Ağustos ayında Turizm sektöründe ve tarım sektöründe istihdam yüksektir. Buna rağmen TÜİK'in açıkladığı işsizlik oranı geçen sene aynı aya göre yüzde 4.7 oranında artarak yüzde 11.1 oldu. İş aramayıp  iş bulsa çalışmaya hazır olanlara göre düzeltme yaparsak, Ağustos ayında fiili işsiz sayısı 5 milyon 823 bin, fiili işsizlik oranı ise yüzde16.6 oldu.

Tarım sektörü işsizliği emdiği ve tam olarak göstermediği için, tarım dışı işsizlik daha önemli bir göstergedir. Tarım dışı işsizlikte Ağustos ayında geçen sene 12.8 iken bu sene 13.2 'ye yükseldi. Genç nüfusta işsizlikte arttı. (Aşağıdaki tablo )

Ağustosta işsizliğin artması, doğal olarak ithalatta gerileme ve üretim endeksinde düşmeye paralel olmuştur. Ekonomide güven kaybı da aynı paraleldedir. Başka bir ifade ile bu günkü şartlarda işsizliğin artması kaçınılmazdır.

Siyasi iktidar  'yeni ekonomi programında kayıtlı istihdam teşvik edilecek, denetim yapılacak' diyor. Ayrıca sanki iş alanları var da vasıflı elaman yokmuş gibi, kurslar açılacağını, kadın ve gençlerin istihdamının teşvik edileceğini söylüyor. Bunun adına lafı dolandırmak denir.

Kaldı ki yeni ekonomik programında işsizliğin 2020'de yüzde 11.9'a çıkacağını da tahmin ediyor. Yani iktidar bir anlamda işsizliği çözemeyeceğini ve teslim olduğunu kabul ediyor.

Ne yapmak gerekir:

1.Siyasi iktidarın bir istihdam politikası yoktur. Kaldı ki işsizliğin çözülmesi tek başına istihdam politikası ile de olmaz. Yapılması gereken makro planlama yaparak, tasarruf-tüketim, tasarruf-yatırım dengelerini kurmak, kaynakların daha etkin ve verimli kullanılmasını sağlamak, devlet-piyasa optimal dengesini ve sektörel dengeyi kurmaktır. Sonra bir istikrar programı yaparak, hukuki ve ekonomik altyapıyı güçlendirmektir.

Aynı kapsamda bazı önlemler alınabilir. Söz gelimi;

2. Devlet, bütçeden sosyal ödenek adı altında dağıttığı yardımların bir kısmı ile her ilin doğal ve kültürel imkânlarını değerlendirecek fabrikalar kurabilir. Bu fabrikalarda iş yaratabilir.

Bu fabrikalar devlet tarafından kurulduktan sonra fabrikada çalışanların maaşlarından bir miktar kesilip yerine hisse senedi verilmelidir. Zamanla fabrikaların sahibi de çalışanlar olacaktır. Böylece devlet de poşet dağıtan devlet değil, iş dağıtan devlet olacaktır.  

3.İstihdamın artması için, emek yoğun yatırımları ve içeride ara malı ve ham madde yatırımlarını teşvik etmeliyiz.

4.Türkiye'de istihdam üstündeki vergi ve prim yükü yüksektir. Avrupa Birliği ortalamasına düşürmeliyiz.

5.Türkiye'de 3.5 milyon Suriyeli var. Bunların bir milyonu kaçak çalışıyor. Bir milyon da Suriyeli dışında kaçak çalışan yabancı var. Başkalarına insani destek diye vatandaşını işsiz ve aç bırakmayı insanlık olarak gören tek iktidar her halde bizim iktidardır.

6.Sendikalara bağımsız ve demokratik bir yapı kazandırmalıyız. Her ideolojinin ayrı bir işçi konfederasyonu var. Bunlar istihdam sorunu  ve işçi hakları için uğraşmıyorlar yalnızca siyaset yapıyorlar. Bunları tek bir çatı altında birleştirmeliyiz.

Kim ne söylerse söylesin; çözüm için önce niyet etmek gerekir.