Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz dönemde ülkemizdeki beyin göçüne ilişkin iki önemli açıklama yaptı. Bunların ilkinde süfli heveslerle yurt dışına gidenleri eleştirdi. İkincisinde ise ülkemizin artık dünyadan birçok beyni çektiğini ifade etti. Peki gerçekten öyle mi?

Ülkemizden beyin göçünün sebebi ne?

Gezi Olayları, Cumhuriyet tarihindeki en büyük toplumsal olaylardan biri idi. Bu olaydan sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan, kentli orta sınıfın değerleriyle kendisinin ve partisinin değerlerinin uyuşmadığını gördü. Sonraki süreçte ekonomik, kültürel ve siyasi olarak daha fazla alt sınıflara dayanan, orta sınıfı önemsemeyen, popülist bir politikaya döndü. Orta sınıf, ekonomik bölüşümden dışlandı, değerleri daha az önemsenir oldu.

Orta sınıfın Türkiye''den gitmesinin sonuçları neler?

Ekonomik açıdan bakılınca orta sınıf; dil bilen, tasarım yapabilen, ülkede herhangi bir işletmenin ürettiği ürünü uluslararası alanda konumlayabilecek, katma değer katacak sınıf. Orta sınıfın bu şekilde dışlanması, ülkemiz ürün ve hizmetlerinin katma değerli bir şekilde uluslararası alanda konumlanmasının önüne geçti. Bu da Türkiye''yi fakirleştirici büyüme dediğimiz bir dehlize soktu, daha çok ürettiğimiz ama daha az katma değer sunduğumuz bir yapının ortaya çıkmasına neden oldu.

Siyasi açıdan bakılınca orta sınıfın savunduğu modern, kentli, çok kültürlü ve demokrasiye dayalı değerler toplumsal alanda zemin kaybetmeye başladı. Bu durum ikili bir sonuca yol açtı. Birincisi, kentli orta sınıf gittiği ülkelere götürdüğü değerleriyle o ülkelerde demokrasinin daha da kökleşmesini sağlarken ülkemizde ise zayıflamasına neden oldu. İkincisi ise, ülkemizin özellikle İslam coğrafyasındaki demokrasi ve İslam değerlerini uyumlaştıran imajına zararlar verdi. Ülkedeki siyasi ortam, ağır popülizmin altında toplumsal sorunlara çözüm üretemez hale geldi.

Kültürel açıdan bakılınca orta sınıfın gitmesi, ülkenin eğlence başta olmak üzere birçok açıdan çoraklaşmasına neden oldu. Ülke rengini kaybetmeye başladı. Kentli değerler yerine kasabalı değerler daha çok ön plana çıkarılır oldu. Kaba bir sıradanlık ülkede norm haline gelmeye başladı. Ülke kültürel olarak kendisini yenileyemez hale geldi.

Sonuç yerine: Birleşik Kaplar Yasası çalışıyor...

Fizikteki birleşik kaplar yasasının öngördüğüne benzer şekilde siyaset, ekonomi ve kültür birleşik şekilde hareket eder. Siyaseti ve kültürü bastırıp ekonomiyi yükseltemezsiniz. Son on yılda ülkemiz, siyasetin ve kültürün bastırıldığı, ekonominin ise yükselmesinin beklendiği bir görünümde. Birleşik kaplar yasasının, değerleri ve yaşam tarzı bastırılmış orta sınıfa yansıması bu şekilde oldu. Hâl böyleyken ekonominin on yıldır küçülmesi ve alım gücünün düşmesi kaçınılmaz oluyor.