Öğrencileri bekleyen görünmez tehlike…
17 Ağustos depreminin 21. yıl dönümünde okullardaki deprem gerçeği unutuldu. Virüs salgını riski tamamen ortadan kaldırılıp eğitime açılsa da bu kez, İstanbul başta olmak üzere fay hattında bulunan 11 ildeki okulları deprem felaketi bekliyor.

Sözcü Gazetesi’nden Sultan Uçar’ın haberine göre, Türkiye’de, 17 Ağustos Depremi’nde 17 bin 840 vatandaş hayatını kaybetti.

Binlerce bina yerle bir olurken, hızla İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) bünyesinde 200’e yakın bilim insanından bir komisyon oluşturuldu. 81 ildeki okullar incelenip, 450 okul hakkında ‘acil yıkılması’ kararı verildi. Bu okulların çoğu 2000’li yıllarda yıkılıp yeniden yapılırken, güçlendirilip açılanlar da oldu.

OKULLAR 10-15 YILDA ÇÜRÜYOR

2000’li yıllarda yaşanan Van, Elazığ, Malatya, İstanbul gibi depremler 17 Ağustos’tan sonra yapılan okul binalarının her sarsıntıda yeni yapılmasına rağmen 10-15 yılda tekrar ağır hasar alıp, yıkım kararı verilmesi ise tartışılmadı.

DEPREMDEN DERS ALINMADI

17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nde, İstanbul'da 20 okul kullanılamaz hale geldi, İzmit’te 27 okul tamamiyle yıkıldı, Gölcük'te 2 okul, Sakarya’da da 13 okul yıkıldı, Yalova'da 13 okul harabeye döndü. 12 Kasım 1999 Bolu Depreminde ise il genelinde 27 okul yıkıldı, Düzce'de 11 okul ağır hasar gördü.

OKUL İNŞAAT BÜTÇESİ YARIYA İNDİ

MEB’in 2020’de yayınladığı 2019’daki harcamalarını içeren İdari Faaliyet Raporundaki bütçe gerçeği de, eğitim sisteminde deprem güçlendirmesini öncelikler arasından çıkarıyor.

İşte o veriler; İnşaat ve Emlak Dairesi 2017’de 1 milyar 253 milyon TL’lik yatırım yaparken, 2018’de bu rakam 947 milyon 547 bin TL’ye ve 2019’da 992 milyon 551 milyon TL ödenek tahsis edilmesine rağmen 619 milyon 588 bin TL harcamayla kapatılmış.

YATIRIMLAR ÖBÜR DÜNYAYA

Din Öğretimi Genel Müdürlüğü Bütçesi’ nin son 3 yılını incelediğimizde ise 2017’de 4 milyar 833 milyon TL kaynak ayrılmış. Bütçe yüzde 50’nin üzerinde aşılarak, 2017 yılı din eğitimi harcaması 6 milyar 21 milyon TL ile kapatılmış.

2018’de 5 milyar 157 milyon TL olan din eğitimi bütçesi 2.6 milyar TL’ den fazla aşılarak 7 milyar 701 milyar TL ile kapatılmış. 2019’da 6 milyar 600 milyon 849 bin TL ödenek ayrılan din eğitimi bu kez 3.3 milyardan fazla ayrılarak yılı 9 milyar 313 milyon 708 bin TL harcamayla kapatmış.

Gelinen noktada din eğitimi için harcanan 9,3 milyar TL’lik bütçe okul yapımı veya güçlendirmesi için harcanan 619 milyonluk bütçeyi neredeyse 17-18 kat katlayarak, aşıyor.

OKULLAR HER SARSINTIDA NİYE YIKILIYOR?

Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhcu, ‘Türkiye’de 1999 depremi sonrası yapılan okullar neden yıkılıyor? Okul binalarının kaç yıl ayakta kalması gerekir?’ sorularımızı şöyle cevapladı:

BİNALAR SAĞLAM ÜRETİLMİYOR

“Türkiye’de betonarme binalar ortalama 60, 70 yıl kadar sağlam kalabiliyor. 1998 Afet Yönetmeliğinden sonra yapılan betonarme binaların daha uzun süre sağlam olabileceklerini tahmin edebiliriz. Standartlara uygun bir betonarme binanın 100- 150 yıl yaşaması gerekir. Ancak mevcut koşullarda üretilen yapıların sağlam olduğunu iddia etmek mümkün değildir.”

EĞİTİMCİLER DE OKUL BİNALARINA GÜVENMİYOR

Eğitim Sen Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan, “Okulların depreme hazırlıklı olduğunu söylemek mümkün değil.” diyerek şu değerlendirmeyi yapıyor:

“3 KEZ GÜÇLENDİRİLDİ YİNE HASARLI”

"İstanbul/ Sancaktepe’de 1991’de yapılan Osmangazi İlkokulu, 17 Ağustos’ta ağır hasar aldı. Güçlendirme yapılıp, açıldı. Aynı okul 2008’de ikinci kez güçlendirildi. 26 Eylül'deki Silivri açıklarındaki 5.8'lik depremde de bu kez kolon ve duvarlarında tekrar hasar oluştu.

Çok sayıda benzer durumda okul var. 2010’da yapılıp, 10 yılda yaşadığı ilk depremde ağır hasar aldığı için yıkım kararı verilen okullar da var."