Heykel ve ABD İmparatorluğu

Muhammed Hasaneyn Heykel... Mısır ve Arap dünyasının sekseni çoktan aşmış en önemli gazeteci ve yazarlarından. Bir dönem Mısır lideri Nasır’ın en yakınındaki isim olan Heykel, uzun yıllar yarıresmi El Ahram gazetesinin genel yayın müdürlüğünü de yaptı. Nasır’ın ölümüyle yerine geçen Enver Sedat’la ünlü gazetecinin yolları Sedat’ın Washington-İsrail yanlısı politikaları nedeniyle ayrılacaktı. El Ahram’ın başından ayrılan Heykel köşesine çekildi, ama Ortadoğu’nun, Mısır’ın yakın tarihini anlatan önemli kitaplar ve araştırmalara imza attı. Yaşı seksen beşe ulaşmasına karşın ünlü Mısırlı gazeteci halen El Cezire televizyonunda “Heykel’le Birlikte” programını gerçekleştiriyor. Önemli eserleri Türkçeye çevrilen Heykel’in Pınar Yayınları’nda çıkan son kitabı  “Amerikan İmparatorluğu: İşgal, Gasp, Katliam, Emperyalizm” adını taşıyor. Amerikan emperyalizminin 11 Eylül süreciyle nasıl bütün dünyayı tehdit eden bir imparatorluğa dönüştüğünü irdeleyen Mısırlı yazar, önsözünde yakın bir gelecekte Arap ve Müslüman dünyasının (10-20) dört noktada gelişmesini gözlediği sıkıntılı ilişkileri şöyle anlatıyor:
“ABD imparatorluğuyla gerçekten bir dostluk kurmanın zorluğu. ABD imparatorluğuyla derin bir düşmanlık ilişkisine girmenin tehlikesi. Bunun gibi sınırsız bir düşmanlıkla sona sürüklenmek ve Arapların ABD imparatorluğunu görmezden gelmesinin stratejik sakıncaları”
Heykel’in kitabındaki temel tezi ise bu imparatorluk yapılanmasının tarih boyunca hiçbir imparatorluğun sahip olamadığı mali ve ekonomik güç unsurlarına sahip olduğu.
Heykel şu hükme varıyor ABD’nin imparatorluk yapısı konusunda:
“İmparatorlukların tarihi birçok şeyi açıklar. Amerikan imparatorluğu deneyimi yeni bir olgudur. Daha önceki büyük imparatorluklarda kişisel çıkarlar bugünkü Amerikan imparatorluk projesinde olduğu gibi iç içe geçmemiştir. Bunun esas nedeni, Amerikan imparatorluk deneyiminin köken itibarıyla (yarı-özel) mali bir proje olmasıdır. İşte bu noktada ötekilerden kesin biçimde ayrılmaktadır. İmparatorluk ve servet; aralarında organik ilişki olduğu bilinen bir gerçektir. Ancak ABD projesi bu ilişkinin düzenini ve yapısını değiştirmiştir.”
Sermayenin Avrupa’nın geçmiş imparatorluklarından farklı olarak imparatorluk yolunda arkadan değil önden ilerlediğini savunan Heykel, imparatorluk yönetimini yöneten güçler ilişkisini ise şöyle anlatıyor:
“Amerika’nın bünyesinde Amerikan gücünü savaş yolunda kışkırtmada profesyonelleşmiş düşünürlerden oluşmuş tehlikeli bir ordu kurulmuştur. Bu insanlar dünyanın tümünü değiştirme planlarını içeren gündemler belirlemektedirler. Açıkça görülmektedir ki, Amerikan kapitalizmi profesyonelleşmiş insanları destekleyerek finanse etmektedir.”
Heykel’in bir Arap gözüyle ABD imparatorluğuna bakışını yansıtan kitabı gerçekten de bu konuda temel başvuru kitapları arasına girmeye aday.

Yazarın Diğer Yazıları