Bereket  ve  huzur ayı

On bir ayın sultanı Ramazan ayındayız... Herkesin evinde, işinde, aşında birlik, bereket, paylaşım eksik olmasın. Huzur ve sağlık  içerisinde geçmesini temenni ettiğimiz bu aylarda  sağlık açısından kimler risk grubunda?.. Kimler oruç tutabilir? .. Ya da tutamaz?..  sorularının cevabını konunun uzmanıyla sizler için konuştum. Uzman Diyetisyen Seda Dursun'un Ramazan ayına özel açıklamaları şöyle:

Gülay Hanım, sizin de dediğiniz gibi özel ve güzel bir aydayız.

Bu yılki Ramazan ayının Mayıs ayına gelmesiyle birlikte, yaklaşık 17 saat yemekten ve içmekten uzak kalacağız.

Burada en çok vurgulamak istediğimiz şey, 17 saatlik açlık vücudumuzda çeşitli semptomlar oluşturabilir.  Lütfen gerçekten sağlığınız yerindeyse oruç tutalım.

Oruç tutmak, sağlıklı Müslümanlara farzdır; bu nedenle riskli grupta bulunanların mutlaka hekimlerinden izin alarak bu ibadeti yerine getirmeleri önemlidir. Kalp-damar ve yüksek tansiyon hastalığı olup ilaç kullananlar, diyabet hastaları, hamileler, böbrek yetmezliği ve diyaliz hastaları, kanser tedavisi görenler, çocuk ve yaşlılar riskli gruptadır.

-Peki, ramazanda öğünler ikiye düşüyor. Öğün planlaması nasıl olmadır?

Normal beslenme programımızda 3 ana öğün ve ara öğünlerimiz belirli. Saat  aralıklarına bölerek ihtiyacımız olan enerjiyi karşılıyoruz. Fakat ramazan ayında 17 saatlik bir aç kalma durumu gerçekleşiyor. Öğün sayısı azalıyor, yemek çeşidi artıyor. Az ve sık yeme prensibinin de ortadan kalkmasıyla kilo alımı gerçekleşebiliyor.

Bu durum özellikle sahur yapmayanların ve sahurda dengeli beslenmeyenlerin karşısına çıkıyor. Ramazanda kilo almadan, mide-bağırsak şikayetleri yaşamadan geçirmemiz için sahur yapmamız şart. Ve öğün düzenlememizde  Sahur, iftar ve arasında ara öğünlerle desteklediğimizde keyifli bir ramazan süreci geçireceğiz.

-Dengeli bir sahur sofrası nasıl olmadır? Neler tercih etmeliyiz?.

Çoğu zaman yapılan  Sahurda sadece su içerek niyetlenmek veya gece yiyip yatmanın son derece zararlı olduğunu hatırlatmak istiyorum. Gece yenilen ağır yemekler metabolizma hızı düştüğü için yağa dönüşme ve karın-kalça bölgenizin yağlanmasına sebep olacaktır. Bu yüzden mutlaka ve mutlaka sahuru atlamıyoruz.

Sahurda yaptığımız  seçimler  gün boy bizi enerjik ve tok tutacak yiyecek, içecekler olmalıdır aynı zamanda kan şekerini hızlı yükseltmemeli ve susuzluğunuzu dengeleyebilmelidir.

Sahurda yapılacak en güzel, dengeli tercih kahvaltıdır.

İftarda olduğu gibi sahurda da ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçınmalıyız. Peynir, yumurta, süt, lifli gıdalar, ideal bir sahur sofrası için yeterlidir.  Susuzluğu arttıracağı için sahurda zeytin yerine 4-5 ceviz veya 10-15 badem fındık gibi seçimler tercih etmek gerekir.

Sıvı desteği için, ayran, bitki çayları, az şekerli ev yapımı  limonata ve bol su seçilebilir.

-İftar menüsü nasıl olmalıdır? Uzun süren açlık sonrası dengeyi nasıl sağlamalıyız?

