Bilim dünyası, omurilik felci nedeniyle yürüyemeyen hastalara umut olacak yeni bir tedavi yöntemi üzerinde çalışıyor.
Son yıllarda yapılan araştırmalar, küçük elektriksel uyarılarla felçli hastaların yeniden hareket edebilme kabiliyeti kazanabileceğini ortaya koyuyor. Bu yenilikçi yaklaşım, sinir bilimi ve tıp alanında çığır açan gelişmeler arasında yer alıyor.
İSVİÇRE’DEN ÇIĞIR AÇAN ARAŞTIRMA
İsviçre’deki Lozan Üniversitesi ve EPFL Sinir Bilimleri Enstitüsü’nden bilim insanları, omurilikteki sinir hücrelerini hedef alarak elektriksel stimülasyon yöntemi geliştirdi. 2023 yılında Nature dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, omurilik boyunca yerleştirilen özel elektrotlar, beyne doğru yapay sinyaller göndererek kas hareketlerini yeniden aktive edebiliyor. Bu yöntemin kullanıldığı bazı hastaların, yıllardır hareket edemeyen bacak kaslarını kontrol etmeye başladığı kaydedildi.
Araştırmayı yöneten Profesör Grégoire Courtine, “Hedefimiz, omurilik yaralanması nedeniyle sinyal iletimi kesilen hastalara, sinir sistemini yeniden etkinleştirerek hareket kabiliyeti kazandırmak. İlk sonuçlar son derece cesaret verici,” dedi.
NASIL ÇALIŞIYOR?
Tedavi, omurilik üzerinde stratejik olarak yerleştirilen elektrotlarla elektriksel uyarılar verilmesi esasına dayanıyor. Bu uyarılar, beyin ve vücut arasındaki kesintiye uğramış sinyal yollarını geçici olarak köprüleyerek yeniden bağlantı kurulmasını sağlıyor. Araştırmalarda, bu yöntem sayesinde bazı hastaların yardımsız yürüme yetisi kazandığı ve kas kontrolünü artırdığı gözlemlendi.
UZMAN GÖRÜŞLERİ: TEKNOLOJİ İNSAN SİNİR SİSTEMİNİ YENİDEN PROGRAMLIYOR
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Erdem, bu gelişmenin felçli bireyler için devrim niteliğinde olduğunu belirtiyor. Erdem, “Elektriksel stimülasyon, omurilikteki sinir ağlarının yeniden düzenlenmesini sağlayarak hareket kabiliyetini artırıyor. Ancak tedavinin kişiye özel planlanması ve uzun süreli rehabilitasyonla desteklenmesi gerekiyor” dedi.
FELÇ TEDAVİSİNDE YENİ BİR DÖNEM
Bu tedavi, omurilik yaralanmalarının neden olduğu kalıcı sakatlıkları azaltma potansiyeli taşıyor. Ayrıca, tedavinin geliştirilmesiyle birlikte sinir sistemindeki diğer hasar türlerinin de bu yöntemle iyileştirilebileceği düşünülüyor. Uzmanlar, nöroteknolojideki bu ilerlemelerin sadece fiziksel yetileri değil, aynı zamanda yaşam kalitesini de artırabileceğine dikkat çekiyor.
HASTALARIN DENEYİMLERİ
Tedaviye katılan hastalardan biri olan Fransız vatandaşı David Mertens, 10 yıl önce bir bisiklet kazası sonrası belden aşağısı felç olmuştu. Mertens, tedavi sonrası yeniden adım atmanın mutluluğunu şu sözlerle ifade etti:
“Yıllardır yürüyemiyordum. Bu teknoloji bana sadece hareket yetisi değil, aynı zamanda umut verdi.”
BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN DEVAMI GEREKİYOR
Bu yöntemin yaygın şekilde kullanılabilmesi için daha fazla klinik deney yapılması gerektiği belirtiliyor. Harvard Üniversitesi Sinir Bilimleri Uzmanı Prof. Dr. Lisa Feldman, “Elektriksel uyarılar umut vaat ediyor ancak her hasta için aynı sonuçları vermiyor. Teknolojiyi daha fazla kişiye uygun hale getirmek için kapsamlı çalışmalar gerekiyor” dedi.
Uzmanlar, bu yeni teknolojinin daha yaygın bir tedavi yöntemi haline gelmesi için şu adımları öneriyor:
1. Klinik Araştırmaların Artırılması: Daha geniş hasta gruplarında yapılan klinik çalışmalar, tedavi protokollerinin iyileştirilmesini sağlayabilir.
2. Multidisipliner Yaklaşım: Nörologlar, fizyoterapistler ve biyomedikal mühendisler arasındaki iş birliği artırılmalıdır.
3. Hasta Eğitimi ve Rehabilitasyon: Elektriksel uyarı tedavisinin, fiziksel rehabilitasyon programlarıyla birleştirilmesi uzun vadede daha etkili sonuçlar verebilir.
4. Erişim ve Finansal Destek: Tedavinin maliyetini düşürmek ve geniş çapta erişilebilir hale getirmek için devlet destekli programlar geliştirilmelidir.
Felç tedavisinde devrim yaratma potansiyeline sahip bu yöntem, gelecekte milyonlarca insanın hayatını değiştirebilir. Bilim insanlarının, yeni teknolojilerle daha ileri adımlar atması ve hastaların yaşam kalitesini artırması bekleniyor.
