Kommagene Krallığı nerede? Kommagene Krallığı ne zaman kuruldu? Kommagene Krallığı'nda yer alan Nemrut Dağı nerede? Nemrut Dağı'na nasıl gidilir? İşte tüm bu soruların yanıtı haberimizde...
Kommagene Krallığı nerede sorusu vatandaşlar tarafından araştırılmaya devam ediyor. Türkiye sınırları içerisinde yer alan Kommagene Krallığından geriye kalan eserler bugün bile hala ziyaretçi akınına uğruyor. Peki Kommagene Krallığı nerede? Kommagene Krallığının kurulu olduğu alan günümüzde hangi şehirler kapsıyor? İşte Kommagene Krallığı hakkında detaylar...
Kommagene Krallığı nerede sorusu vatandaşlar tarafından araştırılmaya devam ediyor. Kommagene Krallığı'ndan geriye kalan ve bugün hala ziyaretçi alan Nemrut dağındaki 50 metre yüksekliği ve 150 metre çapındaki tümülüs heykelleri yıl içerisinde binlerce turiste ev sahipliği yapıyor.
KOMMAGENE KRALLIĞI NEREDE?
Kommagene Krallığı, Antik Çağda, Orta Anadolu'nun güneyindeki Ermeni Helenistik dönem krallıklarından biridir. Batıda Kilikya ve kuzeyde Kapadokya ile çevrili olan Kommagene Krallığı'nın doğu sınırını Fırat Nehri çizmekteydi. Krallık, günümüzdeki Adıyaman, Gaziantep ve Kahramanmaraş illerini kapsamaktaydı.
Kommagene Krallığı, MS 17'de Roma İmparatorluğu'nun egemenliğine girene kadar varlığını sürdürdü. IV. Antiokhos'un ölümünden sonra, bölge Tiberius zamanında Romalılar'ın eline geçti. MS 72 yılında, Vespasianus döneminde Kommagene, Roma'nın Suriye Eyaleti'ne katıldı.
Nemrut Dağı Millî Parkı, Adıyaman ili; Kâhta ilçesinde bulunan ve içinde Kommagene Krallığı'nın bir antik kentini barındıran millî park ve ören yeri. Adıyaman il merkezinde Kâhta'ya bağlantı sağlayan karayolu ile ulaşım sağlanmakta olup, Millî Park Adıyaman il sınırları içerisindedir. Adıyaman hava alanından ulaşım oldukça rahat ve kolaydır. Adıyaman ve Kahta ilçesinden Nemrut dağına ve diğer tarihi yerlere servisler vardır.
Nemrut Dağı ve Kommagene Kralı Antiochos'a ait Tümülüs ve kutsal alanlar, Millî Park'ın ana özelliğini teşkil etmektedir.
Antiochos'un tümülüsü ve dev heykelleri, Arsameia (Eskikale),Yenikale, Karakuş Tepe ve Cendere Köprüsü Millî Park içerisinde kalan kültürel değerlerdir. Eski çağlarda Komagene olarak anılan bu bölgede, I.Mithradates tarafından bağımsız bir krallık kurulmuş, krallık onun oğlu I. Antiochos (M.Ö. 62-32)un egemen olduğu yıllarda önem kazanmıştır. MS.72 yılında da Roma'ya karşı yapılan ve kaybedilen savaş ile krallığın bağımsızlığı sona ermiştir.
Nemrut Dağı doruğundaki kalıntıları yerleşme yeri olmayıp Antiochos'un Tümülüsü ve kutsal alanlardır. Tümülüs, 2150 metre yüksekliğinde, Fırat Nehri geçitlerine ve ovalarına hakim tepe üzerinde bulunmaktadır. Kralın kemiklerinin ya da küllerinin anakayaya oyulmuş odaya konulduğu ve 50 metre yüksekliğinde ve 150 metre çapındaki tümülüs ile örtüldüğü düşünülmektedir. Girişi kuzeyden olup doğuda ve batıda dini törenlerin yapıldığı teras şeklindeki avlular yer almaktadır.
Her iki terasta da aslan ve kartal heykelleri arasında yüksekliği 7 metreye ulaşan oturur vaziyette dev heykeller sıralanır, bunlar yazıtları ve kabartmaları olan ortostad (dik olarak konulan büyük taş bloklar)'la çevrilmiştir. Eski Kahta Köyü yakınında Kommagene'nın başşehri Arsameia yer alır. Burada, Mithridates'in kutsal alanı bulunmaktadır.
Kahta Çayı'nın bir kolu olan Cendere Çayı'nın daraldığı yerde iki ana kaya üzerinde tek kemerli olarak yapılan Cendere Köprüsü yer almaktadır. Köprü sütunları üzerindeki kitabeye göre Kommagene şehirleri tarafından Roma İmparatoru Septimus Severus (MS 193-211)ile karısı ve oğulları onuruna yaptırılmıştır. Arsameia'nın 10 km güneybatısında 21 metre yüksekliğinde krallık kadınlarının gömüldüğü Karakuş Tepe Tümülüsü bulunmaktadır.
KOMMAGENE KRALLIĞI NE ZAMAN KURULDU?
Kommageneyi ilk kez I.Ö. 850 civarında yazılı tarihin kayıtlarında görmeye başlıyoruz. Bir Asur kralının tutanaklarında, halkın krala yıllık vergi olarak altın, gümüş ve sedir ağacından yapılmış tahta verdiği yazılı. Belli ki o günlerde değerli sedir ağaçları sadece Lübnan´da değil Kommagene topraklarında da yetişiyordu. Kommagene Asurluların bir uydusu haline geldiği dönemde.
