Polonya’da 2025 Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu, mevcut Varşova Belediye Başkanı ve liberal-muhafazakâr KO adayı Rafał Trzaskowski’nin yüzde 31,36 oy oranıyla önde tamamlanmasıyla sonuçlandı. Trzaskowski’nin hemen ardından yüzde 29,54 oyla PiS partisinin adayı Karol Nawrocki geldi. Seçim sonuçları, Devlet Seçim Komisyonu tarafından açıklandı. Seçimlerin ikinci turu 1 Haziran’da yapılacak.
Trzaskowski, Sandomierz kentinde yaptığı açıklamada, “Bu sonuç, daha güçlü ve kararlı olmamız gerektiğini gösteriyor” diyerek ikinci tura yönelik hazırlıklara başladıklarını duyurdu. Nawrocki ise Gdansk’ta yaptığı konuşmada, bu sonucu “beraberlik” olarak niteledi ve seçim koşullarını sert şekilde eleştirdi.
AŞIRI SAĞDAN GELEN OYLAR BELİRLEYİCİ OLACAK
İlk turda üçüncü sıraya yüzde 14,81 ile Slawomir Mentzen yerleşti. Dördüncü sıradaysa yüzde 6,34 oy alan aşırı sağcı ve antisemitist tutumlarıyla tanınan Grzegorz Braun bulundu. Her iki adayın seçmenlerinin ikinci turda nasıl davranacağı, seçim sonucunu doğrudan etkileyecek.
Mentzen, seçim sürecinde Nawrocki’yi sert şekilde eleştirerek onun başkanlık için “yetersiz” olduğunu savunmuştu. Bu durum, onun seçmenlerinin doğrudan Nawrocki’ye yönelmesini zorlaştırabilir.
NAWROCKİ’NİN TARTIŞMALI KAMPANYASI
Nawrocki’nin seçim süreci, bir yaşlının bakımını üstlenme vaadiyle edindiği konut nedeniyle tartışmalarla gölgelendi. Vaadini yerine getirmeyen aday, kamuoyunun baskısı sonrası daireyi bağışlayacağını açıkladı. Buna rağmen yüksek oy almayı başardı. Nawrocki ayrıca, seçim kampanyasında hükümeti “devlet destekli propaganda ve yalanlar” ile suçladı.
TUSK HÜKÜMETİ İÇİN KRİTİK EŞİK
Bu seçim, Başbakan Donald Tusk liderliğindeki KO hükümeti için de büyük bir sınav anlamı taşıyor. Anayasa reformları, kürtaj yasalarının liberalleştirilmesi ve hukuk devletine dönüş gibi vaatlerin hayata geçmesi, cumhurbaşkanlığı seçiminin sonucuna bağlı. Halen görevde olan ve PiS’e yakınlığıyla bilinen Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, reformları veto yetkisiyle engelliyordu.
Trzaskowski’nin kazanması, Tusk’un reform gündemini ilerletmesini sağlayabilir. Ancak Nawrocki’nin seçilmesi durumunda PiS, yalnızca reformları engellemekle kalmayıp 2027’deki parlamento seçimlerinde iktidara dönüş için güçlü bir zemin elde edebilir.
AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ İÇİN REFERANDUM NİTELİĞİNDE
1 Haziran’daki ikinci tur yalnızca Polonya’nın iç siyasetinde değil, Avrupa sahnesinde de belirleyici olacak. AB ve NATO ile güçlü ilişkiler vadeden Trzaskowski’nin karşısında, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve Fransız aşırı sağ lider Marine Le Pen ile yakın ilişkileri olan Nawrocki yer alıyor. Seçim sonucu, Polonya’nın AB ile olan geleceğini şekillendirecek nitelikte.
