Gökyüzünde Görsel Şölen: Işık Sütunları. Gören bir daha dönüp bakıyor

Son zamanlarda gökyüzünde görülen ışık sütunları, hem bilim insanlarının hem de meraklı gözlemcilerin dikkatini çekiyor.

Bu doğa olayı, özellikle soğuk havalarda, ışığın buz kristalleri tarafından yansıtılmasıyla oluşuyor. Işık sütunları, genellikle şehir ışıkları veya ay ışığı gibi güçlü ışık kaynaklarının etkisiyle ortaya çıkıyor.

Işık sütunları, atmosferik-optik bir fenomen olarak adlandırılır. Havada yassı plakalar şeklinde buz kristalleri bulunduğunda, yeryüzüne yakın güçlü bir ışık kaynağından yayılan ışınlar bu kristallere çarparak bu büyülü görüntüyü oluşturur. Soğuk gecelerde gökyüzünde sihirli bir manzara oluşturan ışık sütunları, kuzey ışıkları kadar dikkat çekicidir.

Bu kristaller, genellikle soğuk hava koşullarında ve özellikle kış aylarında oluşur. Işık sütunları, ışığın bu kristallerden yansımasıyla gökyüzünde dikey sütunlar şeklinde görünüyor. Bu olay, genellikle şehir ışıkları, sokak lambaları veya ay ışığı gibi güçlü ışık kaynaklarının etkisiyle meydana geliyor.

NASA ve diğer bilimsel kuruluşlar, ışık sütunlarının oluşumunu ve yapısını incelemek için çeşitli araştırmalar yapmıştı.

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu ve James Webb Uzay Teleskobu gibi ileri teknoloji teleskopları, bu fenomenin detaylı gözlemlerini yaparak, ışık sütunlarının farklı dalga boylarında nasıl göründüğünü incelemişti.

İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Hüseyin Esenoğlu, ışık sütunlarının oluşumunu şöyle açıkladı: "Işık sütunları, atmosferdeki altıgen buz kristallerinin ışığı yansıtması sonucu meydana gelir. Bu kristaller, ışığı yatay olarak yansıtarak sütun şeklinde bir görüntü oluşturur. Özellikle soğuk ve berrak havalarda bu fenomen daha sık gözlemlenir."

Türk Astronomi Derneği Üyesi Astronom Duygu Esendemir ise, ışık sütunlarının atmosferik koşullara bağlı olarak değişkenlik gösterebileceğini belirterek "Işık sütunları, genellikle kış aylarında ve yüksek enlemlerde daha sık görülür. Bu olay, atmosferdeki buz kristallerinin yoğunluğuna ve ışık kaynağının gücüne bağlı olarak farklı şekillerde ortaya çıkabilir." ifadelerini kullandı.

Işık sütunları üzerine yapılan bilimsel araştırmalar, bu doğa olayının atmosferik optik fenomenler arasında önemli bir yere sahip olduğunu gösteriyor. NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu tarafından yapılan gözlemler, ışık sütunlarının oluşumunda atmosferdeki buz kristallerinin rolünü detaylı bir şekilde ortaya koyuyor.

Ayrıca, James Webb Uzay Teleskobu'nun sağladığı veriler, ışık sütunlarının farklı dalga boylarında nasıl göründüğünü incelememize olanak tanıyor. Bu teleskoplar, ışık sütunlarının yapısını ve oluşum süreçlerini daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.

Işık sütunları, doğanın büyüleyici ve gizemli yüzlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Uzmanların görüşleri ve bilimsel araştırmalar, bu fenomenin atmosferik koşullara ve ışık kaynaklarına bağlı olarak nasıl oluştuğunu açıklıyor.

Gökyüzünde bu muhteşem manzarayı görmek, hem bilim insanları hem de doğa severler için unutulmaz bir deneyim sunuyor.

NEDEN BAZEN RENKLİ BAZEN RENKSİZ OLURLAR?

Işık sütunlarının renkli olmasının nedeni, ışığın farklı dalga boylarına sahip olması ve bu dalga boylarının kristaller tarafından farklı şekillerde kırılmasıdır.

İşte bu doğa olayının arkasındaki temel nedenler:

1. Kırılma ve Dağılma: Işık sütunları, atmosferdeki buz kristalleri tarafından kırıldığında ve dağıldığında oluşur. Bu kristaller, güneş ışığını farklı açılarda kırar ve farklı renklerde görünmesini sağlar.

2. Prizma Etkisi: Işık, prizma etkisiyle benzer bir şekilde kristallerden geçerken dalga boylarına göre ayrılır. Bu nedenle ışık sütunları bazen gökkuşağı renklerini içerebilir.

3. Kristal Yapısı: Işık sütunlarının rengi, kristallerin şekline ve yapısına bağlıdır. Farklı kristal yapıları, ışığı farklı şekillerde kırar ve renkli sütunlar oluşturur.

Sonuç olarak, gökyüzündeki renkli ışık sütunları, doğanın büyülü bir gösterisidir ve atmosferdeki buz kristallerinin etkileşimiyle oluşur.

Işık sütunlarının bazen renkli olmamasının nedeni, atmosferdeki buz kristallerinin belirli bir şekilde hizalanmamış olması veya ışığın dalga boyutlarına göre yeterince kırılmamış olmasıdır.

Renkli ışık sütunları, kristallerin doğru açıda ve düzenli bir şekilde ışığı kırdığı durumlarda oluşur.

Ancak bazen bu koşullar sağlanmadığında, renksiz veya soluk bir görüntü ortaya çıkabilir.