Hipertansiyon 'sessiz katildir'

Tüm dünyada, özellikle düşük ve orta gelirli yerlerde hipertansiyon farkındalık oranını yükseltmek, engel alabilmek ve tedavi edilebilmesi için doğru tansiyon ölçümü konusunda farkındalığı yükseltmek için her sene bir dizi etkinlik yapan 17 Mayıs Dünya Hipertansiyon Günü’nün bu seneki teması “Kan Basıncını Doğru Ölçün, Kontrol Edin, Daha Uzun Yaşayın” oldu.

İç Hastalıkları Hekimi Prof. Dr. Saime Paydaş, Dünya Sağlık Örgütü Hipertansiyon Raporu’na göre hipertansiyonlu kişi sayısının son 30 senede 2 kat yükselerek 1,3 milyara çıktığını belirterek “Hipertansiyon; inme, kalp krizi, aritmi, kalp yetersizliği, böbrek hasarlanması ve birçok sağlık problemlerine yol açan önemli bir halk sağlığı problemidir. Hipertansiyonun erken tanı tedavisi ile bu organ hasarlanmaları önlenebilir. Yüksek tansiyon; tütün kullanımı ve kan şekeri gibi diğer önde gelen risk faktörlerinden daha fazla ölüme yol açmaktadır” dedi.

Hipertansiyon ve risk faktörleri yönetiminde düşük sodyumlu (tuz) sağlıklı diyet, sağlıklı kiloyu sağlamak ve sürdürülebilmesi, alkol ve sigaradan uzak durulması ve düzenli fizik egzersizin başarıyı yükselteceğini vurgulayan Prof. Dr. Paydaş bu önlemlerin sağlıklı yaşam için ve her hastalıkta geçerli olduğunu belirtti.

Hipertansiyonun en sık rastlanan belirtilerini “baş dönmesi, baş ağrısı, kalp ağrısı, kulak çınlaması, nefes darlığı, çift veya bulanık görme, burun kanamaları, düzensiz kalp atışları” olarak sıralayan Prof. Dr. Paydaş “Ancak bu belirtilerin hiçbiri olmadan da kişide sessizce ileryen hipertansiyon olabilir. Bu nedenle çocuklar dahil her yaşta herkesin tüm muayenelerde kan basıncı ölçülmelidir. Ayrıca tarama amaçlı olarak da kan basıncı ölçümü ile ilgili aktiviteler düzenlenmeli ve toplumun katılımı sağlanmalıdır” ifadelerini kullandı.

Hipertansiyonun yüzde 90 kadarının sebebinin bilinmediğine vurgu yapan Prof. Dr. Paydaş “Genetik faktörler, diyet, tuz, alkol, sigara, fiziksel aktivite, uyku kalitesi, stres gibi yaşam tarzı ile ilgili faktörler, gürültü, ısı değişiklikleri, hava kirliliği gibi çevresel faktörler hipertansiyon gelişmesinde önemlidir. Hastaların önemli kısmında; hipertansiyona diyabet, obezite, dislipidemi, alkol ve sigara kullanımı eşlik eder. Hipertansiyona bağlı organ hasarlanması en çok kalp, böbrekler, göz, beyin, aorta ve diğer damarlarda olur” dedi.

Prof. Dr. Paydaş kan basıncı değerlerinin ofis ölçümlerinde 120/80 mmHg aralığında optimal, 120-129/80-84 mmHg aralığında normal, 130-135/85-89 mmHg aralığında yüksek normal, 140-159 ile 90-99 mmHg aralığında Evre 1 Hipertansiyon, 160-179 ile 100-109 mmHg aralığında Evre 2, 180/110 mmHg aralığında Evre 3 olarak tanımlandığını; ev ölçümlerinde ise 135/85 mmHg aralığında hipertansiyon olarak kabul gördüğünü belirtti.

Kan basıncının ofiste yüksek, ev ölçümlerinde normal değerlerde olmasına “Beyaz gömlek hipertansiyonu”, ev ölçümlerinde hipertansiyon olmasına rağmen ofiste normal olmasına da ”Maskeli hipertansiyon” denildiğini söyleyen Prof. Dr. Paydaş bu hastaların aslında hipertansif olduğunu ve bu yüzden ev ölçümlerinin hem tanı, hem de tedaviye uyum sağlanması için önemli olduğunu vurguladı.

18 yaş üstündeki her 3 kişiden birinde görülen hipertansiyon sıklığının yaşla yükseldiğinin altını çizen Prof. Dr. Paydaş şunları söyledi: “Tüm hastalarda ilaçsız tedavi uygulanması gerekir. Günlük 4 gram tuz, sebze meyve ağırlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sigara ve alkolün kesilmesi, ideal vücut ağırlığının sağlanması önemlidir. Bu tedbirler yaklaşık 1 yüksek tansiyon ilacı kadar etkili olabilir. Hipertansiyon; genellikle hayat boyu tedavi gerektiren kronik bir hastalık/sendromdur. Yaşam tarzı değişikliklerine mutlaka devam edilmelidir. Böylece ilaç sayısı azalacak ve tedavi başarısı artacaktır. Hedef kan basıncına ulaşıldığında ilaç tedavisi asla kesilmemelidir. Doz ve ilaç değişiklikleri klinik duruma göre düzenlenebilir. Hipertansiyon tedavisinde öncelikle önerilen ilaç grupları önemli olmakla birlikte hedef kan basıncına ulaşmak çok daha önemlidir. Tedavi kişiselleştirilmelidir”.