ABD Başkan Yardımcısı ile Türkmenistan Devlet Başkanı’nın aynı güne denk gelen ziyareti kafalarda soru işaretleri yarattı

Konuklardan Gurbangulu Berdimuhammedov, kabullerini Camlı Köşk’te, Dick Cheney ise kendisine tahsis edilen ofiste yaptı. Önce Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından Çankaya’da kabul edilen ABD Başkan Yardımcısı, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’la da bir araya geldi. Cheney, daha sonra Başbakanlık’a geçerek Başbakan Erdoğan ile görüştü.

İlginç zamanlama!
Abdullah Gül’ün, ABD Başkan Yardımcısı ile Türkmen Devlet Başkanı’nı Çankaya’da aynı gün ağırlaması dikkat çekti

ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney çantasında, Afganistan’a Türk askeri, İran’a karşı yaptırımlar ve Irak dosyasıyla dün Ankara’ya geldi. Cheney’in ziyaretinde Çankaya Köşkü’nde ilginç bir ayrıcalık yaşandı. Normalde yabancı devlet adamları Çankaya’daki kabullerini Camlı Köşk’te yapıyor. Ancak Camlı Köşk’ün dünkü ziyaretçisi Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulu Berdimuhammedov olunca, Cheney’e Çankaya’da bir ofis tahsis edildi. Dick Cheney’i Ankara’da ABD Büyükelçisi Ross Wilson ve Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri karşıladı. ABD yönetiminin 2 numaralı ismi için Esenboğu Havalimanı’nda büyük güvenlik önlemleri alındı. Cheney, Esenboğa Havalimanına indikten sonra VIP salonuna geçmeden, apronda kendisini bekleyen araçlarla havalimanından ayrıldı. Cheney’e, Türkiye ziyareti sırasında, eşi Lynne Cheney ve ABD Dışişleri Bakanlığında müsteşar yardımcısı olan kızı Elizabeth de eşlik etti.

Üç saat arayla
Çankaya Köşkün’de Saat 11.00’de Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulu Berdimuhamedov’u karşılayan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Dick Cheney ve beraberindeki heyeti saat 14.00’te Çankaya Köşkü’nde kabul etti. Olağanüstü güvenlik önlemlerinin alındığı Köşk’teki görüşme bir saat sürdü. Cheney daha sonra Genelkurmay Başkanı Orgeneral Büyükanıt ile de buluştu. ABD Başkan Yardımcısı Daha sonra Başbakanlık’a geçerek Başbakan Erdoğan ile görüştü. Cheney, Türkiye’yi 2002 yılında da ziyaret etmiş ve ABD’nin Irak’a operasyonu için destek istemişti. Dick Cheney, Ankara’daki temaslarını tamamlayarak tarihi ve turistik yerleri gezmek üzere İstanbul’a geçti.

Protesto edildi
Bu arada, ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney’in Türkiye ziyareti, bazı sivil toplum örgütleri tarafından Yüksel Caddesi’nde protesto edildi. “Cheney Türkiye’den, ABD Orta Doğu’dan defol” yazılı pankart açan grup adına konuşan TMMOB Genel Başkanı Mehmet Soğancı, ABD’nin işgal ettiği Irak’ta 5 yılda 1 milyona yakın Iraklının hayatını kaybettiğini ifade etti.

İsrail’in güvenliği için
Öte yandan , ziyareti öncesinde İsrail ve Filistin’de temaslarda bulunan Cheney, İsrail-Filistin barışının sağlanabilmesi için her iki tarafın da acı tavizler vermesi gerektiğini söyledi. Ramallah’ta Filistin lideri Mahmud Abbas ile bir araya gelen Cheney, ABD’nin bağımsız bir Filistin devleti kurulması tahaadüne bağlı olduğunu yineledi. Dick Cheney, İsrail’deki temasları sırasındaysa ABD’nin İsrail’e güvenliğini tehlikeye atacak adımlar atması için baskı yapmayacağını dile getirdi. Cheney, “ABD’nin İsrail’in güvenliğine yönelik tahaadü kalıcı ve sarsılmazdır. ABD asla İsrail’e güvenliğini tehlikeye atacak adımlar atması için baskı yapmaz” dedi.

5 Kasım mutabakatı bir kez daha teyit edildi
Başbakan Erdoğan ile ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney arasındaki görüşmede, Afganistan’ın istikrarına katkı, İran’ın nükleer programı ile bölgesel ve ikili ilişkiler ele alındı. İkili ilişkilerin yanı sıra ortak gündem konuları ve bölgesel sorunların değerlendirildiği görüşmede, 5 Kasım’da ABD Başkanı George W. Bush ile Başbakan Erdoğan arasındaki görüşmede ortaya çıkan terörle mücadelede işbirliği yönündeki kararlık da bir kez daha teyit edildi. Öte yandan, İran ve bölgede istikrarın nasıl sağlanacağı gibi konulara da değinilirken, Cheney, İran’ın “nükleer silahlanma programına” ilişkin kaygılarını dile getirdi. Erdoğan da İran’ın, Atom Enerjisi Kurumu ile çalışması ve uluslararası toplumda kaygıları giderecek şekilde sorunun müzakere edilerek çözülmesi gerektiği görüşünü ifade etti.

