AKP’nin Ermeniye teslimiyet protokolünü imzalaması, Bakü yönetiminde soğuk duş etkisi yarattı. Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı “Yukarı Karabağ’da Ermeni işgali bitmeden atılan bu adım, tarihi köklere dayanan kardeşliğimize gölge düşürür” açıklaması yaptı.

“Erdoğan bize söz vermişti!”
AÇIKLAMADA, “Ülkemizin yüzde 20’si işgal edildi, 1 milyon vatandaşımız kendi evinde mülteci oldu, tarihi ve kültürel miras yok edildi. Biz, Erdoğan’ın 14 Mayıs’ta Bakü’de Milli Meclis’te dile getirdiği düşünceleri esas alıyoruz” ifadeleri dikkat çekti.

MUHALEFETTEN SERT TEPKİ
Hazin ve kaygı verici...
CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen: Bu adım geri dönülmez bir hata. Çünkü dış politika tavizini geri alamazsınız. Baskılara direnemedik. Hazin ve kaygı verici bir durum.


Kara gün ilan ediyoruz
MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır: Türkiye şimdi çok daha büyük baskı görecek. Bugünü bir ’kara gün’ olarak ilan ediyoruz. Azerbaycan’la dostluğumuz tehlikeye düşürüldü.


Kardeşliğe gölge düştü
Başbakan Erdoğan’ın verdiği sözü hatırlatan Bakü yönetimi, “Türk toprağı Yukarı Karabağ’daki Ermeni işgali bitmeden atılan adım, ulusal çıkarlarımıza aykırı. Tarihi köklere dayanan kardeşliğimiz var” dedi

AKP iktidarının Ermenistan ile imzaladığı protokol kardeş ülke Azerbaycan’da üzüntüyle karşılandı. Bakü yönetimi, yaptığı açıklamada Ankara’ya kızgınlıklarını bildirdi. Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, “Türk toprağı Yukarı Karabağ’daki Ermeni işgali bitmeden Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleştirmesi Azerbaycan’ın ulusal çıkarlarına aykırıdır ve Azerbaycan ile Türkiye arasında tarihi köklere dayanan kardeşlik ilişkilerinin ruhuna gölge düşürür” dedi. Azerbaycan’ın bölgedeki bütün sınırların ve iletişim hatlarının açık olmasından yana olduğu kaydedilen açıklamada, ancak şu andaki durumda Türkiye-Ermenistan sınırlarının açılmasının bölgesel barış ve güvenlik yapısını şüphe altına koyduğu belirtildi.

Ermeni saldırganlığı
Ermenistan’ın, Azerbaycan’a saldırısı ve Azerbaycan topraklarını işgal etmesi nedeniyle Türkiye’nin 1993 yılında bu ülkeyle sınırlarını kapattığı hatırlatılan açıklamada, Ermenistan’ın saldırganlığı sonucunda Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sinin işgal edildiği ve 1 milyona yakın Azerbaycan vatandaşının kendi topraklarında mülteci konumuna düştüğünü, ayrıca işgal altındaki bölgelerde Azerbaycan’ın tarihi ve kültürel mirasının yok edildiği belirtildi. Açıklamada, geçen süre içerisinde BM Güvenlik Konseyi, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi, İslam Konferansı Teşkilatı ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından Ermenistan’ın saldırgan politikasının kınandığı dile getirildi.

Erdoğan’a hatırlatma
Ermenistan güçlerinin işgal ettikleri bölgelerden çıkarılmasının ve mülteci Türklerin kendi topraklarına dönmesi talep edilen çok sayıda karar ve bildirinin kabul edildiği ifade edilen açıklamada, ancak Ermenistan’ın saldırganlığına ve işgaline son verilmesi konusunda bir ilerleme sağlanamadığına da dikkat çekildi. Konuya ilişkin (Yukarı Karabağ ve Türk-Ermeni ilişkileri) Türkiye’nin üst düzey yöneticileri ve özellikle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 14 Mayıs tarihinde Azerbaycan’ın Milli Meclisi’nde dile getirdiği düşüncelerin, Azerbaycan tarafından esas kabul edildiği vurgulandı.

