Otomobil teslimatlarında kriz

Binlerce tüketici, parasını ödediği halde aracını ARTES sisteminde tescil yapılamadığı için teslim alamıyor. Bayilerde yığılma olduğunu söyleyen sektör temsilcileri, satışı yapılan fakat tescili olmayan binlerce araç olduğunu aktarılıyor. OYDER yetkilileri, sorunun çözümü için bugün söz konusu bakanlık yetkilileriyle görüşeceklerini belirtti.

AB’nin güvenlik regülasyonu GSR II’nin ulusal tip onayı yapılmayan ithal araçlar için 7 Temmuz’da devreye girmesi, otomotiv piyasasında kaos ortamı meydana getirdi. ARTES’te (Araç Tescil ve Sicil Sistemi) oluşan teknik sorunlar sebebiyle satılan araçlar sisteme girilemiyor ve sahiplerine teslimi sağlanamıyor. GSR II, 27 Haziran tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan karar kapsamında, Türkiye’de üretilen ve ‘ulusal tip onayı’ olan yerli araçlar için 31 Ağustos’a ertelenmişti.

Sektör yetkilileri, GSR II geçişinde markalara, 2023’te yaptıkları satışın yüzde 10’u kadar muafiyet tanındığını, bu muaf araçların tescilinde sorunlar meydana geldi. Verilen bilgiler kapsamında, bakanlık şasi bazında liste ile başvurulmasını ve sisteme kaydedilmesini talep ediyor. Markaların muaf tutmak istedikleri araçların listesini hazırlaması, Bakanlığa müracaat etmesi ve sisteme tanımlanması gerekiyor. Donanım seviyesine bakılmaksınız GSR 2 uyum belgesi olmayan araçların tescili sağlanamıyor. Fakat, sektör yetkililerinden alınan bilgilere göre, bakanlığın sisteminde boşlukların olduğu belirtiliyor. Sistemdeki araçların nasıl ayrıştırılacağıyla ilgili sorun yaşanıyor. Bu sebeple bu regülasyonları karşılayan araçların tescilinde de sıkıntı yaşandığı aktarılıyor. Temsilciler, sorun yaşanın tescil rakamının, 2023’te satılan 1 milyon aracın yüzede10’u yani 100 bin civarında olduğunu aktarılıyor.

'YETKİLİLERLE KONUŞACAĞIZ'

Konuya dair açıklama yapan Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) yöneticileri, sistemdeki sorunu anlamak ve çözülmesini sağlamak amacıyla bugün Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yetkilileriyle görüşme yapacaklarını söyleyerek, “Bakanlık distribütörlerden GSR I kotasındaki araçların tüm bilgilerini aldı. Sonrasında TSE’nin de dahil olduğu bir süreç var. Bu bilgilerin ARTES sistemine girilmesi gerekiyor. Fakat şu anda bilgilerin sistemde tanımlanması noktasında bir sıkıntı yaşandığını görüyoruz. Buradaki sorunun kaynağını öğrenmek için OYDER olarak bugün Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Otomotiv Sanayi Daire Başkanlığı yetkilileri ile görüşeceğiz” değerlendirmesinde bulundu.

'HEM BAYİLER HEM DE TÜKETİCİLER MAĞDUR'

Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen bayiliğini yapan Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, bu konuda hem bayilerin hem de tüketicinin mağdur olduğunu söyledi. İstanbul’da bulunan bir başka otomotiv bayisi yetkilisi, konuya ilişkin “İnanılmaz derecede bir yığılma var. Örneğin üç markayı temsil eden bir bayide yaklaşık bin 200 müşteri bekliyor. Hem tüketici hem bayi mağdur. Tüketici birikimini bozdurmuş, araç almış belki tatile gidecek, aracını alamıyor. Bayiler de olumsuz etkileniyor.” İfadelerini kullandı.

Bakanlığın GSR II regülasyonun yürürlüğe gireceği tarihi duyurması, markaları stok eritme telaşı doğurmuştu. Birçok marka bu regülasyonları karşılamayan araçlarını elden çıkarmak için neredeyse zararına satış kampanyaları düzenledi. Bu nisan ayıyla beraber daralan pazarda satışlardaki düşüş hızını da yavaşlatmıştı. Alım gücünün düşmesi ve krediye erişimde yaşanan zorluklara rağmen mayıstan sonra haziranda da otomotiv satışları 100 bin adeti aşmıştı.

GENEL GÜVENLİK YÖNETMELİĞİ

27 Kasım 2019’da Avrupa Birliği, trafik kazalarını önlemek maksadıyla yeni güvenlik donanımı regülasyonu GSR II’yi duyurmuştu. GSR 2 (Genel Güvenlik Regülasyonları), sıfır araçların yeni özellikler ve donanımlar eklenerek daha güvenli hale getirilmeleri için Avrupa Birliği tarafından hayata geçirilen yeni güvenlik donanımı regülasyonu. Dünya genelinde “General Safety Regulation”, yani “Genel Güvenlik Düzenlemesi” olarak bilinen bu regülasyon kararını 2020’de imzalayan ülkeler arasında Türkiye de bulunuyor. Bu doğrultuda Türkiye’de üretilen veya satılan binek, hafi f ticari ve ağır ticari tüm sıfır araçlarda çok daha güvenli bir sürüş deneyimi sunmak için gerekli değişikliklerin yapılmış olması gerekiyor.

Avrupa Birliği’nin otomobil üreticilerinden istediği güvenlik donanımları: