Bağırsaklar, vücudun ikinci beyni olarak anılıyor ve genel sağlığımızın temel taşlarından biri. Ancak, günlük beslenme alışkanlıklarımızda sıkça yer alan bazı gıdalar, bağırsak sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor.
Harvard Üniversitesi mezunu gastroenterolog Dr. Saurabh Sethi, bağırsaklara zarar veren ve asla tüketmediği 5 besini açıklayarak, bu gıdaların vücut üzerindeki yıkıcı etkilerine dikkat çekti.
Bilimsel araştırmalar ve uluslararası uzman görüşleriyle desteklenen bu uyarılar, sağlıklı beslenme konusunda farkındalığı artırdı.
BAĞIRSAK SAĞLIĞININ ÖNEMİ
Bağırsaklar, sindirim sisteminin ötesinde bağışıklık sistemi, ruh hali ve hatta beyin sağlığı üzerinde kritik bir rol oynadı.
Johns Hopkins Üniversitesi’nden gastroenterolog Dr. Simon C. Matthews, “Bağırsak mikrobiyomu, vücudumuzun genel sağlığını belirleyen bir ekosistemdir. Yanlış beslenme alışkanlıkları, bu dengeyi bozarak kronik hastalıklara zemin hazırlar” dedi.
Nature Reviews Microbiology’de yayımlanan bir çalışma, bağırsak mikrobiyotasındaki bozulmaların obezite, diyabet ve hatta kolorektal kanser riskini artırabileceğini gösterdi.
Dr. Sethi’nin “asla yemem” dediği 5 besin, bu hassas dengeyi tehdit eden başlıca suçlular arasında.
1. Ultra İşlenmiş Gıdalar: Mikrobiyomu Bozuyor
Dr. Sethi, ultra işlenmiş gıdaların bağırsak sağlığı için en büyük tehditlerden biri olduğunu vurgulayarak, “Bu gıdalar, koruyucu maddeler, yapay tatlandırıcılar ve sağlıksız yağlarla dolu. Mikrobiyomu altüst ediyorlar” dedi.
Cips, hazır atıştırmalıklar, paketli kekler ve işlenmiş et ürünleri gibi gıdalar bu kategoriye girdi.
The BMJ’de yayımlanan bir araştırma, ultra işlenmiş gıdaların düzenli tüketiminin inflamatuar bağırsak hastalığı riskini %70 artırabileceğini ortaya koydu.
İngiltere’deki King’s College London’dan beslenme uzmanı Prof. Tim Spector, “Bu gıdalar, bağırsaktaki yararlı bakterileri azaltarak inflamatuar süreçleri tetikliyor” dedi.
2. Kızartılmış Gıdalar: Sindirimi Zorlaştırıyor
Kızartılmış gıdalar, bağırsak sağlığı için bir diğer tehlike. Dr. Sethi, “Kızartılmış yiyecekler sindirimi yavaşlatır ve şişkinlik, gaz veya reflü gibi sorunlara yol açar” dedi.
Cleveland Clinic’ten mikrobiyom araştırmacısı Dr. Mahmoud Ghannoum, kızartma yağlarının bağırsak mikrobiyomunu olumsuz etkileyerek ateroskleroz (damar sertliği) riskini artırabileceğini belirtti.
Sun Y ve diğerleri tarafından The BMJ’de yayımlanan bir çalışma, düzenli kızarmış gıda tüketiminin kalp-damar hastalıkları ve kanser mortalitesini artırdığını doğruladı.
Uzmanlar, kızartma yerine fırınlama veya buharda pişirme yöntemlerini önerdi.
3. Şekerli İçecekler: Kronik Hastalıkların Tetikleyicisi
Gazlı içecekler ve şekerli meyve suları, bağırsak sağlığını tehdit eden bir diğer grup.
Dr. Matthews, “Bu içecekler, diyabet ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklarla bağlantılı. Ayrıca şişkinlik, gaz ve reflü gibi sindirim sorunlarını tetikliyor” dedi.
Healthline’a göre, günde sadece bir porsiyon yapay tatlandırıcı içeren içecek tüketimi, tip 2 diyabet riskini %8-13 oranında artırdı.
