Kalp kapak kaçağı, özellikle mitral yetersizlik, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ciddi bir sağlık sorunu. Nefes darlığı, çarpıntı ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösteren bu durum, tedavi edilmediğinde kalp yetmezliğine ve hatta ölüme yol açabiliyor. Ancak son yıllarda geliştirilen “mandallama” yöntemi, yani MitraClip, yüksek riskli hastalarda ameliyatsız bir çözüm sunarak umut vadetti.
ABD’li kardiyolog Prof. Dr. Gregg Stone ve İngiltere’den Prof. Dr. Alec Vahanian gibi uzmanlar, bu yöntemin kalp kapak kaçağı tedavisinde çığır açtığını belirtti.
Türkiye’de de uygulanan bu yöntem, son olarak Samsun’da 69 yaşındaki bir hastanın sağlığına kavuşmasını sağladı.
KALP KAPAK KAÇAĞI VE MİTRAL YETERSİZLİK NEDİR?
Mitral kapak, kalbin sol kulakçığı ile sol karıncığı arasında yer alan ve kanın doğru yönde akmasını sağlayan bir yapı. Ancak kapakçıkların düzgün kapanmaması, kanın geriye kaçmasına (mitral yetersizlik) neden oldu.
The Lancet’te yayınlanan bir çalışma, mitral yetersizliğin dünya genelinde kalp yetmezliği vakalarının %20’sinden sorumlu olduğunu ortaya koydu. Bu durum, özellikle ileri yaş, romatizmal ateş, kalp kası hastalıkları veya önceki kalp cerrahileri gibi faktörlerle ilişkilendirildi.
Mitral yetersizlik, erken dönemde belirti vermeyebilir, ancak ilerledikçe nefes darlığı, yorgunluk ve kalp ritim bozuklukları gibi ciddi sorunlara yol açar. Hastalar genellikle merdiven çıkarken veya basit fiziksel aktivitelerde nefes almakta zorlanıyor, ileri evrelerde ise istirahat halinde bile şikayetler arttı.
MANDALLAMA YÖNTEMİ: AMELİYATSIZ DEVRİM
MitraClip, yani mandallama yöntemi, açık kalp cerrahisi riski yüksek olan hastalarda tercih edilen minimal invaziv bir tedavi. Bu yöntemde, göğüs kafesi açılmadan kasık toplardamarından bir kateterle kalbe ulaşıldı.
Mitral kapağın kaçağa neden olan yaprakçıkları, küçük bir mandal (clip) ile birleştirilerek kan kaçağı azaltıldı.
İşlem, anjiyografi laboratuvarında genellikle 1-2 saat sürüyor ve hastalar 2-3 gün içinde taburcu olabiliyor.
Mandallama yöntemi, özellikle ileri yaş, kalp yetmezliği veya eşlik eden hastalıkları olan hastalarda hayat kurtarıcı. İşlem, nefes darlığını azaltarak yaşam kalitesini dramatik bir şekilde iyileştiriyor.
Prof. Dr. Gregg Stone, Columbia Üniversitesi’nde yürüttüğü çalışmalarda, MitraClip’in kalp yetersizliğine bağlı hastaneye yatışları %47 oranında azalttığını bildirdi.
KİMLER İÇİN UYGUN?
Mandallama yöntemi, her mitral yetersizlik hastası için uygun değil. Journal of the American College of Cardiology’de yayınlanan bir çalışma, yöntemin en çok şu hastalarda etkili olduğunu gösterdi:
-Açık kalp cerrahisi için yüksek risk taşıyanlar (ileri yaş, kalp yetmezliği, böbrek sorunları).
-Kapak yapısı mandallamaya uygun olanlar (transözofageal ekokardiyografi ile belirlenir).
-İlaç tedavisine rağmen nefes darlığı gibi şikayetleri devam edenler.
Prof. Dr. Alec Vahanian, Avrupa Kardiyoloji Derneği’nin 2025 kılavuzlarında, “MitraClip, cerrahi riski yüksek hastalarda standart tedavi haline geliyor, ancak hasta seçimi kritik” dedi.
Yemek borusundan yapılan ekokardiyografi (TEE), kapağın mandallama için uygunluğunu belirlemede altın standart.
AVANTAJLAR VE SINIRLAMALAR
Mandallama yönteminin en büyük avantajları arasında kısa hastane yatış süresi, minimal ağrı ve hızlı iyileşme yer aldı.
Circulation’da yayınlanan bir meta-analiz, MitraClip uygulanan hastaların %80’inde nefes darlığında belirgin iyileşme sağlandığını ve kalp boyutlarının küçüldüğünü gösterdi. Ancak yöntemin sınırlamaları da var:
Kaçak tamamen ortadan kalkmayabilir; bazı hastalarda ikinci veya üçüncü mandal gerekebilir.
Uzun vadeli sonuçlar (10 yıl ve üzeri) henüz tam bilinmiyor.
Açık cerrahiye kıyasla maliyet daha yüksek olabilir.
Prof. Dr. Stone, “MitraClip, açık cerrahi kadar kesin bir çözüm sunmasa da, yüksek riskli hastalar için eşsiz bir alternatif” dedi.
UZMANLARDAN AİLELERE ÇAĞRI
Kalp kapak kaçağı, sinsi bir hastalık olarak uzun süre belirti vermeyebilir. Ancak nefes darlığı, çarpıntı veya yorgunluk gibi şikayetler fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir kardiyoloğa başvurulmalı.
Mandallama yöntemi, uygun hastalarda mucizevi sonuçlar veriyor. Ancak erken tanı, başarının anahtarı.
Eğer siz veya bir yakınınız kalp kapak kaçağı belirtileri yaşıyorsa, bir sağlık kuruluşuna başvurun.
Mandallama yöntemi gibi yenilikçi tedaviler, kalbinize yeni bir şans verebilir. Sağlığınızı ertelemeyin, kalbinizin ritmini koruyun.
