Korona virüs dönemi 65 yaş ve üstüne 'sarı nokta' uyarısı: Geri dönüşü yok

Korona virüs dönemi 65 yaş ve üstüne 'sarı nokta' uyarısı: Geri dönüşü yok
Özellikle 65 yaş ve üzerindeki kişilerde daha sık görülen 'sarı nokta' hastalığı nedeniyle takip ve tedavi edilen hastaları kontrollerini aksatmamaları konusunda uyarı yapıldı. Göz doktoru, "Hastalar bu dönemde de 'maske, mesafe, temizlik' kurallarına uyarak takip ve tedavilerini aksatmadan sürdürmelidir" dedi.

Dünya genelinde yüz binlerce can alan, sosyo-ekonomik dengeleri alt üst eden Kovid-19 salgını herkesin hayatını olumsuz etkilemeye devam ederken, virüsün bulaşacağı korkusu da kronik hastalıkları olan hastaların tedavilerini de aksatmalarına yol açıyor.

İzmir Kent Hastanesi'nden Opr. Dr. Yüksel, gözde meydana gelen ve geri dönüşümü olmayan sarı nokta hastalığına ve tedavisinin önemine bu süreç kapsamında bir kez daha dikkat çekti. Opr. Dr. Yüksel, pandemi nedeniyle risk grubundaki 65 yaş ve üstü kişilere valilikler tarafından çeşitli kısıtlamalar getirildiğini hatırlatırken, bu dönemde göz doktorlarına en çok sarı nokta hastalığıyla ilgili danışıldığını söyledi.

"HASTALIĞIN GERİ DÖNÜŞÜMÜ YOK"

Opr. Dr. Yüksel, hastalık hakkında bilgi de vererek şunları kaydetti:

"Sarı nokta hastalığı özellikle 65 yaş sonrası meydana gelen, geri dönüşümsüz bir retina hastalığıdır. Hastalığın tıbbi adı yaşa bağlı makula dejenerasyonudur. Gelişmiş ülkelerde körlüğün en sık sebeplerindendir. Yaşlanma, sigara kullanımı, aile öyküsü, kötü beslenme ve uzun süreli güneş ışığına maruz kalma gibi faktörler hastalığın gelişiminde ön plandadır. Hastalığın, bulgu ve belirti vermeden rutin göz muayenesinde erken teşhisi mümkün. Bununla birlikte renk hassasiyetinin azalması, gece görüşünün azalması, düz çizgileri ya da yüzleri kırık ya da dalgalı görme, ışığa hassasiyet ve görme alanının ortasında bulanık bir alan veya karanlık bir leke görme, okumada zorlanma gibi çeşitli belirtiler de verebilir."

"YAŞ TİPİ SARI NOKTA HASTALIĞININ TEDAVİSİ İHMAL EDİLMEMELİ"

Hastalığın kuru tipinin yüzde 90 oranında daha sık görüldüğünü kaydeden Kent Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. yüksel, "Sarı nokta hastalığının kuru ve yaş tip olmak üzere 2 tipi vardır ve tedavisinde kuru tip ve yaş tip farklılık göstermektedir" diyerek, sözlerini şöyle sürdürdü; "Yaş tip sarı nokta hastalığında damarlanmayı ve hastalığın ilerlemesini önlemek için belirli aralıklarla göz içi enjeksiyon (anti-VEGF) uygulaması yapılır. Yaş tip lezyonlar bu enjeksiyonlar yardımıyla kurutulabilmekte ve hastalarımızın görmesi korunabilmektedir, bu yüzden pandemi döneminde de göz içi enjeksiyon tedavilerini atlamamak ve tedaviyi belli aralıklarla zamanında gelmek tedavinin başarılı olmasında çok önemlidir. Hastalar bu dönemde de 'maske, mesafe, temizlik' kurallarına uyarak takip ve tedavilerini aksatmadan sürdürmelidir" dedi. Öte yandan kuru tip sarı nokta hastalığının günümüzde ilaç veya ameliyatla tedavisinin olmadığını ifade eden Opr. Dr. Yüksel, "Hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak amacıyla uygulanabilecek yöntem ise retina için yararlı olan vitamin ve diğer besin takviyelerinin alımı. Verilen besin takviyeleri ve vitaminlerin vücutta çok az miktarda bulunduğunu, bazılarının normal beslenmeyle istenilen dozlarda alınmasının mümkün olmadığını belirterek, besin takviyelerinin ve vitaminlerin sarı nokta hastalığının ilerlemesini yavaşlatan bir yaklaşımdır" diye konuştu.

