Erman Çimen / YENİÇAĞ
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) 24 Ocak 2020 tarihinde meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki Sivrice depreminden iki gün sonra, yani 27 Ocak tarihinden beri AFAD’ın bazı deprem araştırma verilerini yayınlamadığı iddia edildi.
Konuyla ilgili Yeniçağ’a bilgi veren İTÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, sorunu doğrulayarak ‘Bir ayı geçen bir süredir AFAD'tan depremlerle ilgili önemli istasyon verilerini temin edemiyoruz. İnternet sayfasında 'bakıma alınmıştır' uyarısı ile karşılaşıyoruz. Bu sayfalar neden kapalı, nasıl bir bakım yapılıyor bilmiyoruz ve anlamda veremiyoruz. Herhangi bir açıklama da yapılmıyor. AFAD’tan bir an önce açıklama bekliyoruz’ dedi.
Verileri alamadıkları için birçok bilim insanının depremle ilgili çalışmalarını yapamadığına dikkat çeken Prof. Eyidoğan; ‘Bu verileri alamayınca örneğin son Elazığ depremi ve Van Başkale civarındaki depremlerin, o bölgedeki yerleşkelerdeki hareket şiddetlerini de öğrenemiyoruz. Yani yıkılan binalar ne kadarlık bir deprem ivmesiyle yıkıldı veya hasar gördü bunları bilemiyoruz. Çok önemli bilgiler bunlar.’ ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Haluk Eyidoğan’ın Yeniçağ’a yaptığı açıklamalar şöyle:
‘AFAD ULUSAL DEPREM VERİ MERKEZİDİR’
“AFAD’ın internet sitesinde deprem araştırma dairesi sayfası bulunuyor. Bu daire kanunun kendisine verdiği yetkilerle Türkiye’deki deprem araştırma ve işletme ile deprem verilerini hizmete sunma görevleri vardır. AFAD aslında Türkiye’nin ulusal deprem veri merkezidir.
'200'E YAKIN İSTASYON VAR'
AFAD’ın veri sağladığı iki tür istasyon şebekesi vardır. Biri normal depremin yerlerini, değişkenlerini hesaplamak için kullanılan verileri paylaştıkları bölümdür. Biz bunlara hız kayıtları yapan istasyonlar diyoruz. Yani deprem yer hareketinin hızını kaydeden deprem istasyonlarıdır. Diğer tür istasyon şebekesi ise olan depremlerin yer hareket şiddetini yani ivmesini ölçen istasyonlardır. Onlar da deprem ivme istasyonları olarak geçer. Deprem ivme istasyonlarının sayısı 200’e yakındır. Ve bu veriler depremin yapılar üzerinde oluşturduğu hareket şiddetini verir.
'BİR AYDAN FAZLA SÜREDİR VERİ YOK'
Şimdi bir ayı geçen bir süredir biz bu istasyonların verilerini temin edemiyoruz. AFAD’ın intenet sayfasının ilgili yerine girdiğimizde bu verilere ulaşamadığımızı göreceksiniz. Sayfa bakıma alınmıştır uyarısı ile karşılaşıyoruz.
'ELAZIĞ’DA EVLER NEDEN YIKILDI ARAŞTIRAMIYORUZ!'
Verileri göremediğimiz için Türkiye’de olan depremlerin bulundukları noktalardaki deprem yer hareketi şiddeti değerlerini alamıyoruz. Son Elazığ depremi ile Van Başkale civarındaki depremlerin, o bölgedeki yerleşkelerdeki hareket şiddetlerini yani ivme değerlerini öğrenemiyoruz. Yani yıkılan binalar ne kadarlık bir deprem ivmesiyle yıkıldı veya hasar gördü bunları da bilemiyoruz. Çünkü o verilerle ilgili sayfa kapalı. Önemli bir bilgi bu.
BİLİM İNSANLARI, AKADEMİSYENLER ÇALIŞMA YAPAMIYOR
Ayrıca depremin kaydıyla ilgili ‘deprem dalga değerleri’ de yok. Deprem hareketleri ile ilgili çalışma yapmak isteyen akademisyenlerin veriye erişememesi gibi bir durum da var.
Hem yurt içindeki bilim insanları, mühendisler, uzmanlar, hem de yurt dışındaki uzmanlar ve deprem bilimciler bu verileri alıp çalışma yapamıyorlar şu anda. Sadece standart depremin koordinat , büyüklük, oluş zamanı ve tarih verilerine erişim sağlanıyor.
BU SAYFALAR NEDEN KAPALI: ACİL AÇIKLAMA GEREKLİ!
Şimdi bu sayfalar neden kapalı, neye bakıyorlar, nasıl bir bakım yapılıyor bilmiyoruz ve anlamda veremiyoruz. Herhangi bir açıklama da yapılmıyor.
Şimdi resmi bir açıklama olmayınca, mantıklı bir açıklama da olmayınca, web sayfasının bakımda olduğu ifadesi bizi kesinlikle tatmin etmiyor.
200’e yakın cihaz bozuk olamaz. Sayfa bozuksa düzeltilmesi 1,5 ayı bulmaz. Yani bir sorun var ama idari mi, teknik mi bilemiyoruz. Dolayısıyla spekülasyon yapılması doğaldır.
AFAD’tan bu konuyla ilgili bir an önce bir açıklama bekliyoruz.”
