ABD Senatosu'nun, Osmanlı'nın 1915'te uyguladığı "tehcir"i, "soykırım" olarak nitelendiren ve daha önce oylanması bloke edilen Ermeni tasarısını kabul etmesinin ardından, bu meseleye "Türk Tarih Kurumu başkanlığı görevinden alınması" bir "Ermeni şartı"na dönüşecek kadar çok, ciddi ve etkili mesai harcayan Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu'nu aradım. Beklediğimden sakindi, "Önemli değil. Çok ciddiye almamak gerekiyor. Türkiye ile ABD arasındaki ilişkide yaşanan siyasi gelişmelerden dolayı alınmış bir karar. Böyle bir kararı 'almış olurlar' sadece; mahkeme ile tescil edilmedikten sonra hiçbir etkisi yok" oldu ilk cümleleri.

***

ABD himayesindeki/ABD destekli Ermeni diasporasının sözde iddiaları ne zaman mevzu bahis olsa "Konuyu tarihçilere bırakalım" olurdu hep Türkiye'nin yaklaşımı. Ve fakat, Türkiye'nin yetiştirdiği en donanımlı tarihçilerden biri olan Prof. Dr. Halaçoğlu'nun dahi "siyasi" diye yorumladığı bir sürecin tersine çevrilmesinde yahut hükümsüzleştirilmesinde ne/nasıl olabilirdi "tarihçilerin" etkisi?

Yusuf Hoca, Türk Tarih Kurumu Başkanı olduğu dönemde sekteye uğratılan girişimlerinden örnek verdi:

- Türk Tarih Kurumu Başkanı olduğum dönemde diasporayla masaya oturacaktım ben mesela, oturmak üzereydim. "Size 20 milyon dolar vereyim, Boston'daki Taşnak arşivlerini açın" dedim. Açamayacaklarını biliyordum. Çünkü, bütün katliamları orada belgeliydi. Arşiv açılmaz ama şu olabilirdi: Masada "O tarihte eziyet çeken masum Ermeniler de olmuştur ama Ermeni çetelerin Türkleri öldürdüğü katliamları da vardır" denilir, iki taraf da üzüntüsünü bildirir, o gün bu iş bitebilirdi. Görevden aldılar beni.

***

Halaçoğlu'nun görevden alınması tesadüf değildi.  O, Ermeni tarafında tarihçilerin, enstitülerin, diaspora medyasının da dahil olduğu bir "cephe"yi oya gibi ince ince işler ve "tarihi gerçekler"in üzerine inşa edilecek bir masaya davet ederken, Cenevre'de kurulan ve tarafları Türk, Ermeni ve ABD'li siyasilerden oluşan "emperyalist menfaatler" üzerine inşa edilen bir başka masada "Halaçoğlu'nu görevden alın" diye dayatıyordu "soykırım" iftiracıları, iktidara.

Sonuç ortada.

***

ABD Senatosu'nun kabul ettiği yasa tasarısının Türkiye açısından hiçbir bağlayıcılığı olmamakla birlikte, sözde "Ermeni soykırımı"nın, ABD'de her yıl resmi törenlerle anılmasını, "soykırımı inkar etmeye yönelik çabaların" ABD hükümetince reddedilmesini ve konunun "eğitim yoluyla anlaşılmasının teşviki"ni öngörüyor. Bu durumda, senatodan geçen tasarının, Amerikan başkanınca da onaylanıp yasalaşması halinde, Türk tarihçilerin, bilim insanlarının, hukukçuların daha önce kimi Avrupa ülkelerinde karşılaştıkları türden yasak, ambargo ve engellemelerle ABD'de de karşılaşma ihtimalleri yüksek. Keza, Türkiye'ye karşı "resmen" de kin ve nefretle yetiştirilmesinin önü açılan nesillerin gelecekte oluşturacağı baş ağrısı da cabası.

Şu halde vermemiz gereken karar tamamen "hazım"la alakalı; hazmedecek miyiz, etmeyecek miyiz bunları?

Hazmetmeyeceksek ne yapacağız?

Tasarının "Demokles'in Kılıcı" gibi kullanılmasına boyun eğip, Trump, tasarıyı onaylamasın diye uzun vadede faturası çok daha ağır olacak yeni tavizler mi vereceğiz?

Yoksa, azıcık özgüven kuşanıp kendi kılıcımızı mı sallayacağız sanal tehditleri silahlaştırmaya çalışanlara?

***

Yusuf Halaçoğlu'na göre, Türkiye'nin yapması gereken tek şey var bu aşamadan sonra:

- Cumhurbaşkanı uluslararası bir basın toplantısı düzenleyecek, bir çağrı yapacak. "Biz, Türkiye Cumhuriyeti olarak iddia edilen soykırımı tanımaya hazırız ama bir şartla; bugüne kadar "soykırım" kararı alan bütün ülkeler, parlamentolar, belgeleriyle gelip bizi böyle bir soykırımın yaşandığına ikna edecekler." Hiçbiri gelemeyecek tabii. Çünkü yok; soykırım da yok, olmayan soykırımın belgesi de yok. Bir ay sonra, ikinci bir basın toplantısı yapacak Cumhurbaşkanı. "Bakın" diyecek, "Biz çağrıda bulunduk. Buyrun ispat edin soykırımı tanıyalım" dedik. Hiçbiri ispat edemedi. Demek ki, alınan bu kararlar, suçlamalar hepsi tamamen siyasi. Türkiye Cumhuriyeti'nin, olmayan bir soykırımı kabul etmesi mümkün değildir. Bu saatten bu iddialarda ısrar eden ülkeyi dostumuz olarak görmeyeceğiz… Sonra da dönecek Birleşmiş Milletler'e, "ne yapıyorsunuz yapın" diyecek…

***

Türkiye'nin, baştan sona her cümlesinde haklı olduğu "Ermeni meselesi"nde ilk günden bu yana savunma hattında mevzilenmesi sizce fazla ve gereksiz "ezik" bir tavır değil mi?

Türkiye Cumhuriyeti, neden masumiyetini ispat etmek zorunda olsun ki?

İspat, "evrensel hukuk"ta da iddia sahibine ait değil mi!