Türk dünyasına ihanet edildi
Azerbaycan basını, Zürih’te atılan imzalara sert tepki gösterdi. “Türkiye Ermenistan’a resmen sınırı açtı” başlığını kullanan Yeni Müsavat gazetesi, “Bakü yönetimi, AKP iktidarı ilesavaşa başlıyor” dedi. Bakü yönetiminin AKP hükümetine karşı ne tür girişimlerde bulunacağını önümüzdeki gönlerde belli olacağını kaydeden gazete, “Bakü, Ermeni açılımına cevap vermeye hazırlanıyor. AKP’nin Ermeniler ile hain seziş (ileriye yönelik anlaşma-protokol) imzalaması Türk dünyasını kızdırdı” ifadesini kullandı. Gazete, “Türk dünyasına karşı büyük ihanete karşı durmaya çalışacağız” dedi. Azatlık Gazetesi, “Seziş protokol zorla imzalandı” başlığını kullandı.

Baskıyla imzalandı
Amerika Birleşik Devletleri’nin tarafların inadını kırdığını ve anlaşmaya bu şekilde varıldığını ifade eden gazete, “Protokolün imzalanmasının ertelenmesinden sonra kaldığı otele dönen ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton taraflarla görüşerek, protokolü bir an evvel imzalamalarını sağladı” diye yazdı.

Türkİye İle Ermenİstan arasIndakİ protokollerİn İmzalanmasI Azerbaycan’I kIzdIrdI
Protokoller, ABD, AB ile Rusya’nın gözetiminde Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Ermeni mevkidaşı Edvard Nalbantyan tarafından Zürih Üniversitesi’nde törenle imzalanmıştı.

Teslimiyete alkış yarışı!
AKP’nin tavizlerle dolu protokolü kardeş ülke Azerbaycan’ın çıkarlarını hiçe sayarak imzalaması, Batı dünyasını memnun etti. Erdoğan hükümetine övgü ve tebrik yağdı

Erivan yönetimi ile atılan imza Türk dünyası hariç herkesi memnun etti. ABD ve Avrupa’dan AKP’ye tebrik yağdı. Zürih’teki imza töreninden sonra Londra’ya giderken uçakta gazetecilerin sorularını cevaplayan ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, protokollerin başarısı için ülkesinin elinden geleni yapacağını söyledi. İmzalanan protokolleri “kilometre taşı” olarak nitelendiren Clinton, çok mutlu olduğunu ifade etti.

Tarihi bir karar
AB Komisyonu’nun Dış İlişkilerden sOrumlu Üyesi Benita Ferrero-Waldner ise, “Cesur bir adım ve iki tarafın uzlaşmaya hazır olduğunu gösteren gerçekten tarihi bir karar olduğunu düşünüyor” ifadesini kullandı. AB Komisyonunun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn de Türkiye ve Ermenistan’ın bugünkü taahhütlerini yerine getirmekte de aynı cesareti göstereceklerini umduğunu söyledi. Rehn, “Bu, tüm bölge için iyi bir örnek teşkil edecektir” dedi. BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, protokoller imzalanmasını “tarihi karar” olarak niteleyerek, bu gelişmenin iki ülkenin aralarında “dönüm noktası” oluşturduğunu savundu.

