Kar baykuşları, masalsı beyaz tüyleriyle Kuzey Kutbu’nun sembolü olarak bilinse de, yeni bilimsel araştırmalar bu eşsiz türün iklim değişikliği karşısında büyük bir sınav verdiğini ortaya koydu.
Kanada ve Norveç’te yürütülen kapsamlı bir çalışma, kar baykuşlarının yaşam alanlarının hızla daraldığını ve besin zincirindeki kırılgan dengenin bozulduğunu gösterdi.
Uzmanlar, bu bulguların sadece bir kuş türü için değil, tüm kutup ekosistemi için alarm zilleri çaldığını vurguladı.
Kanada’daki McGill Üniversitesi’nden ekoloji uzmanı Prof. Dr. David Bird, kar baykuşlarının hayatta kalma stratejilerinin iklim değişikliğiyle başa çıkmakta yetersiz kaldığını belirterek, “Kar baykuşları, lemming gibi küçük memelilere bağımlı. Ancak sıcaklık artışları, bu hayvanların üreme döngülerini bozuyor. Besin kıtlığı, baykuşların üreme başarısını dramatik şekilde düşürüyor” dedi.
BİLİMSEL VERİLER NE SÖYLÜYOR?
“Journal of Avian Biology”de yayımlanan bir araştırma, kar baykuşlarının popülasyonunda son 20 yılda %30’luk bir azalma olduğunu ortaya koydu.
Araştırmaya göre, Kuzey Kutbu’ndaki buzulların erimesi, baykuşların avlanma alanlarını daralttı. Ayrıca, sıcaklık artışları nedeniyle av hayvanlarının davranışsal değişimleri, baykuşların avlanma verimliliğini %40 oranında düşürmüş durumda. Bu veriler, kar baykuşlarının sadece bir tür olarak değil, kutup ekosisteminin sağlığının bir göstergesi olarak da kritik bir rol oynadığını gösterdi.
KAR BAYKUŞLARININ BENZERSİZ ÖZELLİKLERİ
Kar baykuşları, -50°C’ye kadar düşen sıcaklıklara dayanabilen nadir kuş türlerinden biri. Tüylerinin izolasyon özelliği, onları soğuktan korurken, keskin işitme yetenekleri karın altında hareket eden avlarını tespit etmelerini sağladı. Ancak, bu adaptasyonlar, hızla değişen çevre koşullarına karşı yeterli değil.
Araştırmalar, baykuşların enerji tüketiminin %25 arttığını, buna karşın besin alımının azaldığını gösterdi. Bu durum, özellikle yavruların hayatta kalma oranını ciddi şekilde tehdit etti.
GELECEK İÇİN NE YAPILABİLİR?
Uzmanlar, kar baykuşlarının korunması için acil önlemler alınması gerektiğini vurguladı.
Dr. Jenssen, “Karbon emisyonlarını azaltmak, bu türlerin yaşam alanlarını korumanın ilk adımı. Ayrıca, uluslararası koruma programları güçlendirilmeli” dedi.
Uzmanlar, yerel topluluklarla iş birliği yaparak avlanma alanlarının izlenmesi ve korunmasının önemine dikkat çekti.
Türkiye gibi geçiş bölgelerinde ise, göç yollarının korunması ve bilinçlendirme çalışmaları kritik rol oynadı.
Kar baykuşlarının sessiz çığlığı, insanlığa doğayla uyum içinde yaşama sorumluluğunu bir kez daha hatırlattı.
Bilim dünyası, bu eşsiz türün geleceği için umutlu olsa da, zamanın hızla daraldığı uyarısını yineledi.
Norveç Kutup Araştırmaları Enstitüsü’nden Dr. Ingrid Jenssen ise, “Kar baykuşlarının göç paternleri değişiyor. Daha güneye iniyorlar, ancak buralarda yeterli besin bulamıyorlar” diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.
YABANCI UZMANLARDAN ÇARPICI YORUMLAR
Uluslararası Kuş Koruma Örgütü’nden (BirdLife International) Dr. Stuart Butchart, kar baykuşlarının durumunu “ekosistemin çöküşünün erken uyarı sinyali” olarak niteleyerek, “Bu tür, kutbun hassas dengesinin bir aynası. Onları kaybedersek, domino etkisiyle diğer türler de tehlike altına girecek” dedi.
Öte yandan, ABD’deki Cornell Ornitoloji Laboratuvarı’ndan Dr. Amanda Rodewald, iklim değişikliğinin kar baykuşları üzerindeki etkisinin, insan faaliyetlerinin doğaya verdiği zararın somut bir göstergesi olduğunu vurguladı:
“Fosil yakıt kullanımı ve karbon emisyonları, bu muhteşem canlıları doğrudan tehdit ediyor”