İ.Ö. 700 civarında bir Kommagen Kralı Asurlulara başkaldırır. Asur kralı Sargon Kommagenleri yener ve yenilen asi kralı: "Tanrılardan korkusu olmayan tanrısız bir adam bu. Sadece kötü planlar yapan bir hilekar," diyerek suçlar. Kral Sargon´un nitelemesi fazlasıyla öznel görünebilir. Ancak Sargon sözlerine şöyle devam eder: "karısını, oğullarını ve kızlarını, malını ve hazinelerini aldım ve son olarak halkını aldım ve onları Mezopotamya´nın güneyine (bugün Irak) sürdüm." Anlaşılan, yerleşik halkları yurtlarından topraklarından sürmek o zamanlarda da uygulanan bir yöntemdi.
İ.Ö. 600 dolaylarında Babilliler Asurluları yenilgiye uğratırlar. Sonradan Kommagene krallığını başkenti olacak olan Samsat´da son kez savaşırlar. Bu savaşta Mısır ordusu Asurlulara destek verir ancak Babilliler birleşik orduları yenmeyi başarırlar. Kommagene halkı İ.Ö. 550 dolaylarında, önce Babillileri yenen Perslerin sonra da Persleri yenen Büyük İskender´in ordularının istilasına tanık olur. İ.Ö. 300´lerde Büyük İskender´in veliahtlarından biri olan Kral Seleukos 1. Nikator bölgesinde hüküm sürer. 1.Nikator Kommagene krallarının Yunan atalarından birisidir. İ.Ö.130´larda Kommagene krallığı bağımsızlığını kazanır.
NEMRUT DAĞI KİM TARAFINDAN YAPILMIŞTIR?
1987 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınan Nemrut Dağı, iki bin yıllık kültürel zenginliği ile ziyaretçi kabul etmeye devam ediyor.
Alman bir mühendis olan Karl Sester 1881 yılında yol yapımında çalışmak üzere Diyarbakır'a gelmiştir. Aynı anda bu bölgede araştırma yapmış ve bazı tarihi yapılar dikkatini çekmiştir. Birtakım çalışmalar sonucu tesadüfen fark ettiği eserlerin üzerindeki Grekçe yazıları çözüp bu heykel ve eserlerin Kommagene Krallığı’na ait olduğunu ve Kral I. Antiochos' un emirleriyle yapıldığını keşfetmiştir. Bu keşif sonrası Nemrut Dağı ayrı bir önem kazanmıştır. Bölgede keşfedilen bir yazıtta Antiochos'un ağzından yazılmış bir metin yer almaktadır. Bu metin kralın heykelleri kendisi için yaptırdığını anlatmaktadır. Nemrut Dağı’nın gizemi de bu yazıtla birlikte çözülmüştür. Daha sonraları bu çalışmalara ünlü Oryantalist Osman Hamdi Bey de katılmıştır. Dağda bulunan taşınabilir eserler Adıyaman Müzesi’ne götürülmüş, taşınamayan eserler ise hâlâ Nemrut Dağı’nda yer alan milli park içerisinde muhafaza edilmektedir.
Bu bölgede Nemrut Dağı’na arkasını dönmüş halde koltukta oturan heykel gövdeleri bulunmaktadır. Bu gövdeler 10 metre yüksekliğindedirler ve bazılarının başları aşağıya yuvarlanmış bir durumda bulunmaktadır. Bu heykeller sırasıyla Apollon, Mitra, Helios, Hermes, Tyche-Fortuna, Zeus, Oramasdes, Antiochos, Herakles ve Ares mitolojik tanrılarını temsil etmektedir. Bu heykellerin sağ ve sol yanında kartal ve aslan heykelleri de tanrıları korumakla görevlidir.
Nemrut Dağı 2150 metre yüksekliğindedir. Bu yüksekliğe bağlı olarak geceleri havanın çok soğuması ve sabahları çok ısınması sebebiyle heykeller aşınmakta ve tahrip olmaktadır. Bununla birlikte yaklaşık 2000 yıllık olmaları da tahrip olmalarının bir başka sebebidir. Buna rağmen kalıntılar tarihi ve önemli olduğu için turistlerin ilgisini çekmeye devam etmektedir.
NEMRUT DAĞI NEREDEDİR?
Adıyaman’ın Kahta ilçesinde bulunan Kayadibi Köyü’ne yakın bir konumda bulunan Nemrut Dağı, Adıyaman şehir merkezine yaklaşık olarak 87 kilometre uzaklıkta bulunuyor.
NEMRUT DAĞI’NA NASIL GİDİLİR?
Nemur Dağı'na gidebilmek için öncelikle Adıyaman’a gitmek gerekiyor. Adıyaman’a gitmenin en pratik yolu ise hava yolu seyahati.
Adıyaman’a gittikten sonra buradaki Nemrut turlarına katılabilineceği gibi araç kiralayarak da dağ çevresine ulaşmak mümkün.
NEMRUT DAĞI HAKKINDA KISA BİLGİ
Volkanik bir dağ olan Nemrut, hem bir doğal anıt hem de insan eliyle şekillendirmiş bir tarihi eser olarak 1987 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alındı. Toros Dağları silsilesinin tepelerinden biri olan Nemrut Dağı, Türkiye’de faaliyete geçebilecek olan en riskli yanardağlar arasında sayılıyor.
Nemrut Dağı’nın yüksekliği 2150 metre. MÖ 1. yy civarlarında burada hüküm süren Kommagene Krallığı, günümüzde hala gizemlerini koruyan devasa heykellerle Nemrut Dağı’nı donatmış.
