Gözler, sadece görme organı değil, aynı zamanda vücudun sağlık durumunu yansıtan bir ayna. Türk ve yabancı uzmanlar, gözlerde ortaya çıkan bazı belirtilerin diyabet, hipertansiyon, tiroid hastalıkları ve hatta kanser gibi ciddi rahatsızlıkların erken uyarı sinyali olabileceğini vurguladı. Son bilimsel çalışmalar, bu belirtilerin erken fark edilmesiyle hayat kurtarıcı müdahaleler yapılabileceğini gösterdi
Uluslararası alanda da benzer uyarılar yankı buluyor. Oftalmolog Dr. Pearse Keane, retina taramalarının sadece göz hastalıklarını değil, sistemik hastalıkları da tespit edebildiğini belirterek, “Retinadaki damar değişiklikleri, yüksek tansiyon veya diyabetin erken belirtilerini gösterebilir. Ayrıca, bazı kanser türleri bile retina anomalileriyle tespit edilebiliyor” dedi.
Nature Medicine’de yayımlanan bir çalışma, yapay zeka destekli retina taramalarının diyabetik retinopatiyi %95 doğrulukla teşhis edebildiğini ortaya koydu.
BİLİMSEL VERİLER NE SÖYLÜYOR?
Son yıllarda yapılan araştırmalar, gözlerin sağlık durumunu izlemede ne kadar önemli olduğunu kanıtladı.
Ophthalmology dergisinde yayımlanan bir çalışma, retina damarlarında görülen daralmaların kalp hastalığı riskini %40 artırdığını gösterdi. Çalışma, hipertansiyonun retina üzerindeki etkilerinin, kalp krizi veya inme gibi ciddi komplikasyonlardan önce tespit edilebileceğini ortaya koydu.
ABD’deki Johns Hopkins Üniversitesi’nden oftalmolog Dr. Emily Chew, sarı nokta hastalığı (makula dejenerasyonu) ile diyabet arasında güçlü bir bağ olduğunu belirterek, “Diyabet, retina damarlarına zarar vererek görüş kaybına yol açabilir. Ancak bu hasar, hastalık ilerlemeden önce göz muayenesiyle tespit edilebilir” dedi. Chew’e göre, diyabetik retinopati, dünyadaki körlüğün önde gelen nedenlerinden biri ve erken teşhisle önlenebilir.
Tiroid hastalıkları da gözlerde belirgin işaretler bırakıyor. İngiltere’deki Oxford Üniversitesi’nden endokrinolog Dr. Sarah Bennett, Graves hastalığının gözlerde şişlik, çift görme ve hatta gözlerin dışarı doğru çıkması (ekzoftalmi) gibi belirtilerle kendini gösterdiğini söyledi. Bennett, “Bu belirtiler, tiroid fonksiyon bozukluğunun erken bir göstergesi olabilir. Hızlı müdahale, hem göz sağlığını hem de genel sağlığı korur” dedi.
EN YAYGIN BELİRTİLER VE ANLAMLARI
Uzmanlar, gözlerde görülen bazı yaygın belirtilerin hangi hastalıklara işaret edebileceğini şöyle sıraladı:
Bulanık görme: Diyabet, hipertansiyon veya katarakt belirtisi olabilir.
Sarı lekeler (drusen): Makula dejenerasyonu veya kolesterol birikiminin işareti.
Ani görüş kaybı: Glokom, inme veya retina dekolmanı gibi acil durumların habercisi.
Gözlerde kızarıklık ve ağrı: Üveit, tiroid hastalıkları veya enfeksiyon belirtisi.
Çift görme: Tiroid hastalıkları, multipl skleroz veya beyin tümörleriyle ilişkili olabilir.
YAPAY ZEKA VE GÖZ SAĞLIĞI
Göz sağlığında teknolojinin rolü de giderek artırdı. Dr. Pearse Keane, yapay zeka destekli retina taramalarının, insan gözünden daha hassas teşhisler yapabildiğini belirtti. The Lancet Digital Health’te yayımlanan bir çalışma, yapay zekanın retina görüntülerinden kalp hastalığı riskini %90 doğrulukla öngörebildiğini gösterdi. Bu teknoloji, özellikle gelişmekte olan ülkelerde erken teşhis imkanlarını artırabilir.
Kan şekeri ve tansiyonu kontrol altında tutun: Diyabet ve hipertansiyon, göz sağlığını doğrudan etkiler.
Dr. Emily Chew, omega-3 yağ asitleri ve yeşil yapraklı sebzelerin göz sağlığını desteklediğini söyledi.
Sigarayı bırakın: Sigara, makula dejenerasyonu ve katarakt riskini artırdı.
Ani görüş değişiklikleri veya göz ağrısı gibi belirtilerde vakit kaybetmeden doktora başvurun.