Şimdi pratik zamanı
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi sürecini desteklemeye hazır olduklarını söyledi. Lavrov, ilişkilerin normalleşmesi sürecini desteklemeye ve iki ülkeyle daha fazla işbirliği projeleri uygulamaya hazır olduklarını dile getirdi. Türkiye ve Ermenistan’ın bugün imzaladığı protokollerdeki hiç bir maddenin üçüncü bir tarafa zarar vermediğini kaydeden Lavrov, imzalanan protokollerin iki tarafın da kararlılığını yansıttığını ifade etti. Yunanistan Başbakanı Papandreu, imzayı “tarihi” olarak yorumladı. Papandreu, “Anlaşmayı olumlu karşılıyorum ve iki liderin anlaşmazlıkların üstesinden gelmek ve hepimizin çıkarı olan daha güvenli ve istikrarlı bir bölge için yaptıkları çaba ve gösterdiği siyasi iradeyi takdir ediyorum” dedi.

Sınırdaki engel kalkıyor
Türkiye ve Ermenistan tarafından Zürih’te atılan imzalar, dünya basınında geniş yer buldu. ’Futbol diplomasisinin dünya kupası finali’ne benzetilen anlaşma töreni için ’tehlikeler hala mevcuttur’, ’Belirsizlik son dakika kadar sürdü’ gibi yorumlar yapıldı. İşte dünya basınında yapılan değerlendirmelerden bazıları:
Financial Times: İmza attılar ama tehlikeler hala mevcuttur. Anlaşma son dakika engelden sonra sağlandı.
BBC: Protokollere, büyük güçlerin gözleri önünde imza attı. Her ikisinin yeni bir sayfa açılmasında çıkarı var.
Clinton iki cep kullandı
Times: Futbol diplomasisi, anlaşma yapılmasını sağladı. Futbol diplomasinin Dünya Kupası finali gibi.
New York Times: ABD Dışişleri Bakanı Clinton aynı anda iki cebi kullanarak anlaşmazlıkları çözmeye çalıştı.
Wall Street Journal: Diplomatik ilişkilerin kurulmasını öngören anlaşma imzalandı. Türkiye sınırı açacak.
Le Monde: İmza üç saate yakın bir süre ertelendi. ABD’nin baskısıyla kriz aşıldı.
CNN televİzyonu: Son dakikada çıkan anlaşmazlık, neredeyse imza atılmayacaktı. Amerika ve AB süreçte etkili oldu.

Ermeniler az buldu
Ermeni diasporası, AKP’nin verdiği tüm tavizlere rağmen önceki gün İsviçre’de imzalanan protokollere tepkili. İsveç’teki Ermeni Federasyonu Başkanı Vahagn Avediyan, bu sürecin Ermenistan için iyi sonuç vermeyeceğini savundu. Amerikan Ermeni Ulusal Komitesi Başkanı Ken Hachikian da Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesini öngören protokollerin “tek taraflı” olduğunu savundu. Ermeni kuruluşlarından “Hay Dat” derneği Kudüs Temsilcisi Georgette Avagian ise “Bundan sonra bizim için 24 Nisan ile 10 Ekim matem günüdür, çünkü bugün biz tarihi topraklarımızı kaybettik, soykırımın tanınması meselesi de toz oldu” dedi. Bu arada ABD Temsilciler Meclisi’nin Ermeni lobisi mensubu bir grup milletvekili, ABD’nin Ermenistan’ın Türkiye tarafından kuşatılması ve ezilmesine son vermesini sağlaması için gayret göstermesi istedi.

Ermenistan denize açılacak
Protokollerin imzalanmasını değerlendiren İsveç Dagens Nyheter gazetesi, önemli tespitlerde bulundu. Türkiye’nin sınır kapısını Ermenistan’a açacağını dile getiren gazete, bunun, denizle bağlantısı olmayan Ermenistan’ın ticaret kapılarının açılması anlamına geleceğine dikkat çekti.

Birbirlerini ağırladılar
Türkiye ile Ermenistan arasında Zürih’te protokollerin imzalanmasından sonra yenen yemek sırasında Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ı telefonla arayarak, bu süreçte oynadığı rol için teşekkür etti. Davutoğlu’nun ardından Ermenistan Dışişleri Bakanı Eduard Nalbantyan, İsviçre Dışişleri Bakanı Micheline Calmy Rey ve AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana da Babacan ile telefonda görüştüler ve katkılarından dolayı teşekkür ettiler. Babacan’ın da kendisini kutlayanlara teşekkür ettiği ve sürecin hayırlı olmasını dilediği öğrenildi.

