Taner Yener
Yemeklerle ilgili bugüne dek pek çok bilgi ortaya atıldı. Hangisinin doğru, hangisinin yanlış olduğunu anlamak ise oldukça zor. Ancak, bugüne kadar sadece birer efsane olduğunu düşündüğünüz bazı bilgilerin aslında gerçek olduğunu öğrenmek sizi şaşırtabilir!
İşte bazı ilginç gerçekler..
YUMURTA KOLESTEROLÜ ARTIRIR
Efsane: Yumurta tüketiminin yüksek kolesterole neden olduğu yaygın bir inanıştır.
Gerçek: Son araştırmalar, yumurta tüketiminin kolesterol seviyelerini sanıldığı kadar dramatik bir şekilde artırmadığını göstermektedir. Bir büyük yumurta, yaklaşık 210 mg kolesterol içerir ve sağlıklı bireyler için haftada dört yumurta sarısı tüketimi kabul edilebilir.
KARBONHİDRAT YEMEK SİZİ ŞİŞMANLATIR
Efsane: Karbonhidratlar kilo alımına neden olur.
Gerçek: Yeterli miktarda karbonhidrat tüketimi tek başına kilo alımına yol açmaz. Tam tahıllı ekmek gibi sağlıklı karbonhidratlar, gün boyu enerji sağlar ve dengeli bir diyetin parçası olabilir.
GÜNDE EN AZ SEKİZ BARDAK SU İÇMELİSİNİZ
Efsane: Her gün sekiz bardak su içmek zorunludur.
Gerçek: Su ihtiyacı kişiden kişiye değişir. Ortalama bir insanın günde iki ila üç litre sıvı tüketmesi önerilir, ancak bu miktar kişinin aktivite düzeyine ve çevresel koşullara bağlı olarak değişebilir.
HER TÜRLÜ YAĞ BEDENİMİZE ZARARLIDIR
Efsane: Tüm yağlar sağlığa zararlıdır.
Gerçek: Doymamış yağ asitleri, kalp sağlığı için faydalıdır ve belirli miktarlarda tüketilmelidir. Balık yağları ve bitkisel yağlar, sağlıklı yağ kaynaklarıdır.
SAĞLIKLI OLABİLMEK İÇİN VİTAMİN TAKVİYESİ ALMAK GEREKİR
Efsane: Vitamin takviyeleri olmadan sağlıklı kalmak mümkün değildir.
Gerçek: Dengeli bir diyetle gerekli vitamin ve mineralleri almak mümkündür. Aşırı ve dikkatsiz vitamin takviyesi kullanımı sağlık sorunlarına yol açabilir.
NEGATİF KALORİLİ YİYECEKLER VARDIR
Efsane: Bazı yiyecekler, sindirilmeleri için içerdiklerinden daha fazla kalori yakar.
Gerçek: Negatif kalorili yiyecekler diye bir şey yoktur. Kereviz gibi düşük kalorili yiyecekler bile sindirilirken vücuda enerji sağlar.
TÜM KARBONHİDRATLAR KÖTÜDÜR
Efsane: Karbonhidratlar kilo aldırır ve sağlıksızdır.
Gerçek: Kompleks karbonhidratlar (tam tahıllar, sebzeler) sağlıklıdır ve enerji sağlar. Rafine karbonhidratlar (beyaz ekmek, şeker) ise sınırlanmalıdır.
GECE YEMEK YEMEK KİLO ALDIRIR
Efsane: Gece geç saatlerde yemek yemek kilo aldırır.
Gerçek: Kilo alımı, toplam kalori alımına bağlıdır. Gece yemek yemek, gün boyunca alınan kalori miktarını artırıyorsa kilo aldırabilir.
TÜM YAĞLAR ZARARLIDIR
Efsane: Yağ tüketmek sağlıksızdır.
Gerçek: Sağlıklı yağlar (zeytinyağı, avokado, balık yağı) kalp sağlığı için faydalıdır. Trans yağlar ve doymuş yağlar ise sınırlanmalıdır.
ORGANİK GIDALAR DAHA BESLEYİCİDİR
Efsane: Organik gıdalar her zaman daha besleyicidir.
