Modern yaşamın hızına kapılmış genç bireyler, damar tıkanıklığı gibi ciddi bir sağlık sorunuyla giderek daha sık karşılaştı.
Yoğun iş temposu, fast-food ağırlıklı beslenme ve hareketsiz yaşam tarzı, kalp krizinden felce kadar uzanan ölümcül sonuçlara yol açabilen damar tıkanıklığını tetikledi.
Bilimsel araştırmalar ve yabancı uzmanlar, bu sinsi hastalığın artık yalnızca ileri yaşların değil, 20’li ve 30’lu yaşlardaki bireylerin de kapısını çaldığını ortaya koydu.
Erken teşhis ve yaşam tarzı değişiklikleriyle bu riskin önüne geçmek mümkün olsa da, farkındalık eksikliği tehlike çanlarını daha yüksek sesle çaldı.
GENÇLERDE ARTAN RİSK: DAMAR TIKANIKLIĞI ALARM VERİYOR
Damar tıkanıklığı, genellikle ateroskleroz olarak bilinen damar sertliği nedeniyle ortaya çıktı.
Damar iç yüzeyinde kolesterol, yağ ve kalsiyum birikintilerinin oluşturduğu plaklar, kan akışını engelleyerek kalp krizi ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarına zemin hazırladı.
Türkiye’de yapılan araştırmalar, kardiyovasküler hastalıkların toplum genelinde ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer aldığını gösterdi.
Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, nüfusun yaklaşık %7’si kalp hastalığı veya kalp krizi nedeniyle göğüs ağrısı ya da felç geçiriyor; bu oran, yaş ilerledikçe artırdı.
Kardiyoloji Uzmanlar, gençlerde kalp krizi riskinin sanıldığından çok daha yüksek olduğunu belirterek, “Sigara, alkol, madde kullanımı, obezite, diyabet ve genetik yatkınlıklar, gençlerde kalp krizi riskini artırıyor. Özellikle ailesinde kalp hastalığı öyküsü olan gençler, düzenli kontrollerle risklerini değerlendirmeli” dedi.
Araştırmalar, 36 yaşında kalp krizi geçiren bireylerin %50’sinin 15 yıl içinde hayatını kaybettiğini ortaya koydu.
YABANCI UZMANLAR NE DİYOR?
Uluslararası alanda yapılan çalışmalar, modern yaşamın damar sağlığı üzerindeki yıkıcı etkisini gözler önüne serdi.
Harvard Tıp Fakültesi’nden kardiyolog Dr. Deepak Bhatt, düşük doz aspirinin (75-100 mg) yüksek riskli bireylerde kalp krizi riskini %20, iskemik felç riskini ise %25 azalttığını belirtti.
Ancak, Bhatt aspirinin kanama riski taşıyabileceğini ve mutlaka doktor kontrolünde kullanılması gerektiğini vurgulayarak, “Aspirin, damar içinde pıhtı oluşumunu engelleyerek kan akışını koruyor. Ancak sağlıklı bireylerde rutin kullanımı, kanama riskini artırabilir” dedi.
İngiltere’deki King’s College London’dan kardiyolog Prof. Dr. Albert Ferro ise, yaşam tarzı değişikliklerinin önemine dikkat çekiyor. Circulation dergisinde yayımlanan bir araştırmaya atıfta bulunan Ferro, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve sigaradan uzak durmanın, aspirinin koruyucu etkisini %30 artırdığını belirterek, “Modern yaşam, stres ve kötü beslenme alışkanlıklarıyla damar sağlığını tehdit ediyor. Genç bireyler, bu alışkanlıkları değiştirerek risklerini önemli ölçüde azaltabilir” dedi.
COVID-19’UN DAMAR SAĞLIĞINA ETKİSİ
Son yıllarda yapılan araştırmalar, COVID-19’un damar tıkanıklığı ve kardiyovasküler hastalıklar üzerindeki etkisini de ortaya koydu.
Cleveland Klinik ve Güney Kaliforniya Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışma, COVID-19 geçiren bireylerin kalp krizi, felç ve ölüm riskinin üç yıl boyunca iki katına çıktığını gösterdi.
Uzmanlar, “COVID-19, bağışıklık sisteminin aşırı yanıt vermesine neden olarak kan pıhtılaşmasını kolaylaştırıyor. Bu da damar tıkanıklığı riskini artırıyor” dedi.
ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR
Damar tıkanıklığı, genellikle belirti vermeden ilerliyor ve bu nedenle “sessiz katil” olarak adlandırıldı.
Göğüs ağrısı, nefes darlığı, kol, çene veya sırtta ağrı gibi belirtiler ortaya çıktığında ise genellikle hastalık ileri bir evreye ulaşmış oldu.
ÇÖZÜM: YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİĞİ
Uzmanlar, damar tıkanıklığını önlemenin en etkili yolunun yaşam tarzı değişiklikleri olduğunu vurguladı.
Akdeniz tipi diyet, düzenli egzersiz, sigara ve alkolden uzak durma, stres yönetimi ve kilo kontrolü, damar sağlığını korumanın temel taşları.
Bitkisel ağırlıklı beslenme, damar sağlığını destekler. Ancak, her bitkisel besinin faydalı olduğu yanılgısına kapılmayın. Örneğin, rafine şeker ve beyaz un zararlıyken, balık gibi hayvansal gıdalar faydalı olabilir.
FARKINDALIK VE ERKEN MÜDAHALE
Modern yaşamın getirdiği riskler, genç bireyleri bile damar tıkanıklığıyla karşı karşıya bıraktı.
Uzmanlar, özellikle ailesinde kalp hastalığı öyküsü olan, sigara kullanan, obezite veya diyabetle mücadele eden gençlerin düzenli sağlık kontrollerinden geçmesini önerdi.
Erken teşhis ve doğru müdahalelerle, bu sinsi hastalığın yıkıcı etkilerinin önüne geçmek mümkün.
Kalbinizi korumak için bugünden adım atın; çünkü sağlıklı bir yaşam, bir seçim meselesi.
