REMZİ ÖZDEMİR / YENİÇAĞ - ÖZEL HABER
Her şey Suudi Arabistan ile Rusya’nın 9 Mart tarihindeki toplantısında başladı. Rusya ile Suudi Arabistan bir araya gelerek üretimin kısılması konusunda anlaşmayı masaya getirdiler. Korona nedeniyle özellikle Çin’in petrol talebinin düşmesi ile her iki üretici petrol üretimini düşürmek istediler.
Ancak Putin’in tavrı Suudi Arabistan’ın masadan kalkmasına neden oldu. O ana kadar 45 dolardan işlem gören petrol, Suudi Arabistan’ın fiyatları aşağı çekebileceği yolunda bir spekülasyon başladı. Bir anda petrolün varilinin fiyatı 31,7 dolara geriledi.
İşte bu noktada Rusya’dan gelen bir haber kavganın boyutunun büyük olacağını ve uzun süreceğini ortaya koydu.
Rusya Maliye Bakanlığı, ülkenin Ulusal Refah Fonunda 1 Mart itibarıyla 10,1 trilyon ruble bulunduğunu kaydederek, “Fondaki varlıklar, petrol fiyatlarının 6-10 yıl boyunca varil başına 25-30 dolar seyretmesi halinde oluşacak açığı kapatabilecek düzeyde.” açıklamasında bulundu.
Bu açıklama ile petrolün varili 15 dolara geriledi.
VADELİDE BÜYÜK DÜŞÜŞ
Petrolde en büyük şok belki de bu yüzyılda göreceğimiz nadir büyük olaylardan biri de petrolün varilinin 1 doların bile altına düşmesi oldu. Tarih 19 Nisan’ı gösterdiğinde şok düşüş gerçekleşti. Bu düşüş 21'inci yüzyılın da en düşük seviyesi olarak kayda geçti. Gün içinde Batı Teksas türü (WTI, West Texas Intermediate) petrolünün varil fiyatı %50'den fazla kayıpla varil fiyatı 9 dolara kadar düşmüştü.
Pazartesi günü içinde düşüş devam etti, 5 dolara ve sonra 1,50 dolara kadar düştü ve günün ilerleyen saatlerinde negatiften işlem gördü.
Buradaki düşüş vadeli piyasada gerçekleşti. Yani 1 ay sonra teslimi gerektiren kontratlarda oldu. Bu seviyeden alan kişi 1 ay sonra petrolü fiziki olarak teslim alması gerekiyordu. 1 dolara alınan petrolün 1 varilini depolarda tutmak için 1 günde 20 dolar ödemek gerekiyor. Dolaysıyla paniğin nedeni depolama alanlarının dolu olmasıydı.
AMERİKA OPERASYONU MU?
Petroldeki bu Suudi- Rusya kavgasının arkasında Amerika’nın olduğu her fırsatta Rus strateji uzmanları tarafından dile getiriliyor. Zira, en büyük petrol şirketi Aramco veya resmi adıyla Sudi Arabian Oil Company, Suudi Arabistan’ın ulusal petrol ve doğalgaz şirketidir. Şirket ilk olarak Kral Abdülaziz İbn-i el-Suudi ve ABD Başkanı Franklin Roosevelt tarafından ortak olarak kuruldu. Amerikan borsasına kota oldu ve hisselerin büyük bir bölümü Yahudilerin kontrolündeki yatırım şirketlerinin elinde bulunuyor.
Bu nedenle Ruslar bu operasyonun arkasında Amerika’nın olduğunu, kendilerini ekonomik olarak sıkıntıya düşürmek istedikleri için yapıldığını öne sürüyorlar. Peki bu operasyondan Rusya olumsuz olarak etkilendi mi?
Şu aşamada evet etkilendi.
1 Rus rublesi dolar karşısında büyük oranda değer yitirdi. 1 dolar 50 ruble iken şu anda 75 rubleden işlem görüyor.
TÜRKİYE İÇİN OLUMLU MU?
Petroldeki düşüş Türkiye’nin cari açığını azaltıcı en önemli faktör. Türkiye yılda yaklaşık 45 milyar dolarlık petrol ve ürünleri ithal ediyor. Petrol fiyatının düşmesi bu ithalatın maliyetini düşürüyor. Bu da cari açığımızın azalmasına neden oluyor. Ancak Türkiye’nin şöyle bir sorunu var: O da Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülkeler Avrupa’da. Şu an Avrupa’ya ihracat tamamen durma noktasında. Dolaysıyla Türkiye’de de durdu. Bu da enerjiye olan talebin düşmesine neden oldu. Dünyanın normale dönmesi ile petrol fiyatlarının da yükselmesine neden olacağı hesaplanıyor. Çünkü başta Çin olmak üzere birçok ülkenin petrol talebi artacak. O durumda da Türkiye bundan faydalanamayacak.
Sonuç olarak petrol son 3 ayda yüzde 75 oranında değer kaybetti ancak bu bize sadece benzin faturalarımıza yüzde 25 indirim olarak yansıdı. Şu an için petrol fiyatlarındaki düşüşün tek tesellisi araçlarımıza doldurduğumuz benzine yüzde 25 daha az para ödememiz.