Gerçek: Organik gıdalar, pestisit kalıntıları açısından daha düşük olabilir, ancak besin değeri açısından her zaman daha üstün değildir.
KAHVE DEHİDRASYONA NEDEN OLUR
Efsane: Kahve içmek vücudu susuz bırakır.
Gerçek: Kahve, hafif bir diüretik etkisi olsa da, genel sıvı alımına katkıda bulunur ve dehidrasyona neden olmaz.
MİKRODALGA FIRINLAR GIDALARIN BESİN DEĞERİNİ AZALTIR
Efsane: Mikrodalga fırınlar, yiyeceklerin besin değerini yok eder.
Gerçek: Mikrodalga fırınlar, yiyecekleri hızlı pişirdiği için besin değerini koruyabilir. Uzun süreli pişirme yöntemleri daha fazla besin kaybına neden olabilir.
TÜM ŞEKERLER AYNIDIR
Efsane: Tüm şekerler aynı etkiye sahiptir.
Gerçek: Doğal şekerler (meyvelerde bulunan) lif ve besin maddeleri içerir. Rafine şekerler ise boş kalori sağlar ve aşırı tüketimi sağlık sorunlarına yol açabilir.
SOĞUK HAVA SOĞUK ALGINLIĞINA NEDEN OLUR
Efsane: Soğuk hava doğrudan soğuk algınlığına neden olur.
Gerçek: Soğuk algınlığına virüsler neden olur. Soğuk hava, insanların kapalı alanlarda daha fazla vakit geçirmesine ve virüslerin yayılmasına katkıda bulunabilir, ancak doğrudan hastalığa neden olmaz.
ŞEKER HİPERAKTİVİTEYE NEDEN OLUR
Efsane: Şeker tüketimi çocuklarda hiperaktiviteye neden olur.
Gerçek: Araştırmalar, şekerin çocuklarda hiperaktiviteye neden olduğuna dair güçlü bir kanıt bulamamıştır. Çocukların enerjik davranışları genellikle çevresel faktörlerden kaynaklanır.
AŞILAR OTİZME NEDEN OLUR
Efsane: Aşılar otizme neden olur.
Gerçek: Aşılar ile otizm arasında hiçbir bilimsel bağlantı bulunamamıştır. Bu efsane, 1998 yılında geri çekilen ve çürütülen bir çalışmadan kaynaklanmaktadır.
KIRMIZI ET SAĞLIKSIZDIR
Efsane: Kırmızı et tüketimi sağlıksızdır.
Gerçek: Kırmızı et, protein, demir ve B12 vitamini gibi önemli besinler içerir. Ancak, işlenmiş kırmızı etlerin aşırı tüketimi sağlık sorunlarına yol açabilir. Dengeli ve ölçülü tüketim önemlidir.
TÜM KALORİLER AYNIDIR
Efsane: Tüm kaloriler aynıdır ve vücutta aynı şekilde işlenir.
Gerçek: Kalorilerin kaynağı önemlidir. Protein, karbonhidrat ve yağların vücutta farklı etkileri vardır. Örneğin, protein daha fazla tokluk hissi sağlar ve kas kütlesini korumaya yardımcı olur.
TUZ TANSİYONU YÜKSELTİR
Efsane: Tuz tüketimi her zaman tansiyonu yükseltir.
Gerçek: Aşırı tuz tüketimi bazı insanlarda tansiyonu yükseltebilir, ancak herkes için geçerli değildir. Tuz duyarlılığı kişiden kişiye değişir.
ORGANİK GIDALAR HER ZAMAN DAHA SAĞLIKLIDIR
Efsane: Organik gıdalar her zaman daha sağlıklıdır.
Gerçek: Organik gıdalar, pestisit kalıntıları açısından daha düşük olabilir, ancak besin değeri açısından her zaman daha üstün değildir. Organik ve konvansiyonel gıdalar arasında besin değeri açısından büyük farklar yoktur.
KAHVE DEHİDRASYONA NEDEN OLUR
Efsane: Kahve içmek vücudu susuz bırakır.
Gerçek: Kahve, hafif bir diüretik etkisi olsa da, genel sıvı alımına katkıda bulunur ve dehidrasyona neden olmaz.
