Türklerin 1071’den önce Anadolu’ya geldiğini ispat eden yapı: Cunni Mağarası

Türklerin 1071’den önce Anadolu’ya geldiğini ispat eden yapı: Cunni Mağarası
Orta Asya’dan Anadolu’ya göç eden Türk boylarından izler taşıyan Cunni Mağarası’nda 20 yıldır çalışmalar devam ediyor. Mağaradaki çalışmaların önemini vurgulayan Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oktay Özgül, “Cunni Mağarası, 1071 yılından önce buraya gelen Türklerin varlığını ispat eden çok önemli bir yerleşmedir” ifadelerini kullandı.

Erzurum'un Karayazı ilçesinde bulunan Cunni Mağarası, Orta Asya'dan Anadolu'ya göç eden Türk boylarından izler taşıyor.

TÜRKLERİN KULLANDIĞI TASVİRLER BULUNUYOR

Salyamaç Mahallesi'nin kuzey doğusundaki kalkerli kayalıklarda yer alan ve iki kattan oluşan Cunni Mağarası'nın bir bölümünde Ortaçağ kilisesi, doğuya bakan büyük bölümünde ise Türklerin kullandığı damgalarla tasvirler bulunuyor.

2020-aralik-cunni-3.jpeg

EN ESKİ TÜRK YERLEŞKELERİNDEN BİRİ

Son 20 yıldır bölgede inceleme yapan bilim ekibindeki Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oktay Özgül, AA muhabirine, Cunni Mağarası'nın Anadolu'daki en eski Türk yerleşmelerinden biri olduğunu söyledi.

2020-aralik-cunni-2.jpeg


Mağaranın Anadolu Türk kültür tarihi açısından son derece önemli bir veri alanı olduğuna dikkati çeken Özgül, buradan yola çıkarak Anadolu'daki Türk kültür tarihinin başlangıcını çok eskilere kadar götürebildiklerini belirtti.

ANADOLU’DA İLK KEZ BURADA TESPİT EDİLDİ

Özgül, şöyle konuştu:
"Hocalarımızın ve bizim yaptığımız çalışmalar, buradaki ön Türklerin arkeolojisine dayalı bir çalışmadır. Bu çalışma yaklaşık 20 yıldır devam ediyor. Bu çalışmanın temelinde ise Cunni Mağarası yer alıyor çünkü Cunni Mağarası, 1071 yılından önce buraya gelen Türklerin varlığını ispat eden çok önemli bir yerleşmedir. Bu yerleşmede Oğuzlara ait olan damgalar, runik harfler ki bunlar çok önemlidir. Göktürkçe'nin temelini oluşturan runik harflerin 5 tanesi Anadolu'da ilk olarak burada tespit edilmiştir."

2020-aralik-cunni-1.jpeg

“BU GÖÇ ÖN TÜRK GÖÇÜDÜR”

Özgül, bu harflerin benzerlerinin de Kars Kağızman Geyiklitepe ve Ordu Esatlı'daki kayalıklar üzerinde yer aldığını anlatarak, "Bu yazının kökeni nereye dayanıyor, Orta Asya'ya, Orhun Yazıtları'na dayanıyor. Yani Orhun Abideleri'nde kullanılan runik harflerin benzerlerini biz Cunni Mağarası'nda, Esatlı ve Geyiklitepe'de görüyoruz. Demek ki bu üçünün burada varlığı Orta Asya'dan çok daha evvelki zamanlarda Anadolu'ya ve Doğu Anadolu'ya yapılan bir göçe işaret ediyor. Bu göç, ön Türk göçüdür." değerlendirmesinde bulundu.

thumbs-b-c-cda2be281508f047dad6d3efb9eb67e4.jpg


Prof. Dr. Alparslan Ceylan ve Doç. Dr. Yavuz Günaşıdı ile yaptıkları çalışmaların sonucuna göre, Cunni Mağarası'ndaki Kayı, Eymür, İğdir, Yazır ve Avşar boylarına ait damgaların Moğolistan Şiveet Ulaan'daki Türk Bengütaş damga ve işaretleriyle büyük bir benzerlik olduğunu vurgulayan Özgül, şunları kaydetti:

“BU TOPRAKLARI YURT TUTMAK İÇİN İŞARETLEMİŞLER”

"Bu bize şunu gösterir. Ya buradaki insanlar Moğolistan'a ve Orta Asya'ya göç etti ya da Orta Asya'dakiler buralara göç etti. Bütün arkeolojik veriler, ikinci tezi gösteriyor. Türkler, 1071'den çok önce bu topraklara peyderpey kafilelerle gelmişler. Kendi yaşam tarzlarına uygun olan otlakları ve suları bol olan yayla yerlerini yaşamak için tercih etmişler. Karayazı'daki Cunni Mağarası'da böyle şartlara haiz bir yer olduğu için bu bölgeleri tercih etmişlerdir. Kendi işaretleri ve damgalarını bu toprakları yurt tutmak için işaretlemişlerdir."

“KAZILIP TAHRİP EDİLMESİN”

Karayazı Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğünde görevli araştırmacı Erdal İnan ise Cunni Muğarası'nın kültürel miras açısından çok önemli izler taşıdığını belirterek, "Burası kültürel miras ve bin yıllık bir tarihi var. Vatandaşlardan ricamız buraya sahip çıkılsın. Altın, define ya da başka amaçla buralar kazılıp tahrip edilmesin. Kırmasınlar, duvardaki motifleri sökmesinler çünkü burası bizim kültürel mirasımız." ifadelerini kullandı.