Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Muhiddin NALBANTOĞLU

Muhiddin NALBANTOĞLU

Sütçü İmam olayı

 

Milli mücadeleyi başlatan ve tarihe Uzunoluk olayı olarak geçen hadise burada cereyan etmiştir. İlk kurşunun atıldığı Uzunoluk meydanında 1936 yılında Belediye Başkanlığı yapan Hasan Sukuti Tükel tarafından bir anıt ve çeşme yapılmıştır.

 

Tam 93 yıl olmuş. Evet, Kahramanmaraş ayaklanması ve Sütçü İmam olayının üzerinden günü gününe 93 yıl geçmiş. Yıldönümü vesilesi ile olayın şahitlerini anılar ile bir daha tazelemek istiyorum.

 

Türk İstiklal Savaşı’nın milletçe kazanılmasında öncülük yapan Kahramanmaraşlı Sütçü İmam olayı bütün vatan sahtında uyarıcı bir etki yapmıştır. Olayın şahitlerinden dinlediklerine göre kendi gözlemlerini de katarak Ali Galib Öztürkmen anlatıyor:
 “... 1920 yılı Ocak ayında başlayan Maraş ayaklanması tamanen sivil bir halkın dayanması sonucunda zafere ulaşmıştır. Yüzbaşı Juli komutasında Fransız, Cezayirli, Ermeni askerleri bu Türk yurdunu İngilizlerden devir almak için törenle Maraş’a giriyorlar. Derhal Ermenilerin Türklere karşı taşkınlıkları başlamıştır. Bu törenlerden iki gün sonra bir kaç Ermeni, Fransız kisvesine bürünmüş vaziyette görevinden dönen bir posta müvezziini dövmüşlerdi. Daha sonra aynı kişiler hamamdan evine giden kadınlara sataştılar. Kahvaneden koşan halk saldırganları zorla ayırabilmişti. Kadınların peçesi yırtılmıştı. Çakmakçı Said kanlar içinde yerde yatıyordu.”
Karşıdaki dükkanların birinde kendi halinde çalışan yiğit bir ihtiyar olan Sütçü Hacı İmam dışarıdaki duruma siyah gözleri ile baktı. Daha sonra süratle rovelverini çıkardı. Güney cephesinin ilk şerefli ve tam isabetli kurşununu patlattı. Saldırganın leşi yerde yatıyordu. Şimdi bu olay yerindeki Sütçü İmam Çeşmesi’nin kitabesinde şu satır yazılır.  “Sütçü İmam Türk namusunu burada silahı ile korudu”
Bütün Maraş’ı silahbaşı yapan bu ihtiyar kahraman o günlerde haftalarca aranıyor, bulunamıyordu. Maraş bir volkan gibi için için yanıyordu. Nihayet 11 Ocak 1920’de başlayan Maraş kurtuluş savaşı soğuk, karlı bir şubat ayının 11. günü akşamına kadar sürdü. 12 Şubat günü Maraş kahramanları şehre girdiği zaman yıkılmış evler, sönmüş yuvalarda ağlayan çocuklar, buz tutmuş çatıların altında inleyen kadınlar kalmıştı. Sütçü Hacı İmam’ın o bir kurşunu ile başlayan Maraş savaşı bir kahramanlık destanı ile sona ermişti. Bu olay yüzünden şehrin adı daha sonra Kahramanmaraş adını almıştır.

 

Dünyaya hükmeden büyük sözler

 

Dünya kültür ve edebiyat tarihine geçmiş ünlü ve yüzyıllardır unutulmayan, ezberlenen sözler ve şiirler vardır. Bunlardan birisi de hemen hemen bütün dünyaca bilinen ve ezberlenen İngiliz şairi ve romancısı Rudyard Kipling’in “If” (Eğer) başlığını taşıyan şiiridir. Bunu hemen hemen her İngilizce bilenin ezberlediği gibi Türkçe’mize de yüzelli yıldan beri yapılmış yüzlerce çevirisi vardır. Onların en güzellerinden olan rahmetli gazeteci şair ve edip, eski milletvekillerimizden Gökhan Evliyaoğlu’nun yaptığı çeviriyi sunmak istiyorum: 

 

EĞER

 

Eğer bir gün çevrendekiler
Paniğe kapılıp da birer birer
Suçları sana yüklediklerinde sen,
Gene soğukkanlı kalabilirsen...

 

Eğer herkes senden şüphe ederken
Sen kendine güvenebilir
Ve öfkeni sabırla yenebilirsen

 

Eğer bekleyebilir
Ve beklemekten yorulmazsan

 

Yalancılığın geçerli olduğu yerlerde
Sen yalana sarılmazsan

 

Ve senden nefret edildiği zaman
Sen nefrete kapılmazsan

 

Fakat aynı zamanda çok iyi görünmeye
Ve bilgelik havasına bürünmeye
Gayret etmezsen eğer

 

Eğer tutsak olmadan hayallerine
Hayal kurabilirsen

 

Eğer düşünebilir
Fakat düşüncelerinin
Prangalarını kırabilirsen

 

Felâket yahut zafer
Bu iki hilekâra da eğer
Aynı tebessümle bakabilirsen...

 

Ve senin söylediğin bir hakikatin
Sahtekârların elinde
Ahmakları avlamak için
Bir tuzak hâlinde
Kullanıldığını görür de
Susabilirsen...

 

Eğer durup seyrederken
Bir ömre bedel varlığını
Onun birden bire yıkıldığını
Gördüğün zaman sen yıkılmazsan...
Ve baştan başlayarak
Yorgun ellerinle onu
Tekrar ve yeniden kurabilirsen...
Eğer bir ömür boyunca kazandığın
Her şeyi yığın yığın
Koyarak ortaya üstüne hayatının
Büyük kumarına girebilirsen...

 

Ve de kaybettiğin zaman
Bir kelime bile konuşmadan
Kendini işine verebilirsen...

 

Ve bir gün dermanı tükenmiş
Kalbine ve sinirlerine
Hükmederek onları emirlerine
Yeniden tabi kılabilirsen...

 

Eğer bütün bunlardan sonra sana
Dayan!.. diye seslenen iradenden
Başka bir şey kalmamışken
Dayanabilirsen...

 

Eğer sefillerle gezerken kişiliğini
Ve krallarla dolaşırken halkla ilişiğini
Koruyabilirsen...

 

Eğer dostlarına hatta
Düşmanlarına karşı
Yücelterek barışı
Hiç kimseye kırılmazsan...
 

 

Ve herkese ayrı ayrı değer
Verir de hiçbirini diğer
Kişilerden fazla önemsemezsen eğer...

 

İhmali affedilecek bir dakikanın
Altmış saniyesinin altmışını da
Teker teker
İyi kullanabilirsen eğer...

 

Mutluluğu hep yanında bulursun
Her şeyinle birlikte dünyalar senin olur
Hatta
Adam olursun oğlum
Adam olursun!..            
               Rudyard Kipling
Çeviren: Gökhan Evliyaoğlu

Yazarın Diğer Yazıları