Ulu Türkeli (Türkistan) milletimizin ana yurdu; Türk-İslâm uygarlığının kaynağı; ulu kahramanların beşiği... 11. yüzyılda bu kutlu kaynaktan taşan dualı sular, Anadolu’yu yeşertti. Kağanlar, Yabgular, Tekinler, Beğler, Alp-Erenler, akın akın koştular yeni Türk Yurdu Anadolu’ya... Ve Anadolu’yu Ulu Türkeli’nin tarihiyle, anılarıyla, destanlarıyla bezediler. Kökleri, Ulu Türkeli’nde olan çınarlar türedi; Selçuklu, Osmanlı, Türkiye adlı...

Ulu Türkeli, milletimizin ana yurdu; çileli yurdu;  dertli yurdu!         

Eski dünyada, ticaret yollarının değişmesi; Avrupalıların okyanuslara girişi, İslâm uygarlığının durgunlaşması; Ulu Türkeli’nin de gerilemesine yol açar... Ulu Türkeli’ndeki Türklüğün nüfus çoğunluğu, büyük hamleleri, kudret ve hayatiyeti, Anadolu’ya (Osmanlı Devleti’ne) geçer. Ulu Türkeli içine kapanır... Ve gün gelir; 19. yüzyılda Ruslar Batı, Çinliler Doğu Türkeli’ni ele geçirmeye çalışır. Ulu Türkeli’nin has evlâdı Yakup Han büyük mücadeleler verir. 1877’de Yakup Han’ın ölümü üzerine Ulu Türkeli’nde kardeş kavgası başlar. Bunun fırsat bilen Çin; Kaşgar ve diğer illere egemen olur. Hunlar’ın, Göktürkler’in, Uygurlar’ın, Karahanlılar’ın bir zamanlar tuğ kaldırdığı, kös dinlettiği bu kutlu toprakların hazin hikâyesi de böylece başlar... Kaşgarlı Mahmut’un, Yusuf Has Hacib’in, Ali Kuşçu’nun, Uluğ Beğ’in ve daha nice ilimli-kalemli bilginlerin türediği bu yurtlar, düşman çizmesi altında çiğnendikçe, çiğnenir!

Ulu Türkeli’nin doğusu, söylenen adıyla ‘Doğu Türkistan’dır; ve Uygur Türklerinin vatanıdır! Bu vatan günümüzde de Çin işgalindedir. Çinliler bu Uygur yurduna Sinciang demektedir... Söz buraya gelmişken, Çinli Akademisyen Li Sheng’in yazdığı “Sinciang Uygur Tarihi” adlı kitaptan kısaca söz edeceğim. Kitap, akademik bir üslupla ve gerçekten yoğun bir emekle hazırlanmış. Ancak eser, Çin’in Doğu Türkistan’daki egemenliğini özellikle vurguluyor; ve tarihi süreçteki özgürlük savaşçısı Uygurları ‘bölücüler’ olarak tanımlıyor. Büyük boy, 396 sayfalık bu kitap; Çin’in Doğu Türkistan’a bakış açısını belirtmesi bakımından çok önemli ve her Türk aydınının mutlaka okuması gereken bir eser. Kitaba Kaynak Yayınları’nın 212 252 21 56 numaralı telefonundan ulaşabilirsiniz.

Geçtiğimiz hafta Sayın Cumhurbaşkanımız Çin’e gitti ve Uygur yurdunu da ziyaret etti. Gazetelerin yazdığına göre; Sayın Cumhurbaşkanı bu ziyaret esnasında Uygur yurdunda “İslami bir terör grubundan” söz etti, diye üzülenler var. Hiç üzülmesinler. Bu ne ki? Ne aymazlıklar gördük biz... 1980 darbesinin olduğu günler... Ulu şair, rahmetli Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, Türk Edebiyatı Dergisi’ni yönetiyor. Niyazi Ağabey, o ay derginin kapağına mavi zeminli, beyaz ay yıldızlı Uygur Bayrağını kor! Dergi satışa girdiği gün, Niyazi Ağabey’i tutuklayıp Selimiye Kışlası’nda sorguya çekerler. Suçu, Türk Bayrağı’nın al rengini değiştirmektir! Niyazi Ağabey, “Bu bayrak Uygur Türklerinin mavi zeminli beyaz ay yıldızlı bayrağıdır” diye, görevlileri inandırana kadar saatlerce ter döker... İşte böylesine evlere şenlik işlerimiz de vardır bizim!

Ve bir başka konu...

Efendim, sizlere bir haberi verirken, eksik bilgi sunmamaya özen göstersem de, arada bir beceriksizliğim oluyor. Nitekim Erzurum Atatürk Üniversitesi’ndeki akademisyenlerce “Türk Dünyası Vatandaşlığı” projesinin yaşama geçirildiğini Haziran ayında sizlere duyurmuştum. Bu haberi eksik bilgiyle oluşturduğumu sonradan fark ettim. Çünkü Gaziantep Üniversitesi’nin de bu konuda çok yoğun bir çalışması olduğunu öğrendim. Sayın Doç. Dr. Erdal Bay ve grubu “Türk Dünyası Vatandaşlığı” yanında “Türk Dünyası Eğitim Birliği”ni de hayata geçirmişler. Öyle ki Sayın Bay ve arkadaşları, şimdiden, Balkan coğrafyasında ‘Eğitim Birliğini’ sağlayacak çalışmaları tamamlamışlar... Sevgili okuyucum, bu önemli konuya emek verenleri ben ‘kahramanlar’ olarak değerlendiriyorum. Ulu Tanrı onları önce ailelerine, sonra da Türk milletine bağışlasın.

Esen kalın efendim.