Sarı nokta hastalığı nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi var mı?

Çevrenizdeki objeleri ve renkleri soluk, çizgileri kırık, yazıları ise karışık ve dalgalı görüyorsanız sarı nokta hastası olabilirsiniz. Dünyada sarı nokta hastalığından etkilenen kişi sayısı yaklaşık 30 milyon olarak veriliyor. Peki sarı nokta hastalığı ya da makula dejenerasyonu nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi var mıdır? İşte yanıtı...

SARI NOKTA HASTALIĞI NEDİR?

Makula; sarı nokta da denilen ve keskin görmeden sorumlu retina tabakasının ortasında bulunan küçük bir alandır. 5 mm çapında olmasına rağmen merkezi görmeden sorumludur. Bu alanda, ışığı algılayan fotoreseptör hücreleri yoğun olarak bulunmaktadır. Yine bu alan detayların da görülmesini sağlar. Örneğin; iğneden iplik geçirmek ya da okumak gibi işler makula sayesinde gerçekleşir. Makula iyi çalışmadığı zaman bakılan alan bulanık ve karanlık gözlenir. Makula dejenerasyonu yani sarı nokta hastalığında, yanlardan (periferal) görme bozulmaz fakat merkezdeki (santral) görme bozulur. Örnek vermek gerekirse, kişi duvarda bir saatin varlığını görebilir, fakat saatin kaçı gösterdiğini bilemez. Makula dejenerasyonu tamamen körlükle sonuçlanmaz. Bu hastalar evde kendi işlerini görebilirler ancak tek başına sokağa pek çıkamaz, okuyamaz, yazamaz, televizyon izleyemez ve araba kullanamazlar. Makula dejenerasyonu ilerleyici bir hastalıktır.

Sarı nokta hastalığı (Makula dejenerasyonu) kuru (eksudatif olmayan) ve yaş (eksudatif) olarak iki şekilde sınıflandırılır.  Tanı konulan olguların %80’i kuru tip sarı nokta hastalığını oluştursa da, yaş tip sarı nokta hastalığı olguları bu hastalıkla ilişkili ciddi görme kayıplarının %80’inden sorumludur.


1. YAŞ TİP SARI NOKTA HASTALIĞI
Yaş tip sarı nokta hastalığı, gözün arka tarafındaki kan damarlarının anormal gelişimiyle meydana gelir. Retina tabakası altında oluşan yeni damar yumağı retina tabakasında ödem ve kanamaya neden olur, bir başka deyişle bu kan damarları kan ve sıvı sızıntısına neden olabilir ve merkezi görmenizde kayıp ile sonuçlanabilir. Yaş tip sarı nokta hastalığı, bir fotoğrafa bakarken ya da otobüsün numarasını okurken olduğu gibi hem yakın hem de uzağı görebilme yetinizi etkileyebilir. Yaş tip sarı nokta hastalığı daha nadir görülmekle birlikte, daha sık ciddi görme kaybına neden olur. Batı dünyasında 50 yaşın üzerindeki kişilerde ciddi görme kaybının başlıca nedenidir.

Belirtileri

En belirgin ve ilk belirtisi çarpık görmedir. Bunun dışında,

Renkleri daha soluk görme

Görme alanının merkezinde oluşan karanlık bölgeler ya da boş alanlar, bir başka deyişle baktığımız yerin veya cismin

ortasında bulanık bir alan veya karanlık bir leke görme

Düzgün çizgileri ya da yüzleri kırık ya da dalgalı görme

Okuma sırasında yazıları bulanık görme veya harfleri bozuk görme

Keskin görme gerektiren okuma ve benzeri aktivitelerde güçlük

Yüzleri tanımada güçlük

Daha fazla aydınlatma ihtiyacı, ışığa hassasiyet, gece görüşünde azalma ve zayıflamış renk hassasiyeti de yaş tip sarı nokta hastalığının belirtileri arasında bulunur.

