21 Eylül'de 500 baz puanlık faiz artırım kararına imza atan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bu kararı oluşturacak zemini sağlamak için Resmi Gazete aracılığıyla yeni düzenlemelere gitmeye devam ediyor. Yayımlanan 4 tebliğ ile Merkez Bankası, döviz ya da altın dönüşümlü KKM hesaplarına uygulanan TL payına göre indirimli kıymet tesis uygulamasına son verdi.
2021 yılının son çeyreğinde yaşanan ani kur artışını baskılamak için hayata geçirilen Kur Korumalı Mevduat (KKM), 2022 yılının yaz aylarında başlayan 'seçim ekonomisi' nedeniyle TCMB tarafından teşvik edici hamlelerle birlikte içinden çıkılamaz bir hale evrilirken, bankalara getirilen yeni düzenlemeler ve faiz artırımı ile KKM sistemine girişin önünü kesmek hedefleniyor.
Bakan Şimşek, NTV'ye yaptığı açıklama ile Merkez Bankası'nın 2021 yılından itibaren 14 Mayıs seçimlerine kadar dolar kuruna doğrudan müdahale ettiğini itiraf ederken, yeni süreçte böyle bir yöntemin izlenmeyeceğini açıklamıştı.
101 MİLYAR LİRA BİRDEN DÜŞTÜ
Merkez Bankası, hayata geçirilen yeni düzenlemelere ilişkin talimatlarını bankalara iletti. Alınan 4 tebliğ kararıyla birlikte döviz ve altın hesaplarına uygulanan zorunlu karşılıklar artırılırken, sadeleşme süreci kapsamında yabancı para mevduattan KKM'ye dönüşüm hedefi uygulamasına ve TL payına göre ilave/indirimli menkul kıymet tesis uygulamasına son verildi.
Alınan kararın Türk lirasına dönüşleri güçlendirmesi hedeflenirken, KKM havuzundan kayda değer bir paranın Türk lirasına evrilmesi halinde dolar kurunda gözle görülür bir düşüş görülmesi bekleniyor. 18 Ağustos tarihinde 3 trilyon 407 milyar 948 milyon lirayı görerek tüm zamanların rekorunu kıran KKM mevduatı, alınan tasfiye kararlarının ardından 4 hafta üst üste değer kaybederek toplamda 101 milyar liralık bir geri çekilme yaşadı.
HAZİNE'YE 2 AYDA 411 MİLYAR LİRA YÜK GETİRDİ
Ekonomim.com yazarı Alaattin Aktaş'ın yalnızca Temmuz ve Ağustos aylarında Hazine'den KKM için toplam 411 milyar liralık ödeme yapılacağını hesaplamasının ardından söz konusu tabloyu sosyal medya hesabından paylaşan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, "Bu yıl sadece Temmuz ve Ağustos aylarında kur korumalı mevduat sahiplerine 410 milyar TL ödenecek... Saray Devleti bir avuç varsıla çalışıyor." ifadelerini kullanmıştı.
Ekonomistler, KKM uygulamasının vergi mükelleflerine getirdiği yük nedeniyle sürdürülemez olduğuna işaret ederken, tasfiye sürecine ne zaman başlanacağı merak konusuydu. Resmi Gazete'de yayımlanan kararlar "KKM'de tasfiye için start verildi" şeklinde yorumlanırken, Kur Korumalı Mevduat uygulamasına aniden son vermenin farklı riskleri bulunuyor.
2021'DEKİ DÖVİZ KRİZİNİN İKİNCİSİ YAŞANIR MI?
Aktaş, KKM uygulamasını ekonomi yönetiminin ayağına dolanan bir bela olarak yorumlarken, havuzda biriken paranın 125 milyar doların üzerinde olmasını ise "saatli bomba" şeklinde özetledi.
2021 yılının Aralık ayında yaşanan kur krizine benzer bir krizin kapıda olabileceğini belirten Aktaş, bu kadar büyük bir paranın KKM uygulamasına son verilmesi halinde yeniden dolar tevdiat hesaplarına gidebileceğini belirterek, böyle bir durum yaşanması halinde Türkiye tarihinin en büyük kur krizlerinden birinin gerçekleşebileceği iddia edildi.
Ekonomistler, Türkiye ekonomisi için "Aşağı tükürsem sakal, yukarı tükürsem bıyık" halini alan KKM'nin tasfiyesinde izlenebilecek en mantıklı yolun, KKM'ye yeni girişlerin kapatılmasından geçtiğini belirtti.
