Kelebek hastalığı (lupus) neden olur, belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir?

Kelebek hastalığı (lupus) neden olur, belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir?
Milli Tekvandocu Gamze Özdemir’in (21) kelebek hastalığı (lupus) nedeniyle yaşamını yitirdi.Burun sırtından yanaklara doğru uzayan, kelebek şeklindeki döküntü ve kızarıklıkla karakterize olan kelebek hastalığının yol açtığı sorun tabii ki yüzdeki bu görüntü ile sınırlı değil. Peki, Kelebek hastalığı (lupus) neden olur, belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir?

Peki, Kelebek hastalığı (lupus) neden olur, belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir?

KELEBEK HASTALIĞI (SLE) NEDİR?

Lupus, burun sırtından yanaklara doğru uzayan, güneşe maruz kalmakla artan kızarıklık, eklemlerde ağrı ve şişme, ateş, kilo kaybı gibi belirtiler gösteren, böbrek, akciğer, beyin, kalp, kemik iliği gibi birçok organı etkileyebilen önemli bir hastalıktır. Oluşum mekanizması; bağışıklık sisteminin kendi vücudumuza ait dokuları tanımada sorunlar yaşaması ve kendi dokularımıza karşı savaş vermesidir. Yani SLE bir otoimmün hastalıktır.

KELEBEK HASTALIĞININ NEDENLERİ NELERDİR?

Lupus hastalığının gerçek sebebi bilinmemektedir. Ancak, eldeki veriler değerlendirildiğinde genetik, enfeksiyonlar, hormonlar, ultraviyole ışınları ve bazı kimyasal maddeler ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bu faktörlerin etkisiyle, bağışıklık sistemi normal dışı işlevlerde bulunarak kendi dokularına karşı savaş vermeye başlamaktadır. Sonuç olarak SLE genetik olarak yatkın bireylerde, bazı çevresel faktörlerin tetiklemesi ile oluşan bir hastalıktır.  

KELEBEK HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

SLE, birden çok sistemi etkileyen bir hastalıktır. Açıklanamayan ateş, kilo kaybı gibi bünyesel belirtiler, deri ve mukozalarda yaralar, eklem ağrısı ve şişmesi, hematolojik (kan) bulguları, böbrek, akciğer, merkezi sinir sistemi tutulumu olabilir. Lupus hastalığında en sık görülen belirtillerin bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

- Yorgunluk.

- Halsizlik.

- Burun ve yanaklarda kelebek şeklinde döküntü. Cildin, güneşe maruz kaldığı her yerinde bu döküntü ve kızarıklıklar oluşabilir.

- Damar iltihabı. Tırnakların etrafında leke şeklinde cilt altı kanama, ağız mukozasında iltihaplanma yapabilir.

- Saç dökülmesi olabilir. 

- Parmak uçlarında soğukta ortaya çıkan beyaz ve mor renk değişiminin olduğu raynaud sendromu gelişebilir.

- Eklem ağrısı, eklem iltihabına bağlı şişme, kızarma ve ısı artışı olabilir.
- Kaslarda ağrı ve iltihap gelişebilir.

- Böbrek tutulumu hastaların yüzde 70’inde görülür. Ağır vakalarda böbrek yetmezliğine kadar gidebilen böbrek iltihabı görülebilir.

- Migren, epilepsi, inme, denge problemleri gibi belirtiler ve psikolojik problemler olabilir, inme gelişebilir.

- Sindirim problemleri yaşanır.

- Göğüs ağrısı gibi akciğer ya da kalp zarında iltihaplanma bulguları vardır. Kalp zarı iltihaplanması, yani perikardit lupusta sıktır.

- Zatürre (pnömoni) gelişebilir.

- Lenf nodları, dalak ve karaciğerde büyüme olabilir.

KELEBEK HASTALIĞI (LUPUS) TANISI NASIL KONUR?

Öncelikle hastanın detaylı öyküsü ve fizik muayenesi yapılır. Açıklanamayan eklem ağrıları, deride özellikle güneş gören alanlarda kızarıklıklar, ateş, kilo kaybı gibi yakınmaların varlığında hasta tetkik edilmelidir. Genel biyokimyasal testler, idrar testleri, Anti- Nükleer Antikor (ANA), ENA, anti-dsDNA, kompleman düzeyleri, bazı virüslere yönelik araştırmalar, akciğer grafisi gibi birçok tetkik yapılır. Duruma göre ek tahliller, deri lezyonu varsa biyopsi yapılabilir. Ayrıca böbrek tutulumu düşünülen hastalardan böbrek biyopsisi yapılması gerekebilir. Tutulan organlara yönelik ek tetkikler de yapılabilir.

KELEBEK HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?

SLE tedavisi, birçok iltihaplı romatizmada olduğu gibi uzun ve karmaşıktır. Genel olarak hastaların uzun süreli güneşten kaçınmaları, düzenli bir hayat sürmeleri, enfeksiyonlara karşı önlem almaları- aşılanmaları, düzenli beslenmeleri, kimyasal içerikli gıdalardan uzak durmaları, aşırı stresten kaçınmaları önerilir. Ayrıca takiplerini aksatmamaları, ilaçlarını hekimlerine danışmadan kesmemeleri, kadın hastaların gebelik planlarını mutlaka hekime danışmaları gereklidir. Özellikle organ tutulumu olan hastaların yüksek doz ve uzun süreli kortizon kullanması gerekebilir.

 

(Kaynak: NTV)