Özgür medya yoksa demokrasi de yoktur

Özgür medya yoksa demokrasi de yoktur

Türkiye''de gazeteciliği o hale getirdiler ki "Besleme, Yalaka, Yandaş" gibi ifadeler bir kısım medyanın üzerine tutkal gibi yapıştı.

AKP iktidarı seçmenlerini, kamu bankaları ile finanse ettiği gerçek sahipleri belli olmayan medya ile aldatıyor.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) asgari 11 maddelik kurallar zinciri ile "Özgür Medya, Özgür Gazeteci" önerilerini şöyle açıkladı:

1-            Herhangi bir medya sahibi, kim olursa olsun bu faaliyeti dışında yani medya faaliyeti dışında başka bir ticari faaliyette bulunmamalı; aktif siyasetle uğraşmamalı. Temel işi sadece medya olmalı. Çünkü böyle bir yapılanma, medya sahibini siyasal baskılar karşısında daha güçlü kılar. Birinci kuralımız bu.

2-            Gazetelerin dağıtımı bütün medya sahiplerinin ortak olduğu bir şirket tarafından yapılmalı. Çünkü bir gazetenin patronajına gazetelerin dağıtımı teslim edildiğinde, dağıtım konusu rakip gazeteler için tehdit olarak kullanılabilir. Bütün gazete sahipleri bir dağıtım şirketi kurarlar hepsi eşit şekilde, eşit payda ortak olurlar dağıtımı burası yapar. Böylece hiçbir sorun çıkmaz.

3-            Medyada sendikalaşma zorunlu olmalı. Her gazeteci mutlaka bir sendikanın üyesi olmalı. Çünkü gazeteci, patronuna karşı da özgür olmalı. Sendikadan güç alarak haberinin arkasında durabilmeli. Gazeteciye bu güven mutlaka verilmeli.

4-            RTÜK''ün yani Radyo Televizyon Üst Kurulu''nun yeniden yapılandırılması gerekiyor. RTÜK''ün, üye yapısı meslek örgütleri ile üniversitelerin temsilini sağlayacak doğrultuda değiştirilmeli, siyasi partilere tanınan kontenjan sayısı düşürülmeli. RTÜK, cezalandırmayı değil, evrensel yayıncılık ilkeleri çerçevesinde hareket etmeyi amaçlayan yönlendirici bir kurul olmalı.

5-            Hiçbir gazeteci, gazetecilik faaliyetinden kaynaklı iddialarla tutuklanmamalı. Olası yargılamaların tutuksuz olması kuralı esas olmalı.

6-            Basın İlan Kurumu, internet medyasını da kapsayacak şekilde yeniden yapılandırılmalı; meslek örgütlerinin temsil sayısı artırılmalı. Gazete tirajları ve internet sitelerinin izlenme trafiği bağımsız denetim kuruluşu tarafından denetlenmeli. Basın İlan Kurumu''nun ilan kesme yetkisine son verilmeli. Kamu ilanlarının fiyat tarifesi, objektif kıstaslara bağlanarak, siyasal iktidarın keyfi tutumuna bırakılmamalı. Basın İlan Kurumu, yerel medyanın desteklenmesi konusunda pozitif ayrımcılık yapmalı.

7-            Evrensel kriterlere uygun, şeffaf ve denetlenebilir bir rayting ölçüm sistemine geçilmeli. Televizyonlarda gösterilen ve "zorunlu ilan" olarak sunumu yapılan tanıtım filmlerinin ücretsiz yayınlanmasından vazgeçilmeli.

8-            Basın Kartı, meslek örgütlerinin ortak katılımıyla oluşturulacak bir kurul tarafından verilmeli. Kimin gazeteci olup olmadığına devlet değil, gazeteciler karar vermeli.

9-            Basın ve ifade özgürlüğüne sınırlama getiren evrensel kriterler hariç, her ne koşulda olursa olsun sansür yasaklanmalı.

10-         Sosyal medya, yeni medya veya alternatif medya olarak nitelendirilen mecralarda yayınlanan haberlerin doğruluğuyla ilgili bağımsız denetim/teyit mekanizmaları oluşturulmalı.

11-         Kapsamlı bir Basın Meslek Kanunu''nu, ilgili meslek örgütlerinin katılımıyla birlikte hazırlayacağız.

Bu kurallara tecrübeme dayanarak eklentiler yapmak istiyorum.

*             Olması gerekenler

Basın Kanunu, RTÜK Kanunu, Medeni Kanun, Türk Ticaret Kanunu, Türk Ceza Kanunu gibi tüm kanunlarda bulunan "Medya ve Gazeteciler" hakkındaki hükümler tek bir kanunda toplanmalıdır:

- Türk Medya Kanunu

Türk Medya Kanunu ile 3 ayrı kurul oluşturulmalı:

1-            Yazılı Medya,

2-            Görsel ve İşitsel Medya,

3-            Elektronik ve sosyal medya…

Bu kurulların üyeleri,

Basın Meslek Kuruluşlarının, İletişim Fakültelerinin, Hukuk Fakültelerinin önerecekleri, mesleklerinde en az 15 yıl çalışmış, hiçbir siyasi bağlantısı olmayan 50-65 yaş grubundaki kişilerden oluşmalı ve Türkiye Noterler Birliği denetiminde kura ile seçilmelidir.

İktidarlar bu kurullarda temsil edilebilir ancak asla çoğunlukta olmamalıdır.

Bir diğer önemli husus ise Yargıtay İçtihatları ile yasalara aykırı olarak saçma sapan gerekçe ile kuşa döndürülen kıdem tazminatlarının yasal hakla kesintisiz ödenmesi sağlanmalıdır.

Özgür medya yoksa demokrasi de yoktur.

Yazarın Diğer Yazıları