Vitamin tüketmeli mi? /Prof. Dr. Osman Erk

Vitamin tüketmeli mi? /Prof. Dr. Osman Erk
Depolarda, süpermarketlerde, evlerde bekleyen gıdaların oldukça azalmış olan vitamin ve mineralleri pişirme metotları ile neredeyse tamamen ortadan kaldırılır.

İnsan vücudu doğru ve yeterli yiyecek ve içeceğe ihtiyaç duyar. Gündelik yaşam içinde insanların büyük çoğunluğunun yeterli ve dengeli beslenmesi mümkün değildir. Besin ihtiyacı kişiden kişiye göre büyük değişiklikler gösterir. Ban kişilerin belirli besinlere daha fazla ihtiyacı vardır. Tamamen sağlıklı beslenmek günümüzde bir efsaneden ibarettir.

Ancak çok az kişi böyle bir efsane diyeti başarı ile sürdürebilir. Başta işlenmiş şeker, beyaz un, fruktozdan zengin mısır şurubu, tatlılar, alkollü içecekler, konserve ürünler, fastfood yiyecekler tüketen kişilerde bir veya daha fazla besin eksikliğinin ortaya çıkması kaçınılmazdır. Ne kadar çok işlenmiş gıda tüketilirse o kadar daha fazla vitamin ve mineral eksikliği ortaya çıkar.

Sık sık restoranlarda ve dışarıda yemek aynı şekilde vitamin ve mineral eksikliğine yol açar. Restoranlarda genellikle dondurulmuş ve konserve yiyecekler yeniden ısıtılır ve sürekli ısı kaynağı üzerinde bulundurulur. Günümüzün modern diyeti ile ihtiyacımız olan bütün besin maddelerinin beslenme yolu ile almamız mümkün değildir.

Vitamin ve mineraller oldukça hassas bileşiklerdir. Hem bitkisel hem de hayvansal gıdaların çiftliklerden, depolara, fabrikalara ve süpermarketlere gidişi sırasında vitamin ve minerallerin büyük bir kısmı ortadan kalkar. Erken hasat, depolanma, saklama, nakliye, işleme ve pişirme ile vitamin ve mineraller büyük ölçüde ortadan kalkar. Süpermarketten eve geldikten sonra da buzdolabında veya derin dondurucuda bekletilen, yüksek ısıda pişirilen veya kızartılan gıdaların vitamin ve mineralleri daha da azalmaya devam eder.

İşlenmiş besinler yetersiz

Modern tarım uygulamaları, yoğun ve verimsiz topraklar, yanlış ürün rotasyonları, kimyasal gübreler, bol miktarda kullanılan tarım ilaçları, asit yağmurları gibi nedenlerle toprakların besin kalitesi çok azalmıştır. Hasat sonrası raf ömrünü uzatmak ve albeni kazandırmak için gıdalar çeşitli işlemlerden geçirilir.

Depolarda, süpermarketlerde, evlerde bekleyen gıdaların oldukça azalmış olan vitamin ve mineralleri pişirme metotları ile neredeyse tamamen ortadan kaldırılır.

Sonuçta oldukça lezzetli görünebilen fakat hiçbir besin değeri olmayan gıdalar sofraya gelir ve tüketilir. Bol kalori alınır fakat vitamin ve mineraller eksiktir. Bu da insanların neredeyse 3/4’ünde var olan en az bir kronik hastalığın temel sebebidir.

İşlenmemiş bitkisel gıdalar sağlıklı

Sağlıklı ve uzun yaşamın en temel kuralı taze, organik, bütün, temiz, yerel, çiğ ve işlenmemiş, mevsimsel büyük çoğunlukla bitkisel besinleri tüketmektir. Günümüzün temel beslenme düzeninde ise rafine şeker, rafine un, rafine yağ, rafine tuz, yapay aromalar, tatlandırıcı, koruyucu ve boyalardan hazırlanan işlenmiş gıdalar vardır ve bu beslenme düzeni başta obezite, diyabet, kalp damar hastalıkları ve kanser için adeta davetiye çıkarmaktadır.

Herkesin vitamin-mineral ihtiyacı farklı

Parmak izi gibi herkesin besin ihtiyacı farklıdır. Genetik özellikler, cinsiyet, sağlık durumu, toksinlere maruz kalma düzeyi, stres düzeyi, beslenme alışkanlıkları ve egzersiz yapma gibi durumlara bağlı olarak besin ihtiyacı değişmektedir. Bazı insanların besin ihtiyaçları önerilen günlük alım (RDA) miktarlarının çok çok üzerinde olabilir.

Multi vitamin alırken neler önemli?

Besin takviyelerine kesinlikle ihtiyaç vardır. Sorun kaliteli, performans arttıran, sağlıklı yaşlanmaya katkıda bulunan, kronik hastalıkları ve akut infeksiyonları önleyen kaliteli bir besin takviyesi bulabilmektir. Sağlıklı beslenme kadar, kaliteli bir besin takviyesi de önemlidir.

Vitaminlerde neler dikkat edilmeli?

Özel bir neden yoksa vitamin hapında hayvansal kaynaklı A vitamini, demir, bakır bulunmamalıdır. Sentetik değil doğal kaynaklardan elde edilen vitaminler tercih edilmelidir. 400 İÜ E vitamini, 400 mikrogram folik asit, 50 mikrogram B12 vitamini, 400-1000 İÜ D vitamini, 200-1000 miligram C vitamini, 1000-1500 miligram kalsiyum, 200-400 miligram magnezyum, 100-200 mikrogram selenyum, 10-15 miligram çinko içermelidir.