50 yıldır gıda piyasasında bulunan, 40 yıllık arkadaşım Erol Akgün ile Yeniçağ TV YouTube kanalında söyleşi yaptım. Merhum Turgut Özal döneminde Ankara 2. Başkanı, merhum Mesut Yılmaz döneminde Ankara il başkanı olan iş insanı Akgün, zincir marketlerde fahiş etiket araştırması yaptıran AKP''li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan''a da Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş''a da çarpıcı önerilerde bulundu.

Tüm marketlerde fiyatları bir saat içinde yüzde 10 ucuzlatacak formülü Erol Akgün yaptığım söyleşide açıkladı.

- Soru: Türkiye''nin ağırlıklı olarak ithal ettiği mallar nedir?

Mısır, buğday, soya fasulyesi, ayçiçek yağı ithal ürünler. Hangisi ülkemizde üretilmez?

Siz bunu planladığınız zaman ithalat denen bir şey kalmıyor.

Rusya''ya 1,2 milyar dolarlık domates, mandalina ve limon ihracatımız var.

2,4 milyar dolara da buğday, soya fasulyesi, ayçiçek yağını en çok Rusya ve Ukrayna''dan ithal etmişiz.

Rusya, Ukrayna üretiyor da Türkiye''nin altın topraklarında biz neden üretemiyoruz?

* Çünkü üretim planlaması yapan yok.

2 sene önce soğan, patates karaborsadaydı. Bütün depoları bastık. Sonucunda ne oldu, bu sene soğan fazla diye çöpe atıyoruz.

Çünkü üretim planlaması yok.

Birçok üründe kâr zarar dengesi senelik olarak değişiyor. Örneğin nohut geçen sene ayaklar altındaydı bu sene 10 lira. Aynı şekilde pirinç 11-12 lira. Un, buğday fiyatları uçtu gidiyor.

* Ekmeğe zam kapıda...

Baklagillerin Türkiye''de üretilmeyeceği bölge yok.

Türkiye''deki zincir marketlerin sadece üreticilerden mal aldığını düşünün. Diğer ürünlerin de hepsini fabrikalardan satın alıyorlar.

Yani aracı yok çünkü çok yüklü tonajlarda mal aldıkları için çok iyi fiyatlarla ürünleri alıyorlar. Bu durumun hem iyi hem de kötü tarafları var. Yüklü mal alanlar üreticileri zarar noktasında tutuyorlar kâr ettirmiyorlar.

Vatandaş ise uygun fiyatla ürün alabiliyor.

Zincir marketler tonajla alıp kâr ederken küçük esnaf günübirlik alıp sattığı için tutunamıyor.

- Soru: Zincir marketlerde fiyatlar düşer mi?

Başka bir sıkıntı da yağlarda, bakliyatta, sebzede, et ve et ürünlerinde üretici zincir marketlere yüzde 1 KDV ile satış yapıyor.

Zincir market ya da bakkal ise ürünü yüzde 8 KDV ile satıyor.

Aradaki yüzde 7 vergi tüketicinin cebinden çıkıyor.

Fiyatları devlet indirmek istiyorsa satış KDV''sini yüzde 1''e indirsin.

* Zincir marketler de katkı sağlar ki ürünlerde bir saat içinde yüzde 10 indirim sağlanır...

Millete ucuz gıda ürünü için hem devlet hem zincir marketler fedakârlık yapmalı.

- Soru: Üretim planlaması yapmak kolay mı?

Örnek vereceğim il Ankara. Türkiye''nin ağırlıklı tüketim merkezlerinin ortasında yer alır.

Türkiye''de tüketimin en çok olduğu ikinci il Ankara.

Tarımsal üretimi Ankara''ya kaydırabilirsek hem nakliyeden hem de zamandan kâr etmiş oluruz.

Sincan, Ayaş, Haymana, Çubuk, Kızılcahamam, Bala''da sıcak su kaynakları var.

Ankara''yı üretim merkezi haline getirmek için devletimize ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş''a çok iş düşüyor.

Jeotermal kaynaklarla turizm için otel yapılabilir.

Sıcak suyla sera üretimi yakın köylerde hızla başlayabilir.

Ankara''nın coğrafyası buna çok müsait. Seracılıkta Ankara, Antalya''yı dahi geçebilir.

Melih Gökçek zamanında Kızılırmak''tan getirilen su boşa akıyor ya da akmıyor. Haymana, Bala, Gölbaşı bu imkânla sulu tarıma geçebilir.

Başkan Yavaş''ın seracılık ve sulu tarıma öncülük etmesini öneriyorum.

Ankara, İstanbul''a Antalya ve Adana''dan daha yakın olduğu için nakliyede de avantajı var ki ucuz nakliye için hızlı tren taşımacılığı da planlanmalı.

Ayrıca tarımda en büyük problemlerden biri aileden miras kalıp bölünen küçük tarlalar.

Sayın Cumhurbaşkanı''nın 2017''de Resmî Gazete''de yayımlanan 20 Ocak 2021''de de revize edilen yasası var ama 2017''den bu tarihe toplulaştırılan alan çok az.

Bu konuda da hızla aktif uygulama yapılmalı.