Nazarbayev ülkesi için neden vazgeçti?

Dünyada nükleer silaha sahip ülkeler ABD, Rusya, İngiltere, Fransa, Çin, Hindistan, Pakistan ve Kuzey Kore olarak biliniyor. İsrail’in ise nükleer silahların varlığı konusunda bir karartma uygulasa da,1960 - 1970’li yıllardan beri önemli bir cephaneliğe sahip olduğu öngörülüyor. Ayrıca bugün uzmanlar tarafından 40’tan fazla ülkenin nükleer silah geliştirme sürecinde bulunduğu ileri sürülüyor. K.Kore örneğinde olduğu gibi nükleer deneme yapıldığı gerekçesiyle bir ya da birden fazla ülkenin bir diğerine uyguladığı ekonomik yaptırımlar, söz konusu ülkeleri bu tür denemelerden uzaklaştıracağa benzemiyor. Zira küresel kutuplaşmanın çekimindeki ülkeler nükleer silahlanmayı kendi gelecekleri için vazgeçilmez görüyor. Bu sebeple konuyla ilgili uluslararası kuruluşların girişimlerine rağmen küresel güç mücadelesinin getirdiği “yeni savaş alanı” nükleer silahtan arındırılmış bir dünyayı imkansız hale getiriyor. Yine de nükleer silahsızlanma çabalarının soğuk savaşa dönüş stratejilerine karşı önemli bir adım olduğu çok açık...

Kuyukov’un çağrısı
Dünyada nükleer silahla yapılan savaş ve denemeler sebebiyle milyonlarca insanın öldüğü ve nesillerin etkilendiği dikkate alındığında konuyla ilgili çaba gösterenlerin samimiyeti büyük önem kazanıyor. Bu konuda büyük gayret gösteren ülkelerin başında Kazakistan geliyor. Geriye dönüp bakıldığında Doğu Kazakistan’ın Semey Nükleer Deneme Alanı’nda 1949-1991 yılları arasında 450’den fazla nükleer silah denemesi yapıldı. Bunun sonucunda bölgedeki radyoaktif kirlenmeden dolayı 1,5 milyondan fazla insan öldü ve çeşitli hastalıklara yakalandı. Nükleer denemelerin gazabına uğrayan ikinci nesilden kolsuz ressam Karipbek Kuyukov nükleer denemelerin yıkıcı etkilerine iyi bir örnek teşkil ediyor ve ülkesinin inisiyatifi ile kurulan ATOM Projesi’nin fahri elçiliğini yürütüyor. Kuyukov dünya halklarını 29 Ağustos’ta yerel saat itibariyle 11.05’te bir dakikalık sessizliği korumaya çağırıyor. Kuyukov  “Böylelikle savaş yerine akıl ve bilimin öncülüğünü işaret edeceğiz” diyor. Bununla birlikte 29 Ağustos, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in 2 yıl önce Astana’daki Uluslararası Parlamentolar toplantısında ATOM Projesi’ni ilan etme tarihi... Nazarbayev’in bildirisini bugüne kadar 100’den fazla ülkede 90 binden fazla kişi imzalamış ve önümüzdeki günlerde 100 bin imzaya ulaşması bekleniyor. Nazarbayev bu kapsamda “Nükleer tehdit, radyasyona maruz kalan vücut gibi yeni formlara bürünerek mutasyon geçirmeye devam etmektedir. Bundan dolayı uluslararası toplumlar nükleer silahların yayılmasını önlemek amacıyla yeni bir evrensel antlaşma oluşturmak zorundadır” şeklinde bir yaklaşımı hakim kılmak istiyor.
Nazarbayev geliyor
Bilindiği gibi Sovyetler Birliği’nin çöküşü sırasında Kazakistan nükleer savaş başlıklarının sayısı ile dünya sıralamasında dördüncü devlet olarak biliniyordu. Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, gönüllü olarak nükleer silahlardan vazgeçmişti. Bu kararın Kazakistan’da bazı kesimlerce eleştirildiği de biliniyor. Ülkenin savaş kabiliyeti ve manevrasının gerilediği; kendisini savunma konusunda zayıfladığı iddiaları bu kesimlerin ortak eleştirileri arasında yer alıyor. Ancak Kazakistan’ın bulunduğu coğrafya ve stratejik alanı dikkate alındığında bu çaptaki bir nükleer güçle tek başına ve rahat bırakılacağını düşünmek hayalperestlik olur. Nazarbayev’in ülkesini nükleer silahtan arındırmak suretiyle birkaç ülkenin kendi arasındaki mücadelede arada kalmaktan kurtulduğunu ileri sürmek mümkündür. Son olarak Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yemin törenine katılacağı bilgisini de sizlerle paylaşalım

Yazarın Diğer Yazıları