ABD, krizi de lehine çevirdi
Dünyaya sıçrayan yangının başladığı ABD, krizi kara dönüştürdü. Asya ve Avrupa çökerken, dolar prim yaptı. Bush, G20’ye istediklerini kabul ettirdi. Merrill Lynch, “Dünyaya yeni kapitalizm kabul ettirilecek” yorumu yaptı.

ABD’nin kriz oyunu
Kriz kasıtlı mı çıkarıldı? Dünya piyasalarındaki zarardan kim kârlı çıktı? Bankalar ‘devletleştirilmek’ için mi batırıldı? ABD dünyaya yön vermek için krizi mi kullandı?

ABD batıyor! Kurtarma planı yolda! Kapitalizm tükeniyor! Dünya borsaları çöktü!
Bu ve benzeri pek çok ürkütücü konu, bu başlıklar altında konuşuldu. Acaba Amerika çöküyor mu? Tarihinin kara sayfalarına 1929 krizini yazan ABD, 80 yıl sonra aynı şiddette bir krizi daha yaşıyor! Geçtiğimiz yıl yaz aylarında başlayan kriz, başta Amerika olmak üzere dünyanın pek çok ülkesinde banka ve çeşitli finans kurumlarının batmasına ve özellikle devletleştirilmesine (!) yol açtı. Amerika’da 15 ay süresince 50’ye yakın banka battı, devletleştirildi ve devam edeceği de ortada. Aynı şekilde Avrupa’da da pek çok banka bu yolla devlet himayesine alındı. Ada ülkesi İzlanda battı! Krizin devam ettiği şu günlerde hâlâ Amerika batıyor, kapitalizm çöküyor, senaryoları konuşulurken işin aslı son günlerde daha da net olarak ortaya çıktı.

Amaç dünyayı dize getirmek
Amerika’dan dünyaya yayılan kriz, en çok Asya ülkelerini, dolayısıyla Çin, Hindistan ve kısmen Rusya’yı da vurdu. Avrupa ve Asya borsalarında trilyonlarca dolar sıcak parası bulunan ABD krizden zarar değil, kâr etti. Dünya borsalarındaki spekülatif satışları ve Amerikan Dolarının dünya paraları karşısında büyük değer artışı ABD’ye yaradı. Bu işin ekonomik tarafı... Planın diğer yüzünde, dünyanın yeni bir devlet düzene, yani kapitalist düzene geçmesi var. Dün ABD Hazine Bakanı Paulson’un yaptığı açıklama planın bu yüzünü aydınlatıyor: 850 milyar dolarlık kurtarma planının yetersiz kalması üzerine devlet, bankalara hissedar olacak. Bu demektir ki; Amerika’daki bütün bankalar devlet şemsiyesi altında kontrol altına alınacak, yani devletleştirilecek. Merrill Lynch Avrupa, Orta Doğu ve Afrika (EMEA) Bölgesi Global Varlık Yönetimi Direktörü Gary Dugan da, bu çerçevede bir açıklama yaptı: “Şimdi biz çok daha fazla düzenleyici bir kapitalizme doğru geçiyoruz.

G20’ler Bush’un karşısında
15 ay önce başlayan krizin en can alıcı sahnesi bu günlerde yaşanıyor. Özellikle ABD’ye göbekten bağlı hızla güçlenen Çin’in yanı sıra Hindistan ve Avrupa bu süreçte büyük yara aldı. Banka ve borsalardaki zararın yanı sıra devlet bütçeleri piyasaya basılan likidite yüzünden kaybı ileriye yönelik hissedilecek. 15 ayın sonunda krizden yara alan ülkeler, krizin ana kaynağı ABD ve Başkanı Bush’un başkanlığını yaptığı G-20 ülkeleri toplantısına katıldı. Bush, toplantıda global krizin atlatılması için uluslararası işbirliğinin şart olduğunu kaydetti.

IMF : Sistem çöküyor

G-7 kararına uyun
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu G-20 ülkelerini, detayları açıklanmayan plana uymaya zorlayan Bush’un yanı sıra, dün bir uyarıda IMF Başkanı Strauss-Kahn’dan geldi. Kahn, ” Bazı büyük ABD ve Avrupa finans kuruluşlarına ilişkin kaygıların yoğunlaşması, küresel finans sistemini çökmenin eşiğine getirdi. Bu ortamda, gelişmekte olan ekonomilerin ve düşük gelir grubu ülkelerinin, G-7’nin kararlaştırdığı ilkeler ve eylemler üzerinde anlaşmaya varması, IMFC’de ilk koordinasyonun gerçekleşmesi açısından çok önemli. “ dedi.

Dünyadan kısa haberler

İsrail de krizden etkilendi
Kefaret Günü tatili nedeniyle 4 gündür kapalı olan Tel Aviv borsasında, TA-25 endeksi açılışta yüzde 8.54, TA-100 endeksi de yüzde 9,8 dolayında kayıp verirken, emlak endeksinin kaybı yüzde 16’ya kadar ulaştı.

Ford için zorunlu ayrılık
 Ford, 30 yıldır elinde tuttuğu Mazda’daki hisselerini satmaya hazırlanıyor. Bloomberg’in şirket içerisinden bir kaynağa dayandırdığı haberinde, Mazda’nın yüzde 30 civarında hissesine sahip olan Ford’un, global kriz nedeniyle yol ayrımının arefesinde olduğu belirtildi.

Almanya’dan önlem yasası
Alman hükümetinin, küresel mali krizden etkilenen Alman bankalarını desteklemek amacıyla hazırlanan bir yardım paketiyle ilgili olarak acilen bir yasa çıkartmayı planladığı bildirildi.

İngiltere de devletleştiriyor
The Sunday Times’in haberine göre, ülkenin en büyük 4 bankası olan HBOS, Royal Bank of Scotland, Lloyds TSB ve Barclays için 35 milyar İngiliz sterlinlik bir plan hazırlandı.

GM, Chrysler birleşiyor
Uzun zamandır mali sıkıntı içinde olan ABD’li otomobil devi General Motors ile Chrysler’in, olası bir birleşme için görüşmeleri sürüyor.