Eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi), yeni adıyla Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkiye'nin üye olduğu; Macaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkmenistan'ın gözlemci statüsünde yer aldığı Türk devletlerinden oluşan bir uluslararası kuruluştur.

TDT'nin iş birliği alanları sırasıyla; siyasi, ekonomik, gümrük, ulaştırma, turizm, eğitim, enformasyon ve medya, gençlik ve spor, diaspora, bilişim ve iletişim teknolojileri, enerji, sağlık, göç, tarım, yargı, insani konular ve kalkınma, insan kaynakları, dini kurumlar arasında ve uzay alanında işbirliği ve uluslararası kuruluşlarla iş birliği olmak üzere yirmi başlıkta toplanmıştır.

Bu kapsamda "Türk Devri" sloganı altında Kazakistan'ın başkenti Astana'da 10. zirvesini yapan TDT Devlet Başkanları Konseyi’nin sonuç bildirgesi olarak 156 maddelik Astana Senedi yayınlandı.

Zirve sonucu AA tarafından “Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları Konseyi 10. Zirvesi'nin Astana Bildirisi yayımlandı. Bildiride, İsrail-Filistin çatışmasında acil ateşkes çağrısı yapıldı." başlığıyla abonelerine iletildi ve ülkemizin medyasında içeriğiyle pek yer bulmadı.

Zirvede Türkiye'nin gayretine rağmen İsrail'e yönelik bir kınama kararı çıkmadı; ancak İsrail-Filistin çatışmasından ciddi endişe duyulduğu belirtilen sivilleri hedef alan tüm saldırıların kınandığı bir ateşkes çağrısı yapıldı. Sorunun BM kararları ve iki devletli çözüm temelinde barışçıl yollarla çözülebileceği ve bunu temin edecek bir garanti mekanizmasına ihtiyaç duyulduğu kaydedildi.

Bu arada şunu kaydetmeden geçmeyeyim: Devlet başkanlarının Türk Devletleri arasında kapsamlı iş birliği ve dayanışmayı artırma konusundaki sarsılmaz kararlılıklarını vurguladıkları son toplantıya KKTC'nin çağırılmaması Kıbrıs davasını Türk devletlerine bile doğru anlatamadığımız gerçeğini ortaya çıkardı.

Türk dünyasına günlük siyasetin etkisinde kalmadan bakmak gerekiyor. Belki bu yüzden ve uluslararası olmanın temkinliliğinden olsa gerek TDT esir Türk yurtları konusuna da giremiyor. Kırım, Doğu Türkistan, Güney Azerbaycan, Kerkük ve Batı Trakya Astana Bildirgesi'nde yer almadı. Sadece Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin uluslararası alanda tanınmış sınırların dokunulmazlığının kabulü ve normalleşmesine verilen desteğin bir kez daha teyit edildiği belirtildi.

Yerel sorunların çözümlerinde yerel iş birlikleri yeterli olabilir, uluslararası sorunların çözümü uluslararası iş birlikleri gerektirir ve nasıl global sorunlar için global iş birlikleri gerekiyorsa bu bağlamda Türk devletlerinin sorunları için böyle bir iş birliği gerekiyordu.

AA'nın gözlüğüyle ana akım medya ve yandaş medya gözünde parlatılacak Recep Tayyip Erdoğan faaliyeti dışında bir anlamı olmayan zirve, yukarıda bahsettiğimiz iş birliği alanlarında aldığı kararlarla Türk dünyası için çok önemlidir.

Teşkilatın aldığı kararlar geleceğe umutla bakmamızı sağlayacak niteliktedir.

"Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu"nun kurulmasının TDT 10. Zirvesi'nde Devlet Başkanları tarafından kabul edilen Astana Bildirisi’nde memnuniyetle karşılanması sevindiricidir.

AA'nın ve İletişim Başkanlığı’nın Arapça ve Arap alfabesine verdikleri önem yayınlarından malumumuz, her ne kadar yerli ve millî haber ajansımızda haber olarak yer almamış olsa da ortak alfabe girişiminin Türk milliyetçilerini çok heyecanlandırdığını ve mutlu ettiğini düşünüyorum.

Yeri gelmişken Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi olarak yola çıkmış olan TDT'nin yayınlarında bilhassa ödüllerinde İngiliz dilini kullanmalarının sebebini anlayamadığımı belirtmeliyim.

TDT’nin daha bağlayıcı kararlar alması; daha proaktif ve daha görünür olması gerekmektedir. Ayrıca Türkmenistan birçok soruna rağmen 2024 yılında Kırgızistan'da yapılacak olan zirveye tam üye olarak katılmalı ve KKTC’nin sürece katılımı mutlaka sağlanmalıdır.

Astana Bildirgesi’nin tamamına https://www.turkicstates.org/assets/pdf/temel_belgeler/10-zirve-bildirisi-2023-21-tr.pdf'den ulaşabilirsiniz.