Afganistan’a asker devlet politikasıdır
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Afganistan’a asker gönderilmesi konusunda, “Bu, TSK’nın değil, devletin politikasıdır. Bunu söylemekle yetiniyorum” dedi. Orgeneral Büyükanıt, Pakistan’ın Milli Günü dolayısıyla Swissotel’de düzenlenen resepsiyonda, bir gazetecinin “ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney ile ne görüştünüz?” sorusu üzerine, bununla ilgili bir şey sorulmamasını istedi. “Cheney’in, Türkiye’den ayrılırken basın toplantısı yapıp yapmadığını” soran Büyükanıt, gazetecilerin “hayır ” cevabı üzerine, “nezaketsizlik olacağını” ifade ederek açıklama yapmak istemediğini söyledi. Orgeneral Büyükanıt, “Afganistan’a Türk askeri gönderilmesi” konusunun hatırlatılması üzerine, “Bu, TSK’nın değil, devletin politikasıdır. Bunu söylemekle yetiniyorum” dedi.

Bölge ve dünya barışına önemli katkılar yapabiliriz
Türkiye’de temaslarda bulunan Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulu Berdimuhammedov ve beraberindeki heyet ilk olarak Çankaya Köşkü’nde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’le bir araya geldi. Resmi karşılama töreninin ardından baş başa ve heyetler arası görüşmeler yapılırken, iki Cumhurbaşkanı daha sonra ortak bir basın toplantısı düzenledi. Cumhurbaşkanı Gül, Türkmenistan’a Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından Aralık ayında bir ziyaret gerçekleştirdiğini hatırlattı. Ziyaretinde Türkmen Devlet Başkanını Türkiye’ye davet ettiğini ifade eden Gül, konuk devlet başkanından sık sık “kardeşim” diye söz etti.

Tarihi ziyaret
Görüşmede, ikili ilişkileri bütün yönleriyle ele aldıklarını ve bölge sorunlarını da değerlendirdiklerini söyleyen Gül, görüşmelerin yararlı ve gelecek için yol gösterici mahiyette olduğunu ifade etti. Gül, Türkmenistan’la ticari ve ekonomik ilişkileri geliştirme konusunda da görüş birliğinde olduklarını kaydetti. Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulu Berdimuhammedov’un Türkiye’ye tarihi bir ziyaret gerçekleştirdiğini anlatan Gül, ikili ilişkilere verdikleri öneme vurgu yaptı. Gül, Türkmen halkının geçmiş Nevruz Bayramı’nı da kutladı. Türkmenistan Cumhurbaşkanı Berdimuhammedov da, yaptığı konuşmada Türk-Türkmen dostluğunun pekiştirilmesi için çalıştıklarını ifade etti. Türkiye ile olan ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine önem verdiklerini belirten konuk Cumhurbaşkanı, Türkiye ve Türkmenistan’ın bölge ve dünya barışına önemli katkılar yapabileceğine dikkat çekti. Berdimuhammedov, Türkiye ile uluslararası ilişkilerin de geliştirilmesine öncelik verileceğini belirtti. Görüşmelerin ardından, ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi, yayıncılık ve dış ilişkilerin geliştirilmesine dönük protokoller imzalandı.

Gündem; Türkmen doğalgazı
ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney’in, Türkmenistan Devlet Başkanı Kurbankulu Berdimuhammedov’un da Türkiye’ye gelmesi ve aynı saatlerde Çankaya Köşkü’nde bulunması akıllara “tesadüf mü yoksa bilinçli ayarlanmış bir başka temas mı” sorularını beraberinde getirdi. Deneyimli diplomat Nüzhet Kandemir, Dick Cheney’in enerji konusunda dünyada söz sahibi olan şirketlerin temsilciliği görevlerinde bulunduğunu hatırlatarak, “Buluşmanın merkezinde Türkmen doğalgazı muhtemeldir” yorumunu yaptı.Stratejist ve Araştırmacı-Yazar Erol Bilbilik, Rusya’nın Türkmenistan üzerindeki etkisini hatırlatarak “Amaçları son derece önemli olan Türkmen gazını Amerikan silahı haline dönüştürmek” dedi. Bir başka stratejist ve Araştırmacı-Yazar Mahir Kaynak da, gerek Cheney’in gerekse Berdimuhammedov’un aynı saatlerde Çankaya Köşkü’nde olmasının nedenin Türkmen gazı olduğu düşüncesinde. Ancak Kaynak, Bilbilik’ten farklı olarak Türkmen doğalgazının Avrupa’ya gitmesi noktasında ABD ile Rusya’nın birlikte itirazları olduğunu söylüyor.

Haber : Macit SOYDAN