İşsizlik halının altına
Bu sene mayıs ayında yüzde 8,5 olan işsizlik oranı, haziran ayında yüzde 9,2’ye yükseldi. Geçen seneye göre ise aynı ayda işsizlik oranı yüzde 0,2 puan azaldı.
Geçen sene haziran ayında 3 milyon 337 bin olan işsiz sayısı bu haziranda 3 milyon 305 bine geriledi.
TÜİK’in işsizlik hesaplama yöntemi ve açıkladığı veriler, Türkiye’nin gerçek işsiz sayısını göstermiyor.
Söz gelimi, bu haziranda geçen yılın haziran ayında göre işsizlik oranı 0,2 puan düştü ve fakat aynı dönemde atıl işgücü 5,2 puan artarak yüzde 24’den yüzde 29,2 yükseldi. Bu çelişki işsizlik oranları ile ilgili dikkat çeken bir çelişkidir.
Bu çelişkide, TÜİK’in işsizlik tarifi temel sorundur.
TÜİK işsiz nüfusu şöyle açıklıyor: “Referans dönemi içinde istihdam hâlinde olmayan kişilerden iş aramak için son dört hafta içinde aktif iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan kurumsal olmayan çalışma çağındaki tüm kişiler işsiz nüfusa dâhildir.”
Bu tarife göre TÜİK, uzun yıllar iş arayıp bulamamış ve bu nedenle iş bulma umudunu kaybetmiş olanları işsiz saymıyor. Yine iş aramayan ve iş bulsa hemen başlayacak olanları da işsiz saymıyor.
Gerçekte ise bunlar Türkiye’de iş arzının dar olmasından kaynaklanan sorunlardır.
TÜİK aylık işsizlik verilerinde umudu kaybolmuş işsizlerle, iş aramayan işsizler sayısını açıklamıyor. Çeyrekler itibarıyla açıklıyor.
Geçen sene 2023 ilk çeyrek ile 2024 ilk çeyrek arasında;
*2023 yılında 3 milyon 483 bin olan işsiz sayısı bu sene ilk çeyrekte 3 milyon 105 bine geriledi. Yani 378 bin kişi azaldı
*Buna karşılık, umudu kaybolduğu için iş aramayanlar ile iş aramayıp iş bulsa çalışmaya hazır olanların toplamı 3 milyon 128 bin kişiden 3 milyon 853 bine yükseldi. 725 bin arttı.
Bu yöntem işsizliği halının altına süpürmek için çok uygun bir alan oluşturuyor.
Aslında, işsizlik artıyor ve bundan sonra da artacaktır.
1.Sanayi üretimi geriledi.
Haziran ayında bir önceki yıla göre sanayi üretim endeksi yüzde -4,7 oranında geriledi.
2.Kapasite kullanım oranı düştü.
İmalat sanayiinde düzeltilmiş kapasite kullanım oranı 2023 temmuz ayında yüzde 77,1 iken 2024 temmuz ayında yüzde 75,9’ a geriledi.(MB)
3. GSYH daralma bekleniyor.
Bu sene zarar eden firma sayısı arttı. Satışlar reel olarak geriledi. GSYH’da ikinci çeyrek eksi büyüme bekleniyor.
4.Vergiler yatırımları caydıracak.
Hükûmet gelir ve kurumlar vergisinde artış yaptı. Vergiler tasarruflardan ödenir. Vergi artışı yatırımların kısılmasına ve dolayısıyla orta ve uzun vadede mal arzının daralmasına neden olur. Tüketimin kısılmasında daha az etkilidir.
Türkiye’nin bir istihdam hedefi ve bir istihdam politikası yok. Hükûmet hedef belirliyor ve fakat bu hedef slogan düzeyinde kalıyor. Bu hedef için hangi araçları ve nasıl kullanacağını bilmiyor.