Harvard Tıp Fakültesi’nden beslenme uzmanı Dr. Uma Naidoo, yapay tatlandırıcıların bağırsaktaki zararlı bakterileri artırarak ruh hali üzerinde bile olumsuz etkiler oluşturabileceğini söyledi. Alternatif olarak, su veya şekersiz bitki çayları önerildi.
4. İşlenmiş Et Ürünleri: Kanser Riskini Artırıyor
Sosis, salam, sucuk ve bacon gibi işlenmiş et ürünleri, bağırsak sağlığı için ciddi bir tehdit.
NYU Grossman Tıp Fakültesi’nden gastroenterolog Dr. Rabia De Latour, “Kırmızı ve işlenmiş etler, kolorektal kanser riskini artırıyor. Haftada dört veya daha fazla kez tüketildiğinde bu risk %20’ye kadar çıkabilir” dedi.
Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention dergisinde yayımlanan bir çalışma, işlenmiş et tüketiminin kolorektal kanserle güçlü bir bağlantısı olduğunu doğruladı.
Dünya Kanser Araştırma Fonu, bu gıdalardaki nitrat ve nitrit gibi kimyasalların bağırsakta kanserojen bileşiklere dönüştüğünü belirtti.
Uzmanlar, bu ürünlerin tüketimini haftada bir kez ile sınırlamayı önerdi.
Üç besinle egzama ve enfeksiyonlara veda! Doğanın gizli silahları
5. Rafine Tahıllar: Bağırsak İltihabını Tetikliyor
Beyaz ekmek, makarna ve işlenmiş tahıl ürünleri, bağırsak sağlığını olumsuz etkileyen bir diğer grup.
Brigham and Women’s Hastanesi’nden Dr. Shilpa Grover, “Rafine tahıllar, bağırsakta inflamatuar durumlar, özellikle divertikülit riskini artırıyor” dedi.
The American Journal of Clinical Nutrition’da yayımlanan bir çalışma, yüksek rafine tahıl tüketiminin bağırsak mikrobiyomunda zararlı bakterilerin çoğalmasına yol açtığını gösterdi.
Dr. Sethi, tam tahıllı ürünler, kinoa veya yulaf gibi lif açısından zengin alternatiflerin tercih edilmesi gerektiğini vurguladı.
UZMANLARDAN ÖNERİLER: BAĞIRSAK DOSTU BESLENME
Uzmanlar, bağırsak sağlığını korumak için lif açısından zengin, doğal ve az işlenmiş gıdalara yönelmeyi önerdi.
Houston Methodist Hastanesi’nden gastroenterolog Dr. Rachel Schiesser, “Günde 8 bardak su içmek ve lifli gıdalar tüketmek, bağırsak mikrobiyomunu destekler” dedi.
Time dergisine konuşan Dr. Harpreet Pall, meyve, sebze ve tam tahıllarla zengin bir diyetin bağırsaktaki yararlı bakterileri beslediğini belirtti.
Dr. Sethi ise fermente gıdalar (yoğurt, kefir, turşu) ve sağlıklı yağlar (zeytinyağı, avokado) tüketiminin önemine dikkat çekti.
BİLİMSEL KANITLARLA DESTEKLENEN UYARILAR
Bu 5 besinin zararları, yalnızca uzman görüşleriyle değil, geniş çaplı bilimsel çalışmalarla da desteklendi.
European Society of Cardiology Congress sunulan bir çalışma, ultra işlenmiş gıdaların kalp hastalığı riskini %24 artırdığını gösterdi.
Nutrition Reviews’de yayımlanan bir inceleme, işlenmiş et ve rafine tahıl tüketiminin bağırsak mikrobiyomu üzerindeki olumsuz etkilerini doğruladı. Ayrıca, The Lancet’te yayımlanan bir makale, şekerli içeceklerin obezite ve metabolik sendromla bağlantısını vurguladı.
Kolesterolü düzenleyen 3 besin! Damarları koruyorlar
SAĞLIKLI BİR GELECEK İÇİN ADIM ATIN
Dr. Sethi’nin uyarıları, günlük beslenme alışkanlıklarımızı gözden geçirmemiz gerektiğini bir kez daha hatırlattı. Bağırsak sağlığını korumak, yalnızca sindirim sistemini değil, tüm vücudu güçlendirdi.
Uzmanlar, bu 5 besinden uzak durarak ve doğal, lifli gıdalara yönelerek daha sağlıklı bir yaşam sürebileceğimizi söyledi.