Ağır iftar yemekleri sonrasında kalp krizleri bile görülebilir. Çünkü uzun süre  açlık sonrasında aniden ağır yemekleri aşırı tüketmekle birlikte kalbin yükü artar .Biranda fazla miktarda yemek tüketmek, kalbin yükünü arttıracağından  iftar öğününü 2 ye bölüyoruz.  Uzun süreli açlık sonrası midemiz doysa dahi gözümüz doymayacağından tüketeceğimiz yemeği bir tabağa koyup ne kadar aldığımıza yanında başka hangi yemekleri tercih ettiğimize bir bakalım ne kadar yiyeceğimiz görüp iftara öyle devam edelim

İftarda dikkat etmemiz gereken noktalar;

Yemek çeşitlerinde: aşırı yağlı, salçalı, kızartmalar, sakatatlar, hamur işleri tüketmekten kaçınmalı.

Porsiyon miktarlarını fazla arttırmadan pişirme yöntemlerine dikkat ederek, ramazan ayını daha sağlıklı ve dinç geçirebiliriz.

Ramazanda vazgeçilmez pide ve hurma yenilmeli midir?

Hurma sofralarımızdan eksik etmemeliyiz. Çok faydalıdır.

Ramazan sofralarının vazgeçilmezlerinden biri de hurmadır.  Hurmanın 200 kadar çeşidi vardır. Hurma; yüksek lifle beraber fosfor, kalsiyum, demir, sodyum, potasyum, magnezyum, A vitamini, folik asit gibi vitamin ve mineralleri oldukça yüksek oranlarda içermektedir. Düzenli olarak tüketildiğinde kalp ve damar hastalıkları riskini azaltır ve kabızlığı önler. Bütün bunlar göz önüne alındığında,  ramazan sofralarında hurmaya yer açmanın sağlık açısından son derece faydalı olacağı söyleyebiliriz. Fakat hurmanın yüksek miktarda şeker içerdiği ve bu nedenle kan şekerini yükselttiği de unutulmamalıdır. Yani aşırıya kaçmadan, makul ölçülerde hurma tüketmeye özen göstermek sağlık açısından çok yararlı olacaktır.

Ramazanın gözdesi olmazsa olmazı pideye gelirsek  avuç içi büyüklüğü 1 dilim ekmek yerine geçeceğinden bireyin ihtiyacına göre iftar ve sahurda 1-2 dilim pide tüketebiliriz.

-Oruç bir zayıflama yöntemi midir?

Toplumda şöyle bir algı var aç kalmak zayıflatır. Ramazan ayıda uzun süre aç kalındığı için zayıflama ayı olarakta görülmektedir. Fakat bu oldukça yanlış bir düşüncedir. Hareket azlığı, metabolizma hızının yavaşlaması kilo vermeyi zorlaştırmaktadır. Şişmanlık sorunu olan kişilerin bu dönemi bir zayıflama fırsatı olarak görmesi yanlıştır. Oruç tutmak ile kilo verilmez.  Gün boyu aç kalmak metabolizma hızını yavaşlatarak alınan besinlerin yağ haline gelmesini kolaylaştırır.  Bu durum kilo artışına sebep olur.. Bu sebeple Ramazan ayında yeterli ve dengeli yemeye özen göstermeyenler, az ve sık beslenmeyenler bu ayı kilo alarak tamamlarlar.

-Ramazanda kilo almamak için altın kurallar var mıdır?

· Sakın gece yatarken niyet edip uyumayınız. Mutlaka sahura kalkınız.

· İftarda midenizi çok doldurup tüm gün yemeniz gerekenleri tek bir öğüne sığdırmayınız.

· Bol su içmeyi unutmayınız.

· Tatlı tercihlerinizi sütlü tatlı olarak yapınız.

· Meyve sebze tüketiminizi arttırınız.

· Haftada 2 kez sütlü tatlı tüketip diğer günlerde meyve veya kuru meyveyi tatlı olarak kullanınız.

· İftardan 1-2 saat sonra hafif yürüyüş yapmaya çalışınız.

· İftariyelikler genelde yüksek yağ içerir bu sebeple her gün tek bir seçim yapınız. Örneğin, bir gün tereyağı- bal diğer gün 2 -3 dilim sucuk diğer gün peynir- zeytin gibi.

· Yemeklerin suyunu tüketmemeye çalışınız. Bu şekilde daha az yağ almış olursunuz.

· Yavaş yemeye çalışınız. ve mutlaka iyi çiğneyiniz.

 

Sağlıkla hayırlı Ramazanlar diliyorum.

 

Yazarın Diğer Yazıları