Kredilerin bıçak gibi kesilmesinin ardından art arda gelen konkordato haberleri tekrar gündeme oturdu.
Torba Yasa’da yeni bir İstanbul Yaklaşımı ile ödeyemediği krediler yüzünden zorda olan şirketler ve bu kredilerin bilançolarında tıkanma yarattığı bankalara çözüm yolu açıldı. Fakat Torba Yasa’ya koyulan maddeler sadece hukuksal ve makro-ihtiyati çerçeveyi belirlerken, 400 milyar lirayı bulması mümkün bir “kayıp serveti” hangi kurum veya kuruluşların telafi edeceği açık değil.
Paraanaliz.com sitesinde yer alan değerlendirme analizinde şu bilgilere yer verildi:
"İstanbul Yaklaşımı ağır aksak perondan kalka dursun, temmuz ayında gerek kamu, gerekse özel bankalar kredileri kesti. Neden bankaların isteksizliği mi, talep eksikliği mi, veriden teşhis etmek güç. Fakat kredi gelişmelerinin en sağlıklı barometresi olan 13 haftalık hareketli kredi ivmesi ile konkordatolar arasında güçlü bir ters bağlantı var. Hükümet Torba Yasa’da attığı ilk olumlu adımı derhal icraata dökmek zorunda, çünkü turistler gittikten sonra konkordato ve iflasların iş dünyasının kalıcı olarak belini bükmesi mümkün.
KREDİLER TEMMUZ AYINDA DURDU
Yukardaki kredi-mevduat hareketleri tablosu haftalık, 8 haftalık ve 13 haftalık hareketli ortalama kredi hareketleri gösteriyor. Görüleceği üzere her 3 gösterge de daralma eğiliminde. Tüketici kredileri yılbaşından bu yana durdu, fakat bu daha çok ekonominin talep tarafını ilgilendiren bir gelişme olduğu için analizde pas geçeceğiz.
Bizi ilgilendiren kurumsal krediler ki, onlar da son hafta yüzde 1.7, son 8 haftada ise ortalama yüzde 0.5 daralma kaydetti. Yıla seçim telaşı ile kamu bankaları öncülüğünde hızlı başlayan kurumsal kredi furyası, seçim sonrası hemen hız yitiriyor.
Konkordatolarla ilişkili bir diğer gösterge de takipteki alacaklar. Bu analiz çerçevesinde takipteki alacaklar/toplam krediler rasyosunun yüzde 4.7'ye sıçramasından ziyade, miktar önemli. Yılbaşından bu yana tahsil edilemeyen kredi miktarı yüzde 24.6 artrak, neredeyse 177 milyar liraya erişmiş. Belki de kredilerin geri dönmediğini gören bankalar artık yenisini vermekte isteksiz. Ama bir türlü toparlanmayan hammadde, ara malı ve sermaye malı ithalatı de iş dünyasının kredi talebinde azalmanın bir nedeni olabilir. Şirket taze mal alıp üretim için stok yapmayacaksa, niye işletme kredisi alsın? Gerçek nedenlari ancak TCMB Kredi Eğilim Anketi’nde göreceğiz.
KREDİLER DURUNCA KONKORDATOLAR BAŞLADI
Bir çok dev şirketten yeni konkordato ilanı haberleri gelmeye devam ediyor.
Kestane şekerinin tanınmış markası Bursalı Kafkas’ın konkordato haberinin ardından bu kez Tefal, Rowenta, Moulinex ve Braun gibi önemli markaların Türkiye distribütörü olan İlkadım Grup konkordato ilan ettiği ortaya çıktı.
Seçim öncesi azalan konkordato fırtınası, bir kez daha sert esmeye devam ederken İlkadım Grup’un konkordato ilanı Bakırköy 1'inci Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verildi.
2018’de konkordato ilan eden devler arasında Ulusoy Ulaşım, Pamukkale Turizm, Hotiç, Eminiş Ambalaj ve Keskinoğlu Tavukçuluk yer alıyor.
Biz de ekleyelim, geçen hafta konkordato mağdurları arasına İstanbul’un Esenyurt ilçesinde satışını yaptığı binlerce dairesi yarım kalan Uluhan Grup da girdi. Firma için mahkeme iflas kararı verdi. Dokuz yıl önce temeli atılan projesini tamamlayamayan şirket için tasfiye süreci başladı. İflasına karar verilen şirketin 2 bine yakın daire ve dükkan inşa etme planı söz konusuydu.
Yine konkordato talebinde bulunan şirketler listesine ünlü iş insanı Murat Dursun da katıldı. Uzun yıllar Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneğinin (MOBİSAD) başkanlığını yapan Dursun sahibi olduğu Alonet Bilgi Teknolojileri AŞ ve Kampanya Elektronik Cihazları Tic. AŞ için konkordato istedi.
Konkordato talep edilen Kampanya Elektronik AŞ’ye bağlı Türkiye genelinde bulunan 15 Turkcell İletişim Merkezi mağazası bulunuyor. Alonet Bilgi AŞ ise telekom, finans, perakende başta olmak üzere, bir dizi sektöre hizmet veriyor.
Irak’ın Türk yumurtasına ambargo kararı tavukçuluk sektöründe de bir konkordato furyası başlatmaya adayken, deri-ayakkabı perekandenin daralmasının etkisiyle zor günler geçiriyor.
İstanbul Yaklaşımı konkordato darboğazına tek çare değil. Ekonomi yeniden iç talep üretip, enflasyonla mücadelede kayda değer mesafe alınıp kredi faizleri düşmeden bu hastalık iyileşmez. Ama bir yerden başlamak lazım, bize göre de önce geçmiş hesapları sıfırlayacak İstanbul Yaklaşımı doğru çare. Ama, bir an önce hayata geçmezse, yukarda andığımız 400 milyar liralık “zordaki kredi” çığ gibi büyüyebilir."