2. KURU TİP SARI NOKTA HASTALIĞI

Kuru Tip Sarı Nokta, hastalığın en sık görülen formudur. Kuru Tip Sarı Nokta Hastalığı'nda retinada kısmen incelme ve dejenerasyon başlayabilir. Bu durum da yavaş ancak ilerleyici görme bozukluğu meydana gelir. Neden olduğu etkileri düzeltebilecek bir tedavi mevcut olmamakla birlikte, çalışmalarda vitaminler, mineraller ve antioksidanların hastalığın gelişimini yavaşlatabildiği gösterilmiştir. Kuru Tip Sarı Nokta Hastalığı, fark edilmeksizin ilerleyebilir. Bu nedenle göz hastalıkları uzmanını en az yılda bir kez ziyaret etmeniz çok önemlidir.

Belirtileri

Yazıların bulanık görünmesi

Renklerin daha az parlak görünmesi

Puslu görme

SARI NOKTA HASTALIĞININ RİSK FAKTÖRLERİ

Yaş: Yaş artıkça sarı benek hastalığının görünme oranı artar. Özellikle 50 yaş üzeri bireyler, bu hastalığa yakalanmaya daha müsaittirler.

Aile geçmişi ve genetik faktörler: Araştırmalar sarı nokta hastalığından sorumlu birçok gen keşfetmişlerdir. Bu nedenle hastalığın kalıtsal özelliği olduğu düşünülmektedir.

Irk: Sarı benek hastalığı beyaz ırkta daha fazla gözlenmektedir.

Tütün kullanımı: Sigara içmek ya da sigara dumanına maruz kalmak sarı benek hastalığı riskini artırmaktadır.

Obezite: Araştırmalar erken evre sarı benek hastalığının daha hızlı ilerlemesinde obezitenin etkisi olduğunu göstermektedir.

Kardiyovasküler hastalıklar: Eğer bireyde kalbi ya da kan damarlarını etkileyen kardiyovasküler hastalıklar varsa, sarı nokta hastalığı için daha yüksek risk altındadır.

Sarı benek hastalığı ilerleyip ciddi görme kaybı yaşayan bireyler zamanla depresyon ya da sosyal izolasyon tehdidi altına girebilirler. Bunun haricinde bazı hastalarda Charles Bonnet sendromu denen görsel halüsinasyonlar deneyimlenebilir. Buradaki halüsinasyonlar psikolojik bir rahatsızlıktan kaynaklanmaz. Halüsinasyonlar, ışık görme şeklinde fotopsiler, geometrik şekiller, desenler, yüzler, insan, hayvan, manzara, taşıt araçları, binalar, liliputian (parmak insan) görüntüler şeklinde olabilir. Bu halüsinasyonlar hastanın bilinci açık iken ve kontrolü dışında gelişir. Bulanık görüntünün üzerinden halüsinasyonlar görülür ve ikisi birbirinden ayrılabilir.

SARI NOKTA HASTALIĞI TEDAVİSİ

10 yıl öncesine kadar yaş tipteki sarı nokta hastalığında hastalarda bulunan anormal damar ya da kılcal damar büyümeleri lazer ile tedavi ediliyordu. Bununla birlikte, bu tedaviler en iyi ihtimalle hastalığın ilerlemesini yavaşlatıyordu.

Son 10 yıl içerisinde geliştirilen vasküler endotel büyüme faktörü (VEGF) inhibitörleri, yaş tipteki sarı nokta hastalarına büyük fayda sağladı. Göz içi enjeksiyonları ile hastaya uygulanan ilacın, yaş sarı nokta hastalarının hemen hemen hepsinde, görüşü stabilize ettiği gözlemlenmiştir. Bununla beraber, birçok hastanın görme keskinliğinde önemli bir iyileşme sağlamaktadır.

Kuru tip sarı nokta hastalığında göz içi ilaç enjeksiyonları uygulanmaz. Kuru tipteki sarı nokta hastalığının ilerlemesini yavaşlatmak için bu bölgeyi besleyecek ve rejenerasyonunu sağlayacak diyet ve besin destekleri önerilir.

KAYNAK: DHA

 

 

İlgili Haberler