1960 Antlaşmalarına son nokta konulurken İngiliz Hükümeti yeni doğacak Kıbrıs Cumhuriyetine sanırım 12 milyon sterlin bir yardım yapmayı kabul etmişti.  Rahmetle andığımız liderimiz Dr. Fazıl Küçük’ün girişimleri ile Türk Cemaat Meclisine de bir milyon beş yüz bin sterlin bir bağış yapıldı. Bağışın nerelere harcanacağı kalem kalem  “EU” denilen ekte ve “Türk cemaatına mali yardım”  başlığı altında verilmektedir. Karşılıklı mektuplar halinde oluşan bu antlaşmanın giriş kısmında yardımın maksadı  “Eğitim, vakıf malların inkişafı, Türk Cemaat Meclisinin yetkisine giren kültürel ve benzeri maksatlar” olarak belirlenmiştir. Üçüncü paragrafta da Evkaf Yüksek Konseyi dahil Türk cemaatının İngilizlerden “Kıbrıs’taki idareleri veya Kıbrıs Cumhuriyetinin kuruluşu nedeniyle tazminat istenmeyeceğinin teyidi” istenmektedir.
EU ekinin başlığından ve içeriğinden de görüleceği gibi verilen para yardımdır, tazminat değildir, hele “satılması, el değiştirmesi, hibe yolu ile elden çıkarılması” Evkafla ilgili temel yasaya göre mümkün olmayan bu konuda “alınan yardım İngilizlerin keyfî şekilde, babalarının malıymış gibi, Rum okullarına, şahıslara, kiliselere hibe ettikleri mallar karşılık tazminattır” demek kabul edilemez bir değerlendirmedir. Böyle bir değerlendirmenin hukuken de geçerliliği olamaz çünkü İngilizlerin böyle bir hakları yoktu. İngiliz’den, belirlenmiş maksatlar için yardım alan (tazminat değil) bizlerin ise bu yardımı, listelenmemiş emlakin tazminatı olarak kabul edip bu emlaktan vazgeçmek hakkımız hiç  yoktu.
İngilizlerin, kendilerini, ileride herhangi bir şekilde her hangi birileri veya herhangi bir makam tarafından açılabilecek tazminat davalarına karşı korumak için EU’ya koydukları bir paragrafı, bu belgede belirlenmemiş Vakıf emlaka yapılan zarar için alınan tazminat olarak yorumlamak için Vakıflarla ilgili mevzuatı ve Kıbrıs’ın tarihini bir yana itmek gerekir ki, bunu ancak, İngiliz’den Evkaf malını zamanında gasp etmiş Rumların avukatları yapabilir.
EU belgesinde İngiliz’in idaresinden ve hatta Cumhuriyetin kurulmasından zarar görmüş birileri varsa bunların İngiltere aleyhine dava açmamaları garantilenmiştir. Bu belgeden İngiliz’in herhangi bir yanlışından yararlanmış kişiler aleyhine zarar gören kişinin hakkını arayamayacağı sonucu çıkarılamaz çünkü bahis olan vakıf maldır ve bunu başkasına satmak, vermek, hibe etmek hakkı kimsede yoktur.
Nerede kaldı ki, Karpaz’da 12 mil karelik Efendiler çiftliği de, zamanında, İngilizler tarafından Karpaz Rumlarına taksim edilmiş, herkese tapu verilmişti. Benim çocukluğumda ve gençliğimde Türkler arasında ve özellikle babam ile gazeteci, avukat arkadaşları arasında bu konu devamlı surette konuşulur, halk çaresizlik içinde kıvranırdı. İngiliz idaresi göz göre göre Vakıf malları Rumlara peşkeş çekmekteydi ve zavallı halkın yapabileceği fazla bir şey de yoktu.
1974 Barış Harekâtından sonra Evkaf adına Tapu Dairesine müracaat ederek “Efendiler Çiftliğinin Vakıf arazi olduğunu, kimse tarafından satılamayacağını, kimseye hibe edilemeyeceğini, bu nedenle bu çiftlik topraklarını bölerek kişilere tapu verilmesinin Kıbrıs’ta Osmanlı zamanından geçerli olan Vakıf yasasına göre mümkün olmadığını bu yasa dışı yanlışın düzeltilmesi gerektiğini”  belirleyen yasal bir çağrıda bulunulmasını istedim.
Tapu yasalarına göre köydeki Rum kahvesine bunu duyuran ve tapu almış olanların isimlerini de belirleyen bir liste asılarak tapularının iptal edilerek çiftliğin Evkafa intikal edeceği duyuruldu. İtirazı olanların bir ay zarfında itirazlarını yazılı olarak duyurmaları istendi. Aylar geçti. Hiçbir itiraz gelmedi. Beş altı ay sonra ben Karpaz’a gittiğimde Rum kahvehanesine de girdim ve halkın önünde muhtara tapuya itirazda bulunup bulunmadıklarını sordum. Cevabı samimiydi ve gerçekti: “Denktaş bey, yıllardır Evkafın malını bedavaya kullandık; yetmedi mi? Ne hakla itiraz edecektik ki”  dedi.
Ayrıca Maraş’taki Vakıf mallar için Mağusa Kaza Mahkemesinde iki dava açarak, bu malların da Evkafa ait olduğu yönünde mahkeme kararı çıkarttım. Evkaf dairesi ve ilgili diğer makamlar bu konuları aynı heyecanla takip etmelidirler. Vakıf arazi Allah’a emanet edilmiştir. Kimse buna tecavüz edemez. Aradan yıllar geçse de Allah’a emanet edilmiş olan emlaki gasp etmiş olanlardan hesabı sorulur.