Türkiye için kara gün
AKP’nin ’tarihi adım’ olarak pazarladığı Türkiye-Ermenistan protokolüne sert tepki geldi. CHP, MHP ve İP, Zürih’te imzalanan anlaşmayı ‘tarihi hata’ diye nitelendirdi

Haber:Sümeyra YILMAZ
İsviçre’nin başkenti Zürih’te Türkiye ve Ermenistan tarafından imzalanan protokollere muhalefet partilerinden sert tepki geldi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen, protokolün apar topar imzalandığını vurgulayarak atılan bu adımın geri dönülmez bir hata olduğunu söyledi. Öymen, “Neden alelacele imzaladık bu protokolü? Nedir Türkiye’yi zorlayan? Tek neden var baskı altındayız ve baskılara direnemiyoruz. Bundan da büyük üzüntü duyuyoruz. Bunun iç politikayla muhalefetle hiçbir alakası yok. Bu dış baskılara direnememenin örneğidir. Hazin ve kaygı verici bir durumdur. Ülkemizin geleceği açısından gerçekten büyük kaygı duyuyoruz. Başka meseleler de örneğin ekonomide çöküntü olur düzelir, sosyal meseleler bozuktur düzelir. Fakat dış politikada verdiğiniz tavizi bir daha toparlayamazsınız” şeklinde konuştu. CHP’den protokole tepki gösteren ikinci isim olan Genel Sekreteri Önder Sav ise konunun TBMM ayağına vurgu yaptı. Sav, şunları kaydetti:

TBMM’ye gelsin görürüz
“Krizin yaşanacağı belliydi, önceki olaylardan, değerlendirmelerden. İşin bu konuma geleceği biliniyordu. Şimdi protokolün imzalanmış olması sorunların çözüldüğü anlamına gelmez. Bu protokol hangi zamanlama parçası içinde, hangi biçimde parlamentoya gelecek bunu hep beraber izleyeceğiz.” MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır ise protokolün imzalanmasından sonra Türkiye üzerine çok büyük baskılar yapılacağını belirterek, “Biz bu günü bir kara gün olarak ilan ediyoruz” dedi.

İlişkiler tehlikede
Şandır, protokolün imzalanması ile Azerbaycan ile ilişkilerin tehlikeye atıldığını belirterek, “Sonuç olarak Türkiye’nin Türk milletinin asla vazgeçemeyeceği Azerbaycan dostluğunu, soydaşlarımızla olan stratejik işbirliğimizi tehlikeye düşürecek bir adım atıldı” diye konuştu.

Vekiller tavır alsın
İP Genel Başkan Vekili Mehmet Bedri Gültekin de protokollerle Türkiye’nin çıkarlarının hiçe sayıldığını söyledi. “Ermenistan, 1993 yılında, Azerbaycan topraklarının beşte birini işgal ettiği ve Türkiye’ye karşı düşmanca tutumlar içine girdiği için sınırın kapatıldığını” ifade eden Gültekin, şöyle konuştu: “Peki şimdi değişen nedir ki; Ermenistan, Türkiye’nin ulusal çıkarlarına aykırı tavrını sürdürmeye devam edeceğini ısrarla söylerken, AKP hükümeti tek yanlı olarak Ermenistan sınırını açacağının sözünü vermektedir. İmzalanan protokole göre, Türkiye Ermenistan sınırı iki ay içinde açılacaktır. Protokolün, Türkiye’nin olduğu kadar, kardeş Azerbaycan’ın da çıkarlarına aykırıdı Milletvekilleri bu protokole karşı tavır almadır”